Học hỏi Tin Mừng –

Lễ Đức Giêsu Kitô Vua vũ trụ

Ga 18,33b-37

1 Sự đi lại của Philatô trong Ga 18,28 - 19,16: Tâm trạng phân vân và áp lực

Trong trình thuật Tin Mừng Ga 18,28 - 19,16, Thánh Gioan mô tả một phiên tòa đặc biệt khi Đức Giêsu bị đưa ra xét xử trước tổng trấn Philatô. Điểm nổi bật trong đoạn văn này là hành động đi ra, đi vào của Philatô. Ông liên tục di chuyển giữa đám đông bên ngoài và dinh thự của mình, nơi Đức Giêsu bị giam giữ. Sự di chuyển này, nếu đọc kỹ, diễn ra tổng cộng bảy lần, mỗi lần gắn với một diễn biến hoặc lời đối thoại quan trọng.

Những lần đi ra và đi vào của Philatô

Lần thứ nhất (Ga 18,29-33):

Philatô đi ra ngoài: Ông gặp dân chúng và hỏi họ cáo buộc Đức Giêsu về điều gì.

Tâm trạng: Tò mò và muốn hiểu lý do tại sao người Do Thái lại đưa Đức Giêsu đến với ông. Philatô, dường như, không có ý định kết án ngay từ đầu.

Lần thứ hai (Ga 18,33-38):

Philatô đi vào trong: Ông trở lại gặp Đức Giêsu để hỏi: “Ông có phải là vua dân Do Thái không?”

Tâm trạng: Hoang mang trước lời cáo buộc mang tính chính trị. Ông cố gắng xác định xem Đức Giêsu có phải là một mối đe dọa cho quyền lực Rôma hay không.

Lần thứ ba (Ga 18,38-40):

Philatô đi ra ngoài: Sau khi nghe Đức Giêsu nói về “Nước của Người không thuộc về thế gian này,” ông ra gặp dân chúng và tuyên bố: “Ta không thấy lý do nào để kết tội ông ấy.”

Tâm trạng: Lúng túng và do dự. Dù không thấy Đức Giêsu có lỗi gì, nhưng áp lực từ dân chúng khiến ông phải thỏa hiệp.

Lần thứ tư (Ga 19,1-4):

Philatô đi vào trong: Ông ra lệnh đánh đòn Đức Giêsu, có lẽ với hy vọng rằng hình phạt này sẽ làm dịu lòng dân. Sau đó, ông lại đi ra ngoài và nói: “Đây là người ấy!”

Tâm trạng: Bất lực và đang cố gắng xoa dịu đám đông mà không phải tuyên án tử cho Đức Giêsu.

Lần thứ năm (Ga 19,6-8):

Philatô đi vào trong: Khi dân chúng hô vang “Đóng đinh nó vào thập giá!”, Philatô đi vào để hỏi thêm Đức Giêsu.

Tâm trạng: Hoang mang và sợ hãi. Lời dân chúng “Người này tự xưng là Con Thiên Chúa” khiến Philatô bối rối và lo lắng về ý nghĩa thần linh.

Lần thứ sáu (Ga 19,9-12):

Philatô đi vào trong: Ông cố gắng thẩm vấn Đức Giêsu một lần nữa nhưng không nhận được câu trả lời rõ ràng.

Tâm trạng: Bị giằng xé giữa việc thực thi công lý và áp lực chính trị. Ông biết Đức Giêsu vô tội nhưng không dám đối diện với sự cuồng loạn của dân chúng.

Lần cuối cùng (Ga 19,13-16):

Philatô đi ra ngoài: Cuối cùng, ông đưa Đức Giêsu ra và nói với dân chúng: “Đây là vua các ngươi!” nhưng trước sự la ó và đe dọa, Philatô nhượng bộ và tuyên án tử hình.

Tâm trạng: Buông xuôi và đầu hàng trước áp lực. Ông từ bỏ trách nhiệm và “rửa tay” để tự biện minh cho mình.

Ý nghĩa của việc đi ra, đi vào: Tâm trạng giằng xé của Philatô

Hành động đi ra, đi vào liên tục của Philatô không chỉ đơn thuần là sự di chuyển về thể lý, mà còn là biểu tượng sâu sắc cho trạng thái nội tâm đầy giằng xé và mâu thuẫn của ông.

Giằng co giữa công lý và áp lực chính trị:

Philatô biết rõ Đức Giêsu vô tội, nhưng áp lực từ dân chúng, từ các thượng tế, và nỗi sợ mất lòng đế quốc Rôma khiến ông phải nhượng bộ. Ông muốn bảo vệ công lý nhưng không đủ can đảm để đối mặt với đám đông cuồng nộ.

