Lc 3, 1-6

1. SÁM HỐI, HOÁN CẢI TÂM LÒNG – GẶP GỠ THIÊN CHÚA TRONG SA MẠC CUỘC ĐỜI

Trong cuộc hành trình đức tin, chúng ta không thể không đối diện với lời mời gọi sám hối và hoán cải tâm hồn. Đoạn Tin Mừng hôm nay từ sách Luca và hình ảnh thánh Gioan Tẩy Giả vang lên như một hồi chuông thức tỉnh, mời gọi con người trở về với Thiên Chúa bằng sự chân thành và lòng khiêm nhường. Qua câu chuyện về Thomas Merton và hành trình trở lại của ông, chúng ta nhận ra rằng, việc gặp gỡ Thiên Chúa đòi hỏi một "sa mạc" nơi tâm hồn – nơi con người có thể bỏ lại tất cả những ồn ào, lo toan, để lắng nghe tiếng Chúa.

Trong Kinh Thánh, sa mạc không chỉ là nơi hoang vu, mà còn là không gian thiêng liêng nơi Thiên Chúa tỏ bày chính mình. Người dân Israel đã được Thiên Chúa dẫn dắt qua sa mạc trên đường về Đất Hứa. Ở đó, họ trải qua những thử thách, học biết sự lệ thuộc vào Thiên Chúa, và đón nhận giao ước Ngài ban.

Sa mạc là biểu tượng của sự thanh tẩy và chuẩn bị. Đối với chúng ta, sa mạc có thể là những khoảnh khắc lặng lẽ trong đời sống, nơi ta rời xa thế giới ồn ào để nhìn lại chính mình và cảm nghiệm sự hiện diện của Thiên Chúa.

Sa mạc không chỉ là nơi chốn vật lý mà còn là trạng thái của tâm hồn. Chúng ta được mời gọi tạo ra một "sa mạc" trong lòng mình, nơi chúng ta có thể thành thật với chính mình và với Thiên Chúa. Đó là nơi con người nhận ra sự nhỏ bé, yếu đuối của mình, và khao khát tìm đến sự chữa lành từ Thiên Chúa.

Thánh Gioan Tẩy Giả, vị tiên tri của hai giao ước, đã rao giảng về sự sám hối trong sa mạc. Ông kêu gọi dân chúng san bằng núi đồi kiêu ngạo, lấp đầy hố sâu ích kỷ, và uốn nắn con đường quanh co gian dối trong tâm hồn để đón Chúa đến. Ông nhấn mạnh: "Hãy dọn đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi."

Lời rao giảng ấy không chỉ dành cho người dân thời bấy giờ mà còn vang vọng tới mỗi chúng ta hôm nay. Sám hối không chỉ là sự ăn năn về tội lỗi, mà còn là hành động thay đổi – thay đổi suy nghĩ, thái độ, và lối sống để hướng về Thiên Chúa.

Sám hối đích thực đòi hỏi một sự thay đổi cụ thể. Thánh Gioan kêu gọi dân chúng không chỉ đến để lãnh nhận phép rửa sám hối, mà còn phải sinh hoa trái xứng với lòng sám hối. Điều này có nghĩa là sám hối không chỉ dừng lại ở lời nói hay cảm xúc, mà phải được thể hiện qua hành động: sống công bằng, bác ái, và yêu thương.

Tiên tri Barúc trong bài đọc thứ nhất đã nhắc nhở dân Israel rằng Thiên Chúa sẽ trao cho họ một chiếc áo mới, thay cho chiếc áo tang sầu thương. Hình ảnh chiếc áo mới rực rỡ là biểu tượng của phẩm giá và niềm vui mà Thiên Chúa ban tặng. Chúa Giêsu Kitô chính là "chiếc áo mới" mà Thiên Chúa mặc cho nhân loại, giúp con người trở lại với phẩm giá làm con cái Thiên Chúa.

Chúa Giêsu đã mặc lấy thân phận con người, chịu khổ đau và chết trên thập giá để trao tặng nhân loại chiếc áo mới của sự sống vĩnh cửu. Tuy nhiên, việc mặc lấy chiếc áo mới ấy đòi hỏi chúng ta phải đáp lại bằng sự hoán cải, từ bỏ lối sống cũ để sống một đời sống mới trong Chúa.

Sông Giođan là nơi thánh Gioan Tẩy Giả rửa tội cho Chúa Giêsu và cũng là nơi khởi đầu cho hành trình loan báo Tin Mừng. Hình ảnh nước sông Giođan nhắc chúng ta về sự thanh tẩy và tái sinh qua Bí tích Rửa Tội. Chính tại sông Giođan, Chúa Giêsu đã thánh hóa nước để trở thành nguồn ơn cứu độ cho mọi người.

Mỗi người chúng ta được mời gọi tái sinh mỗi ngày qua việc sám hối và hoán cải. Thanh tẩy tâm hồn không chỉ là việc một lần duy nhất khi chịu Bí tích Rửa Tội, mà là hành trình liên lỉ trong suốt đời sống, để mỗi ngày trở nên giống Chúa Kitô hơn.

