1. CÁCH NHÌN NGƯỜI QUA ỨNG XỬ VỚI ĐỒNG TIỀN

Tiền bạc là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, là phương tiện để con người thỏa mãn những nhu cầu cơ bản và phát triển cuộc sống cá nhân. Tuy nhiên, đồng tiền không chỉ đơn thuần là công cụ kinh tế mà còn phản ánh tính cách, phẩm chất và giá trị đạo đức của con người thông qua cách họ ứng xử với nó. Cách một người sử dụng, kiếm, và đối xử với đồng tiền có thể nói lên rất nhiều điều về nhân cách, trách nhiệm, và quan điểm sống của họ.

Đồng tiền không phải là bản chất của con người, nhưng cách con người sử dụng nó lại là minh chứng rõ ràng cho tính cách và giá trị sống của họ. Một người có lòng nhân ái và quan tâm đến người khác thường sử dụng tiền để giúp đỡ, chia sẻ, hoặc tạo ra giá trị cho cộng đồng. Ngược lại, người ích kỷ thường dùng tiền để thỏa mãn lợi ích cá nhân hoặc thống trị người khác.

• Người rộng lượng và hào phóng: Họ không ngần ngại sử dụng tiền để giúp đỡ những người xung quanh, dù đó là gia đình, bạn bè, hay những người xa lạ cần được hỗ trợ. Họ không xem tiền là tất cả, mà coi nó như một công cụ để lan tỏa yêu thương và mang lại ý nghĩa cho cuộc sống.
• Người keo kiệt: Sự bủn xỉn không chỉ thể hiện qua việc chi tiêu hạn chế mà còn là biểu hiện của nỗi sợ mất mát, sự thiếu tin tưởng vào cuộc sống và đôi khi là tính toán ích kỷ. Những người như vậy thường bị đồng tiền chi phối, không dám cho đi vì luôn lo sợ sẽ mất mát.
• Người phung phí: Mặc dù trái ngược với người keo kiệt, nhưng sự phung phí lại thể hiện sự thiếu trách nhiệm và không biết trân trọng giá trị của đồng tiền. Họ sử dụng tiền một cách tùy tiện, thiếu kế hoạch, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho bản thân và những người xung quanh.

Thái độ của một người trong việc kiếm tiền cũng là một cách để nhận biết phẩm chất của họ. Kiếm tiền là hoạt động chính đáng, nhưng cách họ kiếm tiền và mục tiêu của việc kiếm tiền sẽ phản ánh giá trị đạo đức.

• Người trung thực và chính trực: Họ coi trọng sự công bằng và minh bạch trong việc kiếm tiền. Những người này sẵn sàng làm việc chăm chỉ, không ngại khó khăn để kiếm tiền bằng cách chính đáng. Họ đặt uy tín, danh dự và giá trị đạo đức lên trên lợi nhuận.
• Người thủ đoạn: Những người này sẵn sàng dùng mọi cách, kể cả lừa dối, chiếm đoạt, hoặc gây tổn hại cho người khác để đạt được lợi ích tài chính. Tiền bạc trong tay họ không chỉ là công cụ mà đôi khi còn là vũ khí để thao túng và kiểm soát người khác.
• Người biết cân bằng: Đây là những người có tư duy kiếm tiền hợp lý. Họ hiểu rằng tiền bạc quan trọng nhưng không phải là tất cả. Họ biết dành thời gian cho gia đình, bạn bè và các giá trị tinh thần, đồng thời cũng biết cách sử dụng tiền để tạo ra hạnh phúc bền vững.

Cách một người sử dụng tiền bạc không chỉ thể hiện tính cách mà còn phản ánh trách nhiệm của họ đối với bản thân, gia đình và xã hội.

• Người có trách nhiệm: Họ sử dụng tiền bạc một cách hợp lý, có kế hoạch và biết cân nhắc giữa nhu cầu trước mắt và tương lai. Họ biết tiết kiệm để bảo đảm an toàn tài chính cho gia đình, nhưng cũng biết chi tiêu để đáp ứng nhu cầu hiện tại.
• Người vô trách nhiệm: Những người này thường tiêu tiền một cách vô tội vạ, không quan tâm đến hậu quả. Họ có thể chi tiêu hoang phí hoặc vay mượn để thỏa mãn những ham muốn cá nhân, gây ảnh hưởng đến bản thân và những người xung quanh.
• Người biết chia sẻ: Đây là những người không chỉ lo cho bản thân mà còn biết quan tâm đến người khác. Họ sẵn sàng sử dụng tiền bạc để giúp đỡ cộng đồng, đóng góp cho các hoạt động thiện nguyện và góp phần tạo nên những giá trị bền vững.

