Chúa Nhật Lễ Lá, được cử hành vào ngày 13 tháng 4 năm 2025, mở ra một tuần lễ đặc biệt trong năm Phụng Vụ của Giáo hội Công giáo, được gọi là Tuần Thánh. Đây là thời điểm quan trọng nhất, khi chúng ta cùng nhau tưởng niệm và sống lại những sự kiện trọng đại trong cuộc đời Chúa Giêsu: cuộc khổ nạn, cái chết trên thập giá, và nhất là sự Phục Sinh vinh hiển của Ngài – Đấng Cứu Thế của nhân loại. Để giúp giáo dân dễ hiểu hơn về ý nghĩa sâu xa của Lễ Lá, chúng ta sẽ cùng khám phá từng khía cạnh của ngày lễ này một cách chi tiết, rõ ràng và gần gũi, như một người bạn đồng hành trên hành trình đức tin.
1. Tưởng niệm cuộc vào thành Giêrusalem: Sự tự nguyện hy sinh của Chúa Giêsu
Trước hết, Chúa Nhật Lễ Lá là dịp để chúng ta tưởng nhớ lại một sự kiện đặc biệt: Chúa Giêsu vào thành Giêrusalem một cách long trọng trước khi chịu khổ nạn và chết trên thập giá. Hôm đó, dân chúng reo hò, vẫy cành lá, trải áo trên đường để chào đón Ngài như một vị vua. Họ hô to: “Hoan hô! Chúc tụng Đấng nhân danh Chúa mà đến!” (Mc 11,9). Nhưng đằng sau niềm vui ấy là một hành trình đầy ý nghĩa mà Chúa Giêsu đã chọn.
Hãy tưởng tượng một chút: vào thời đó, Giêrusalem đang nằm dưới sự cai trị của đế quốc Rôma, và vua Hêrôđê nắm quyền kiểm soát vùng đất này. Việc Chúa Giêsu công khai vào thành, được dân chúng tung hô, có thể bị xem là một hành động gây rối, thậm chí là một sự thách thức đối với chính quyền. Với con mắt của người đời, đó là một việc làm nguy hiểm, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Nhưng Chúa Giêsu không hành động một cách ngẫu nhiên. Ngài biết rõ sứ mạng của mình. Ngài từng nói trước mặt tổng trấn Philatô: “Nước Tôi không thuộc về thế gian này” (Ga 18,36). Điều này cho thấy Ngài không tìm kiếm quyền lực trần thế, mà đến để thực hiện thánh ý của Chúa Cha.
Sự kiện Chúa Giêsu vào thành Giêrusalem là dấu chỉ rằng giờ của Ngài đã đến. Ngài biết trước những đau khổ đang chờ đợi: bị phản bội, bị bắt bớ, bị đánh đập và cuối cùng là cái chết đau thương trên thập giá. Nhưng Ngài vẫn tự nguyện bước đi. Ngài ví mình như hạt lúa miến rơi xuống đất, phải chết đi để sinh nhiều hoa trái (x. Ga 12,24). Cái chết của Ngài không phải là thất bại, mà là một hy lễ cứu độ, mang lại sự sống mới cho toàn thể nhân loại.
Hãy nghĩ xem, trong cuộc sống, có bao giờ chúng ta đối diện với những lựa chọn khó khăn, khi biết rằng con đường phía trước đầy thử thách, nhưng vẫn bước đi vì tin rằng đó là điều đúng đắn? Chúa Giêsu chính là tấm gương sáng ngời cho chúng ta. Ngài không trốn tránh, không sợ hãi, mà chấp nhận tất cả vì tình yêu dành cho Chúa Cha và cho mỗi người chúng ta. Lễ Lá nhắc nhở chúng ta rằng, trong đức tin, đôi khi chúng ta cũng được mời gọi để bước đi trong sự phó thác, ngay cả khi không thấy rõ con đường phía trước.
2. Tôn kính Chúa Giêsu Là Vua: Vị Vua của Tình Yêu và Sự Thật
Ý nghĩa thứ hai của Lễ Lá là cơ hội để chúng ta tôn vinh Chúa Giêsu là Vua. Đây là lần đầu tiên trong suốt cuộc đời trần thế, Chúa Giêsu cho phép dân chúng công khai tung hô Ngài như một vị vua. Ngài ngồi trên lưng lừa – một hình ảnh khiêm tốn nhưng đầy ý nghĩa – và tiến vào Giêrusalem, thành đô của các vua Israel. Dân chúng vẫy cành lá, reo hò: “Chúc tụng Vua Israel!” (Ga 12,13). Nhưng vương quyền của Ngài không giống với những vị vua trần gian.
Hãy thử hình dung: một vị vua thông thường sẽ cưỡi ngựa chiến, mặc áo bào lộng lẫy, được hộ tống bởi quân lính và đoàn tùy tùng. Nhưng Chúa Giêsu lại chọn một con lừa – biểu tượng của sự hiền lành và khiêm nhường. Ngài không đến để cai trị bằng sức mạnh hay áp bức, mà để phục vụ và yêu thương. Tuy nhiên, chính vì sự công nhận này mà Ngài bị kết án tử hình. Trên thập giá, tấm bảng ghi tội danh của Ngài được viết bằng ba thứ tiếng: “Giêsu Nadarét, Vua dân Do Thái” (Ga 19,19). Dù bị hành hình một cách nhục nhã, Ngài vẫn là Vua của sự thật, sự sống, tình yêu và hòa bình.