Sự sợ hãi và bất an:

Khi nghe Đức Giêsu nói về “Nước không thuộc về thế gian này” và khi dân chúng tuyên bố rằng Đức Giêsu là “Con Thiên Chúa,” Philatô bắt đầu sợ hãi. Là một người ngoại giáo, ông lo lắng rằng mình đang xét xử một nhân vật thần linh.

Tâm trạng lưỡng lự và buông xuôi:

Philatô cố gắng tìm cách giải quyết để không phải kết án tử hình Đức Giêsu. Tuy nhiên, sự thiếu quyết đoán của ông cuối cùng dẫn đến sự buông xuôi, khi ông chọn con đường dễ dàng nhất: nhượng bộ trước áp lực và để dân chúng quyết định.

Bài học cho chúng ta:

Hành trình đi ra, đi vào của Philatô là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về cách con người đối diện với áp lực và trách nhiệm:

Can đảm đối diện với sự thật:

Philatô biết Đức Giêsu vô tội, nhưng ông không dám bảo vệ sự thật. Chúng ta được mời gọi sống can đảm để bảo vệ sự thật, ngay cả khi đối mặt với áp lực.

Trách nhiệm không thể né tránh:

Hành động “rửa tay” của Philatô không thể xóa bỏ trách nhiệm của ông. Chúng ta cũng vậy, không thể trốn tránh trách nhiệm bằng cách để người khác quyết định thay mình.

Chọn lựa giữa thế gian và Thiên Chúa:

Philatô đã chọn thế gian thay vì Thiên Chúa. Cuộc đời Kitô hữu luôn đặt chúng ta trước những lựa chọn khó khăn, nhưng chúng ta được mời gọi sống theo những giá trị của Tin Mừng, bất chấp áp lực từ xã hội.

Kết luận:

Qua trình thuật Ga 18,28 - 19,16, Thánh Gioan không chỉ kể lại một sự kiện lịch sử mà còn khắc họa một cuộc đấu tranh nội tâm đầy kịch tính. Philatô là một hình ảnh phản chiếu sự yếu đuối và do dự của con người khi đối mặt với áp lực. Chúng ta được mời gọi học hỏi từ sai lầm của ông để sống can đảm và trung thành với sự thật, dù phải đối mặt với bất kỳ thử thách nào.

2. Chú giải câu hỏi đầu tiên của Philatô khi gặp Đức Giêsu

Khi Philatô đối diện với Đức Giêsu trong cả bốn sách Tin Mừng, câu hỏi đầu tiên ông đặt ra luôn xoay quanh danh xưng của Đức Giêsu: “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?” (Mt 27,11; Mc 15,2; Lc 23,3; Ga 18,33). Dưới đây là chú giải ý nghĩa và bối cảnh của câu hỏi này qua từng trình thuật Tin Mừng.

1. Tin Mừng Mátthêu (Mt 27,11)

Câu hỏi: “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?”

Chú giải:

Trong trình thuật của Mátthêu, câu hỏi của Philatô diễn ra ngay sau khi Đức Giêsu bị các thượng tế và kỳ mục tố cáo. Câu hỏi này phản ánh lời buộc tội chính: Đức Giêsu tự xưng là “Vua dân Do Thái,” một danh xưng mang tính chính trị và có thể bị xem là đe dọa đến quyền lực của đế quốc Rôma.

Đức Giêsu đáp: “Chính ngài nói đó”, một câu trả lời vừa khẳng định, vừa mời gọi Philatô tự suy xét. Đức Giêsu không phủ nhận danh xưng này, nhưng Ngài cũng không chấp nhận nó theo cách hiểu chính trị của Philatô hay các lãnh đạo Do Thái.

Ý nghĩa:

Câu hỏi này đặt trọng tâm vào sự hiểu lầm về vương quyền của Đức Giêsu. Ngài không phải là một vị vua trần thế, nhưng là Vua của Vương Quốc Thiên Chúa.

2. Tin Mừng Máccô (Mc 15,2)

Câu hỏi: “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?”

Chú giải:

Trong Tin Mừng Máccô, câu hỏi này được trình bày ngắn gọn và đi thẳng vào trọng tâm. Philatô không quan tâm nhiều đến tôn giáo hay thần học, nhưng ông quan tâm đến các vấn đề chính trị, đặc biệt là những gì có thể đe dọa quyền lực của Rôma.

Câu trả lời của Đức Giêsu cũng giống như trong Mátthêu: “Chính ngài nói đó.”

