Thứ Hai tuần 30 Thường niên năm I - Giải thoát (Lc 13,10-17)

“Rồi Người đặt tay trên bà, tức khắc bà đứng thẳng lên được
và tôn vinh Thiên Chúa”.
(Lc 13,13)

Phải thực thi bác ái ngày Sabat (Lc 13,10-17)

1. Đức Giêsu đã đi rao giảng được một thời gian, có rất đông người theo để nghe Chúa giảng. Hôm nay ngày Sabat, Ngài vào giảng trong hội đường và ở đó Ngài chữa một người đàn bà bị tật khòm lưng đã 18 năm. Vậy mà viên trưởng hội đường lại căm giận Chúa. Nhân dịp này, Chúa dạy bài học: luật giữ ngày nghỉ không quan trọng bằng luật yêu thương. Người Do thái chỉ tìm cách soi mói bắt bẻ, mà không biết cảm thương với người xấu số. Họ dựa vào Thiên Chúa để trách móc người khác. Điều đó cho thấy, họ không biết sống theo tinh thần bao dung, nhân hậu của Chúa.
2. Chúng ta nên biết: Bộ luật của người Do thái nhận tại núi Sinai khi Chúa truyền cho ông Maisen chỉ có 10 điều, nhưng được giải thích tỉ mỉ trong sách Lêvi và Đệ Nhị luật thành hơn 500 điều. Một trong những điều quan trọng là ngày nghỉ Sabat, thuộc giới răn thứ ba trong thập điều, được tuân giữ chi tiết, cặn kẽ và nếu phạm vào có thể bị ném đá chết.

Thực ra, khi ban bố lề luật, Thiên Chúa muốn sự yêu mến và tự nguyện, nhưng dần dà, được giải thích quá tỉ mỉ đến cả những chi tiết nhỏ nhặt. Đề rồi, các luật sĩ, biệt phái thì sinh ra vụ luật và dùng luật làm thứ bình phong che chắn và làm lợi cho họ, còn dân chúng thì cảm thấy nặng nề, để rồi thay vì yêu mến và tự nguyện, họ chỉ giữ vì buộc phải giữ và luật trở thành gánh nặng đè trên vai họ.

3. Tin mừng hôm nay cho chúng ta thấy hai thái độ trái ngược nhau trước cảnh khổ của người lân cận. Đức Giêsu, Đấng là hiện thân của tình thương, đã nhìn thấy và hiểu rõ cảnh khổ của người phụ nữ bị còng lưng. Ngài đã vượt ra khỏi khung cảnh của luật Maisen, để giải thoát cho một con người. Trong khi đó, ông trưởng hội đường lại có thái độ vụ hình thức, vụ luật, lãnh đạm vô tâm, xem thường nỗi thống khổ của người lân cận. Ông tìm lý do biện hộ cho thái độ thiếu bác ái, thiếu thông cảm của mình nơi luật Maisen. Ông bực tức nói với đám đông: “Đã có sáu ngày phải làm việc, thì đến mà xin chữa bệnh những ngày đó, đừng có đến vào ngày Sabat”.
4. Còn Đức Giêsu thì Ngài dành ưu ái cho những người nghèo khổ, những kẻ bé mọn, những người bị xã hội đẩy ra bên lề. Để đến với những người này, Ngài sẵn sàng vượt qua mọi thứ rào cản. Trong Tin mừng hôm nay, để chữa cho một người phụ nữ bị còng lưng, Ngài đã vượt qua một trong những thứ rào cản gai góc nhất đối với người Do thái là những cấm kỵ của ngày hưu lễ. Nhiều người Do thái mà ông trưởng hội đường là điển hình nại đến những cấm kỵ của ngày hưu lễ để bắt bẻ Đức Giêsu, nhưng Ngài đã vạch mặt chỉ tên những kẻ đạo đức giả. Đạo đức giả là bởi vì họ lén lút làm việc xấu trong ngày hưu lễ, nhưng lại ngăn cản không cho người khác được làm việc trong ngày này (Mỗi ngày một tin vui).
5. Hành động “giải thoát khỏi tật nguyền” của Đức Giêsu dưới cái nhìn của ông trưởng Hội đường là một “việc làm”, nên đã chỉ trích Đức Giêsu cách gián tiếp qua người phụ nữ được chữa lành bệnh tật: “... đừng có đến vào ngày Sabát”. Ngược lại, nếu ông mặc lấy cái nhìn của tình yêu thương con người, thì ông đã có thể biện hộ cho hành động “giải thoát” của Đức Giêsu là hành vì “giúp đỡ người bệnh tật...” mà luật Do thái cho phép làm cả trong ngày Sabát. Việc làm của Đức Giêsu trong ngày Sabát hôm nay muốn dạy người Do thái và chúng ta điều tốt có thể làm cho con người thì đừng để đến ngày mai (5 phút Lời Chúa).
6. Đối với Đức Giêsu, Lề Luật được làm ra vì và cho con người, chính vì thế mà Ngài đã khẳng định Lề Luật và sách các tiên tri đều quy về một mối duy nhất là yêu người. Vì yêu thương con người Đức Giêsu đã sẵn sàng vượt qua mọi thứ rào cản để đến với con người. Ngày nay, Ngài cũng mời gọi chúng ta bước theo Ngài, sẵn sàng vượt qua mọi chướng ngại và đạp rào cản trong cuộc sống để tìm đến với tha nhân, nhất là những kẻ bé mọn, những người bị đẩy ra bên ngoài cuộc sống do luật pháp và truyền thống của con người dựng lên, nhưng cũng có vô số những rào cản do chính chúng ta dựng lên ngay trong tâm hồn và trong ánh mắt của chúng ta. Những rào cản đó là lòng hận thù, sự ích kỷ và nhất là thái độ dửng dưng của chúng ta trước nỗi khổ đau của người khác.
7. Truyện: Giữ luật cách máy móc

Có một thầy tiến sĩ luật Do thái bị đi tù ở Rôma. Ông chỉ được ăn uống tối thiểu, nhằm mục đích kéo dài cuộc sống cho qua ngày. Thời gian trôi qua, thầy Luật sĩ yếu dần dần.

Cuối cùng, người ta phải mời một bác sĩ đến khám. Bác sĩ bảo rằng cơ thể ông ta bị thiếu nước trầm trọng. Các sĩ quan cai ngục không hiểu nổi tại sao ông ta lại có thể thiếu nước. Bởi vì khẩu phần nước mỗi ngày tuy là tối thiểu, nhưng vẫn tương đối đủ cho một cơ thể.

Thế là đám lính gác liền chú ý quan sát thầy Luật sĩ ấy một cách kỹ lưỡng hơn, xem ông ta đã làm gì với số nước ấy.

Cuối cùng, người ta khám phá ra bí mật. Thầy Luật sĩ ấy đã sử dụng phần lớn số nước để rửa tay theo nghi thức tôn giáo trước khi cầu nguyện và ăn uống. Như thế ông ta chỉ còn lại ít nước để uống.

(Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)