Tiền bạc không chỉ phản ánh nhân cách của một người mà còn ảnh hưởng đến cách họ xây dựng và duy trì các mối quan hệ.

• Người biết sử dụng tiền để xây dựng mối quan hệ: Họ hiểu rằng tiền không phải là công cụ để mua chuộc, mà là phương tiện để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc. Họ sẵn sàng chi tiêu cho gia đình, bạn bè và những người họ yêu thương một cách khôn ngoan và có ý nghĩa.
• Người để tiền bạc chi phối mối quan hệ: Những người này thường xem tiền là yếu tố quyết định trong mọi mối quan hệ. Họ có thể lợi dụng người khác để đạt được lợi ích tài chính hoặc đánh giá người khác chỉ dựa trên sự giàu nghèo.
• Người coi trọng tình hơn tiền: Họ đặt giá trị con người lên trên giá trị vật chất. Tiền bạc với họ chỉ là công cụ để duy trì và củng cố các mối quan hệ, chứ không phải là thước đo của tình cảm hay lòng trung thành.

Tiền bạc, nếu được sử dụng đúng cách, có thể mang lại hạnh phúc và thịnh vượng cho cá nhân và cộng đồng. Nhưng nếu bị lạm dụng hoặc xem trọng quá mức, nó có thể trở thành nguồn gốc của xung đột, tham lam, và suy thoái đạo đức.

Một người khôn ngoan sẽ biết cách làm chủ đồng tiền, thay vì để đồng tiền làm chủ mình. Họ hiểu rằng tiền bạc là phương tiện để tạo nên cuộc sống tốt đẹp, chứ không phải là mục tiêu tối thượng. Những người như vậy luôn giữ được sự tự do và thanh thản trong tâm hồn, bởi họ biết đâu là giá trị thực sự của cuộc sống.

Cách một người ứng xử với đồng tiền không chỉ phản ánh tính cách và giá trị sống của họ mà còn là tấm gương soi chiếu sự trưởng thành và trách nhiệm. Tiền bạc, tuy quan trọng, nhưng không phải là tất cả. Cách chúng ta kiếm tiền, sử dụng tiền và đối xử với tiền bạc sẽ quyết định chúng ta là ai trong mắt người khác và trong mối quan hệ với chính mình.

Hãy luôn nhớ rằng, giá trị của một con người không nằm ở số tiền họ có, mà ở cách họ sử dụng đồng tiền để tạo nên giá trị cho cuộc sống – không chỉ cho bản thân mà còn cho cả cộng đồng. Một người biết ứng xử khôn ngoan với đồng tiền sẽ luôn là người đáng tin cậy, được tôn trọng và yêu quý.

Lm. Anmai, CSsR

2. NHỮNG NGƯỜI BẠN CHÂN CHÍNH: HỌ LÀ AI?

Trong cuộc sống, chúng ta thường định nghĩa bạn hữu là những người đồng hành, yêu thương, và giúp đỡ ta vượt qua những khó khăn. Nhưng ít ai nhận ra rằng, những người làm cho chúng ta phải khốn khổ vì gian truân, thử thách, nhục nhã, oan ức, buồn phiền, cay cực, thậm chí là tử đạo và chết một cách bất công cũng chính là bạn hữu của chúng ta. Bởi lẽ, chính nhờ họ mà chúng ta có cơ hội đạt đến cuộc sống muôn đời – một sự sống đầy ý nghĩa và vĩnh cửu. Đây là một quan niệm lạ lùng nhưng lại ẩn chứa chân lý sâu sắc của tình yêu thương và sự tha thứ.

Những người làm ta khốn khổ thường được chúng ta nhìn nhận như là “kẻ thù” hoặc “những người gây đau khổ.” Họ là những người khiến ta phải đối diện với nghịch cảnh, buộc ta phải chịu nhục nhã, thử thách, hoặc thậm chí là chịu đựng bất công. Nhưng nếu suy ngẫm sâu sắc, chúng ta sẽ nhận ra rằng, chính những con người này lại giúp chúng ta trưởng thành hơn trong cuộc sống.