Ý nghĩa:

Cách kể chuyện của Máccô tập trung vào tính khẩn trương và căng thẳng trong phiên tòa. Philatô không tìm hiểu sâu về danh tính của Đức Giêsu mà chỉ muốn nhanh chóng giải quyết tình thế.

3. Tin Mừng Luca (Lc 23,3)

Câu hỏi: “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?”

Chú giải:

Trong trình thuật của Luca, câu hỏi của Philatô là phản ứng trực tiếp với lời buộc tội từ các thượng tế: “Chúng tôi thấy người này xúi giục dân, ngăn cản nộp thuế cho Xêda và tự xưng là Đấng Kitô, là Vua.” (Lc 23,2).

Đức Giêsu trả lời: “Chính ngài nói đó,” một cách khẳng định nhẹ nhàng nhưng không hoàn toàn theo cách hiểu chính trị của Philatô.

Ý nghĩa:

Luca nhấn mạnh rằng vương quyền của Đức Giêsu không phải là mối đe dọa cho quyền lực trần gian. Tuy nhiên, sự hiểu lầm về vương quyền này đã trở thành lý do dẫn đến bản án tử hình.

4. Tin Mừng Gioan (Ga 18,33)

Câu hỏi: “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?”

Chú giải:

Trong trình thuật của Gioan, câu hỏi này xuất hiện trong một cuộc đối thoại chi tiết hơn giữa Philatô và Đức Giêsu. Đức Giêsu không trả lời ngay, mà hỏi lại Philatô: “Ngài tự ý nói điều đó, hay những người khác đã nói với ngài về tôi?” (Ga 18,34).

Đức Giêsu tiếp tục giải thích: “Nước của tôi không thuộc về thế gian này...” (Ga 18,36). Đây là lời khẳng định rõ ràng rằng vương quyền của Ngài không phải là quyền lực chính trị, mà là vương quyền thuộc về chân lý và tình yêu.

Ý nghĩa:

Gioan nhấn mạnh rằng vương quyền của Đức Giêsu vượt lên trên mọi khái niệm chính trị. Ngài là Vua của chân lý, và bất kỳ ai thuộc về chân lý đều nghe tiếng Ngài.

TỔNG HỢP Ý NGHĨA CỦA CÂU HỎI TRONG CẢ BỐN TIN MỪNG

Câu hỏi của Philatô:

Câu hỏi này cho thấy mối quan tâm chính của Philatô là vấn đề chính trị, vì danh xưng “Vua dân Do Thái” có thể được hiểu là một thách thức đối với quyền lực Rôma.

Tuy nhiên, sự thật về vương quyền của Đức Giêsu không thuộc về thế gian này, và Ngài không phải là mối đe dọa cho quyền lực chính trị.

Phản ứng của Đức Giêsu:

Đức Giêsu không phủ nhận danh xưng “Vua dân Do Thái,” nhưng Ngài làm sáng tỏ rằng vương quyền của Ngài không giống như vương quyền trần thế.

Ngài khẳng định rằng Nước của Ngài thuộc về chân lý và tình yêu, một vương quốc mà con người được mời gọi tham gia qua việc sống theo Tin Mừng.

Tâm trạng của Philatô:

Philatô bị giằng co giữa việc bảo vệ công lý và áp lực từ các lãnh đạo Do Thái. Ông không hiểu vương quyền của Đức Giêsu và do đó đã kết án tử hình Ngài để làm dịu lòng đám đông.

Bài học cho người Kitô hữu

Hiểu đúng về vương quyền của Đức Giêsu:
Đức Giêsu không đến để thống trị bằng quyền lực, mà để yêu thương và phục vụ. Ngài là Vua của chân lý, tình yêu và hòa bình. Chúng ta được mời gọi tham gia vào Vương Quốc của Ngài bằng cách sống theo các giá trị Tin Mừng.

Can đảm làm chứng cho chân lý:

Philatô do dự và không dám đứng lên bảo vệ sự thật. Là Kitô hữu, chúng ta được mời gọi can đảm sống và làm chứng cho chân lý, ngay cả khi đối mặt với áp lực hay sự hiểu lầm.

Chọn lựa vương quyền của Đức Giêsu:

Chúng ta cần tự hỏi: Đức Giêsu có thật sự là Vua trong cuộc đời mình chưa? Nếu đã chọn Ngài là Vua, chúng ta cần sống theo các giá trị của Nước Trời: yêu thương, tha thứ, và phục vụ.

Câu hỏi của Philatô “Ông có phải là Vua dân Do Thái không?” không chỉ là câu hỏi dành cho Đức Giêsu, mà còn dành cho mỗi người chúng ta: “Bạn có chấp nhận Đức Giêsu là Vua và sống theo sự thật của Ngài không?”