Chúa Giêsu từng nói với Philatô: “Tôi sinh ra và đến trong thế gian để làm chứng cho sự thật. Ai đứng về phía sự thật thì nghe tiếng Tôi” (Ga 18,37). Vương quốc của Ngài không dựa trên quyền lực hay của cải, mà là vương quốc của lòng thương xót, nơi mọi người được mời gọi sống trong sự thật và tình yêu. Lễ Lá là dịp để chúng ta tuyên xưng niềm tin vào Ngài – Vua của trời đất, Vua của mọi cõi lòng. Chúng ta có thể tự hỏi: Trong cuộc sống hằng ngày, tôi có để Chúa Giêsu thực sự làm Vua trong tâm hồn mình không? Tôi có sống theo sự thật và yêu thương như Ngài đã dạy không?
3. Chuẩn bị cho cuộc khổ nạn: Vác thập giá với hy vọng
Ý nghĩa thứ ba của Lễ Lá là một lời nhắc nhở sâu sắc về ý nghĩa của đau khổ trong đời sống Kitô hữu. Ngày lễ này dẫn chúng ta bước vào Tuần Thánh, nơi chúng ta chiêm ngắm cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu – từ những đau đớn thể xác đến sự cô đơn tinh thần, và cuối cùng là cái chết trên đồi Canvê. Lễ Lá không chỉ là niềm vui của ngày Chúa vào thành, mà còn là sự chuẩn bị tâm hồn để đối diện với thập giá.
Cuộc sống của chúng ta cũng không thiếu những thập giá: bệnh tật, thất bại, mất mát, hiểu lầm, hay những khó khăn trong gia đình, công việc. Lễ Lá dạy chúng ta rằng đau khổ không phải là điều để trốn tránh, mà là một phần của hành trình đức tin. Khi Chúa Giêsu vác thập giá, Ngài không than vãn hay oán trách, mà đón nhận nó với lòng phó thác và hy vọng. Ngài biết rằng sau thập giá là sự sống lại, sau đau khổ là vinh quang.
Chúng ta được mời gọi noi gương Ngài, vác thập giá của mình với niềm hy vọng. Điều này không có nghĩa là chúng ta phải vui vẻ khi đau khổ, nhưng là tin rằng Chúa luôn đồng hành cùng chúng ta. Ngài đã biến thập giá – biểu tượng của sự chết – thành biểu tượng của sự sống và ơn cứu độ. Vì thế, khi đối diện với khó khăn, chúng ta không bị dồn vào ngõ cụt, mà được dẫn đến ánh sáng của ngày Phục Sinh.
Hãy nghĩ về một người bạn hay người thân đang gặp khó khăn. Có lẽ họ đang cảm thấy tuyệt vọng vì mất việc làm, bệnh tật, hay một nỗi đau tinh thần. Lễ Lá nhắc chúng ta rằng, như Chúa Giêsu, chúng ta có thể mang lại hy vọng cho họ bằng một hành động yêu thương nhỏ bé: một lời an ủi, một sự giúp đỡ cụ thể, hay đơn giản là lắng nghe họ với trái tim rộng mở.
Sống Lễ Lá trong đời sống hằng ngày
Lễ Lá không chỉ là một nghi thức diễn ra trong nhà thờ, mà là một lời mời gọi sống đức tin cách cụ thể. Chúng ta thấy trong ngày lễ này một sự nghịch lý: Chúa Giêsu được tung hô như vua, nhưng ngay sau đó lại chịu khổ nạn và chết trên thập giá. Nhưng chính nghịch lý này lại mở ra niềm hy vọng lớn lao: cái chết không phải là kết thúc, mà là cánh cửa dẫn đến sự sống đời đời.
Để sống tinh thần Lễ Lá, chúng ta có thể thực hiện một số việc cụ thể trong Tuần Thánh:
Giúp đỡ người khác: Tìm một người đang gặp khó khăn, dù là về vật chất hay tinh thần, và giúp họ bằng một hành động yêu thương. Có thể là tặng họ một món quà nhỏ, dành thời gian trò chuyện, hoặc cầu nguyện cho họ.
Cầu nguyện phó thác: Noi gương Chúa Giêsu trong vườn Cây Dầu, khi Ngài thưa với Chúa Cha: “Xin đừng theo ý con, mà theo ý Cha” (Lc 22,42). Hãy dành thời gian cầu nguyện, xin Chúa giúp chúng ta chấp nhận thánh ý Ngài, ngay cả khi chúng ta không hiểu hết kế hoạch của Ngài.
Suy ngẫm về thập giá: Trong Tuần Thánh, hãy dành thời gian đọc lại các bài Tin Mừng về cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu (như trong các sách Mátthêu, Máccô, Luca, hoặc Gioan). Hãy tự hỏi: Tôi có thể học được gì từ sự hy sinh của Ngài?
Kết luận: Lễ Lá – Hành trình của tình yêu và hy vọng
Chúa Nhật Lễ Lá là một ngày đặc biệt, không chỉ vì nó mở đầu Tuần Thánh, mà còn vì nó mời gọi chúng ta sống trọn vẹn mầu nhiệm đức tin. Chúng ta tưởng niệm Chúa Giêsu – vị Vua khiêm nhường, Đấng đã tự nguyện hy sinh để cứu chuộc nhân loại. Chúng ta tôn kính Ngài như Vua của lòng mình, Đấng cai trị bằng tình yêu và sự thật. Và chúng ta học cách vác thập giá của mình, tin rằng đau khổ không phải là dấu chấm hết, mà là con đường dẫn đến vinh quang Phục Sinh.
Hãy để Lễ Lá trở thành một cơ hội để chúng ta canh tân đời sống, yêu thương nhiều hơn, và sống gần gũi hơn với Chúa Giêsu. Trong tuần này, mỗi người chúng ta hãy làm một việc cụ thể để mang niềm hy vọng đến cho người khác, và xin Chúa ban sức mạnh để chúng ta bước đi trên con đường của Ngài với lòng tin yêu và phó thác. Amen.
Lm. Anmai, CSsR