Những đau khổ, thử thách, và nhục nhã mà họ gây ra giống như một tấm gương phản chiếu bản thân chúng ta. Chúng ta học cách nhìn lại mình, nhận ra sự yếu đuối, tự kiêu, hoặc thiếu kiên nhẫn của chính mình. Chính nhờ những bài học đó, chúng ta học được cách tha thứ, trưởng thành trong đức tin, và rèn luyện nhân đức. Những người này, dù vô tình hay cố ý, lại trở thành “người thầy” giúp chúng ta rèn luyện bản lĩnh và sức mạnh tinh thần.

Yêu thương những người làm tổn thương chúng ta là một thách thức lớn. Nhưng đó cũng là điều mà Chúa Giêsu đã dạy chúng ta: “Hãy yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em” (Mt 5,44). Khi yêu thương những người làm ta đau khổ, chúng ta vượt lên trên sự phán xét và oán giận, để sống một cuộc đời đầy lòng bác ái và tha thứ.

Tình yêu thương này không phải là sự bao che cho điều sai trái, mà là lời mời gọi để biến đổi chính mình và biến đổi cả những người đã gây đau khổ. Khi yêu thương họ, chúng ta mang đến cho họ cơ hội để nhận ra lỗi lầm và quay về với con đường đúng đắn. Đồng thời, chúng ta cũng tự giải phóng mình khỏi xiềng xích của hận thù và oán giận – những điều chỉ làm trái tim ta thêm nặng nề.

Chúng ta thường không nghĩ rằng những người làm ta khổ lại có thể giúp chúng ta đạt được sự sống đời đời. Nhưng thực tế, chính những gian truân và thử thách mà họ mang đến đã giúp chúng ta rèn luyện đức tin và lòng cậy trông vào Thiên Chúa. Những đau khổ ấy giúp ta nhận ra rằng cuộc sống này chỉ là một hành trình tạm thời, và mục tiêu cuối cùng của chúng ta là sự sống đời đời trong Chúa.

Thánh Phaolô từng nói: “Những gian truân trong hiện tại chỉ là nhẹ nhàng và mau chóng, nhưng đem lại cho chúng ta vinh quang đời đời, tuyệt vời vô biên” (2 Cr 4,17). Mỗi thử thách là một cơ hội để chúng ta đến gần Chúa hơn, để học cách cậy dựa vào Ngài và để trưởng thành hơn trong tình yêu. Những người làm ta khốn khổ, xét ở một góc độ sâu sắc, chính là những người bạn đồng hành âm thầm giúp ta đạt đến mục tiêu cuối cùng của cuộc đời.

Thật không dễ dàng để yêu thương những người làm ta đau khổ. Nhưng điều đó không phải là không thể. Để thực hành điều này, chúng ta cần:

Tha thứ: Tha thứ không phải là quên đi những gì đã xảy ra, mà là buông bỏ oán hận để tìm lại sự bình an cho tâm hồn.

Cầu nguyện: Cầu nguyện cho những người làm tổn thương ta, để họ nhận ra lỗi lầm và tìm được con đường đúng đắn.

Biến đổi đau khổ thành cơ hội: Đừng để đau khổ làm chúng ta gục ngã. Hãy biến nó thành cơ hội để rèn luyện bản thân và đến gần Chúa hơn.

Tôn trọng và đối xử tử tế: Đừng trả thù hay làm điều ác. Thay vào đó, hãy đối xử với họ bằng lòng tử tế và sự bao dung.

Những người làm chúng ta khốn khổ, thử thách, và đau buồn, dù vô tình hay hữu ý, đều là những “bạn hữu đặc biệt” trong cuộc đời chúng ta. Chính họ, qua những gian truân mà họ mang đến, lại giúp chúng ta trưởng thành trong đức tin, rèn luyện nhân đức, và đạt đến sự sống đời đời. Yêu thương họ không chỉ là một lời mời gọi của Chúa, mà còn là một hành trình giúp chúng ta trở nên hoàn thiện hơn.

Hãy cảm ơn những gian truân mà họ mang đến, vì nhờ đó, chúng ta học được cách sống, yêu thương, và hướng đến mục tiêu cuối cùng của cuộc đời: sự sống muôn đời trong Thiên Chúa. Đúng như lời Chúa Giêsu đã dạy: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16,24). Và đôi khi, thập giá ấy được gói ghém trong những thử thách mà “những người bạn đặc biệt” mang lại. Hãy yêu thương và biết ơn họ, vì nhờ họ, chúng ta tìm được con đường dẫn đến sự sống thật.

Lm. Anmai, CSsR