Con người không được tạo dựng để sống chơ vơ một mình trong nội bộ thế giới con người, nhưng được mời gọi để mở ra với các loài khác. Sách Sáng Thế đã mặc khải cho chúng ta biết rằng, trước khi tạo dựng con người, Thiên Chúa đã dựng nên các loài khác, tô điểm và trang hoàng thế giới và vũ trụ bao la này, hệt như để chuẩn bị cho con người có chỗ cư ngụ thoải mái, và yên vui. Ngay sau khi dựng nên con người có nam có nữ theo hình ảnh của mình, Thiên Chúa đã trao cho con người một sứ mạng cao cả là “lao tác và làm chủ” muôn loài. Thiên Chúa cũng đã khôn khéo sắp đặt cho các loài khác phải phục tùng con người, giúp cho sự sống của con người được no ấm và thăng hoa trong hạnh phúc.

Những vờn mây trên trời đổ mưa xuống tưới gội mặt đất. Đất bắt đầu trổ sinh những cây xanh thuộc mọi giống. Những hàng cây nô đùa trong gió, làm vui mắt con người, nhưng còn cung cấp cho con người lượng thực phẩm vô vàn từ sản phẩm của nó. Lá cây có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Thân cây có thể được dùng để dựng nhà. Những con sông uốn lượn mang đến nguồn nước con cho người sinh hoạt. Từng đàn cá tung tăng cũng là một loại lương thực bổ dưỡng để hưởng dùng. Quy luật của tự nhiên đã được Tạo Hóa sắp xếp thật khôn khéo với cơ chế tự điều hòa. Những đợt luân chuyển của khí tạo ra những cơn gió mát. Quá trình quang hợp của cây xanh giúp có bầu không khí trong lành. Những chất cặn bã biến thành dinh dưỡng sống cho cây… Rồi cây lại tiếp tục cho ta nguồn thực phẩm. Khắp nơi nơi, một màu xanh của bình an và hạnh phúc trải rộng. Hòa hợp với thiên nhiên, cuộc sống của con người cũng được đảm bảo và ngày một yên ấm hơn.

Thế nhưng, một thảm trạng đáng buồn đang diễn ra ngay trên trái đất này. Những báo động của tổ chức sức khỏe thế giới về việc những khí thải ảnh hưởng đến sự sống con người dường như chưa đủ để đánh thức lương tri. Tầng Ozon bảo vệ trái đất đang bị những khí độc chọc thủng. Những cánh rừng xanh bạt ngàn đang từ từ mất đi vẻ nguyên sơ. Những cây non chưa kịp lớn lên đã bị hạ xuống. Những loài thảo dược quý giá đang dần mất đi bởi sức tàn phá vô nhân đạo của con người. Những loại động vật quý hiếm giúp cân bằng hệ sinh thái đã bị con người săn bắt cách vô tội vạ, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Các nhà máy xí nghiệp mọc lên khắp nơi, thải vào không khí và vào nguồn nước những làn khói độc và biết bao hóa chất có hại, gây ra những căn bệnh quái ác cho những ai mắc phải. Những con sông mới vài năm trước thôi còn xanh nguyên với cỏ cây mọc hai bên bờ và từng đàn cá tung tăng bơi trong nước, nay đã trở nên đen ngòm, không còn loài nào có thể sinh sống. Bờ biển đẹp, đại dương mênh mông với biết bao loài sinh vật sinh sống đang thoi thóp kêu cứu con người… Không biết, chỉ vài chục năm sau, thế hệ con cháu chúng ta có còn được hưởng nếm bầu không khí trong lành, có còn được được vui đùa bên các con thú, có còn nơi để tung tăng chạy nhảy nữa không…

Thiên nhiên cũng có giới hạn chịu đựng của nó. Huỷ hoại tự nhiên không bao giờ mang đến cho con người một lợi ích nào cả. Chỉ khi nào con người biết tôn trọng nó, nó mới có thể phục vụ cho đời sống của con người. Có những người tự cho mình quyền muốn làm gì thì làm. Họ chỉ quan tâm đến việc mình sẽ kiếm lợi được bao nhiêu. Còn người khác chịu thiệt thòi đau khổ thế nào, họ chẳng màng chi tới. Con người là một giống loài thật kỳ lạ. Càng có nhiều tiền của, người ta càng trở nên nghèo nàn: nghèo nhân đức, nghèo tình thương. Càng phát triển, con người càng trở nên nhỏ bé: nhỏ bé trong phán đoán, trong lối suy nghĩ. Càng có học, con người càng hành xử như những kẻ không có chút chất xám trong đầu. Công nghệ hiện đại là để giúp con người có thể nối kết với nhau, nhưng con người lại tự biến mình thành những hòn đảo cô độc. Đến một ngày nào đó, khi ta không thể thở được, khi ta không còn gì để ăn, khi ai nhìn ta cũng bĩu môi khinh rẽ, ta sẽ thấy một núi tiền mà ta đang nắm giữ trong tay chẳng khác nào một đống rác.

Việc con người khinh thường và xâm hại đến tự nhiên không chỉ nói đến việc thiếu ý thức và trách nhiệm của mình đối với công trình tạo dựng của Tạo Hoá, nhưng đâu có còn phản ánh tình trạng lạnh nhạt vô nhân tính mà con người dành cho nhau. Quả vậy, nếu người ta yêu thương nhau, hẳn là người ta đã không làm gì để gây tổn thất cho nhau, người ta sẽ ngay lập tức sửa lại những lỗi sai mình đã phạm chứ không cố tình lấp liếm, che giấu nó. Thay vì tôn trọng nhau, con người lại sử dụng nhau như bàn đạp để giúp mình đạt được lợi ích bản thân. Người ta vô tình đến độ không còn rung cảm gì nữa trước tiếng khóc than của thiên nhiên, của bao nhiêu con người nghèo khốn khổ. Đã từ bao lâu rồi, khi con người lại mất đi tính người đến thế? Chẳng phải con người được dựng nên trỗi vượt hơn mọi giống loài khác sao, cớ gì lại tự xếp mình vào hàng thấp bé đến vậy? … Rồi sẽ được chi? Trên cao còn có Trời, bên dưới còn có Đất, trong lòng còn có tiếng lương tâm, đời có Luật Vay – Trả. Ai hả hê trước nỗi đau của nhân loại, người đó sẽ sớm thấy được hậu quả của những gì mình gây ra.

Mẹ Thiên Nhiên đang khóc, chưa hẳn vì con người làm hại Mẹ, nhưng có lẽ là vì con người không còn biết nghĩ đến nhau.

Khi không còn tình người, thì con người sẽ huỷ diệt tất cả, chứ đừng nói gì đến thiên nhiên! Thật đáng buồn!

Pr. Lê Hoàng Nam, SJ