Lời mời gọi sám hối của thánh Gioan Tẩy Giả vẫn còn vang vọng qua mọi thời đại. Chúng ta được mời gọi bước vào sa mạc của lòng mình, để gặp gỡ Thiên Chúa và đón nhận ơn cứu độ. Sám hối và hoán cải không phải là những hành động nhất thời, mà là một hành trình sống mỗi ngày.

Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: dành thời gian cầu nguyện trong thinh lặng, sống yêu thương và công bằng với tha nhân, và đặt Chúa làm trung tâm của mọi quyết định trong đời sống. Đó là cách chúng ta dọn đường cho Chúa đến, sửa lối cho thẳng để Người đi.

“Hãy dọn đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi.” Lời mời gọi ấy không chỉ là một lời kêu gọi, mà là một trách nhiệm và một niềm hy vọng. Amen.

Lm. Anmai, CSsR

2. ĐI VÀO SA MẠC CỦA NGHÈO KHÓ VÀ SIÊU THOÁT

Sa mạc là hình ảnh quen thuộc trong Kinh Thánh, không chỉ là nơi hoang vu trống trải, mà còn là nơi con người gặp gỡ Thiên Chúa, nơi những thử thách trở thành cơ hội để niềm tin được tinh luyện. Qua bài Tin Mừng hôm nay, hình ảnh thánh Gioan Tẩy Giả trong sa mạc nhắc nhở chúng ta về ý nghĩa thiêng liêng của việc trở nên nghèo khó và siêu thoát để lắng nghe tiếng Chúa, để sống và thực hiện sứ mạng được trao phó.

Sa mạc không chỉ là một địa điểm, mà là trạng thái tâm hồn, nơi con người từ bỏ những ồn ào, ràng buộc của thế gian để tập trung vào Thiên Chúa. Mùa Vọng chính là lời mời gọi chúng ta đi vào "sa mạc tâm hồn," chuẩn bị con đường cho Chúa đến.

Trong Cựu Ước, sa mạc là nơi dân Israel lang thang 40 năm trước khi vào Đất Hứa. Đó là thời gian Thiên Chúa thanh luyện họ, dạy dỗ họ tin tưởng và vâng phục Ngài. Môisen cũng gặp Chúa trong sa mạc và nhận sứ mạng giải phóng dân khỏi Ai Cập.

Chúa Giêsu đã ở trong sa mạc 40 ngày đêm, chịu thử thách và chuẩn bị cho sứ mạng công khai của mình. Chính sa mạc là nơi Ngài củng cố tinh thần, chiến thắng cám dỗ, và hoàn toàn tín thác vào Chúa Cha.

Thánh Gioan Tẩy Giả sống trong sa mạc, mặc áo da thú, ăn châu chấu và mật ong rừng. Đời sống đơn sơ ấy là biểu tượng của sự từ bỏ, siêu thoát khỏi thế gian.

Từ sa mạc, Gioan kêu gọi mọi người sám hối: “Hãy sửa đường Chúa cho ngay thẳng, hãy lấp mọi hố sâu, hãy bạt mọi núi đồi.” Lời kêu gọi này không chỉ dành cho những người nghèo hèn mà còn đến cả những kẻ thống trị quyền thế. Điều này chứng tỏ rằng, chỉ khi lòng người được thanh luyện, khi những chướng ngại tâm hồn được san bằng, con người mới sẵn sàng đón nhận ơn cứu độ.

Thánh Gioan Tẩy Giả không có gì ngoài chiếc áo da thú và lời kêu gọi từ Thiên Chúa. Sự nghèo khó của ngài nhấn mạnh rằng, người ta chỉ có thể nghe được tiếng Chúa khi lòng mình trống rỗng khỏi tham vọng và bận tâm thế gian.

Trong lịch sử Giáo Hội, những thời kỳ bách hại, nghèo khó thường là lúc Giáo Hội trở nên mạnh mẽ nhất. Chính trong những hoàn cảnh khắc nghiệt, đức tin được thanh luyện, trở nên tinh tuyền và can trường hơn.

Thánh Gioan đã dám lên tiếng tố cáo bất công, dám nói sự thật, ngay cả khi đối diện với bạo quyền của vua Hêrôđê. Sự dứt khoát, không bám víu vào bất kỳ đặc lợi nào đã giúp ngài sống trọn vẹn sứ mạng tiên tri.

Lời nhắc nhở của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II về ý nghĩa của màu đỏ trong phẩm phục Hồng Y – màu của máu và sự hy sinh – cũng là lời kêu gọi các Kitô hữu sẵn sàng từ bỏ mọi lợi ích cá nhân để phục vụ sự thật và công lý.

Trong xã hội ngày nay, áp lực từ những lợi ích vật chất, quyền lực và địa vị có thể khiến chúng ta dễ dàng thỏa hiệp, sống giả dối hoặc im lặng trước bất công. Những "nồi cơm manh áo" hay "một ít bả vinh hoa" có thể trở thành cạm bẫy, ngăn cản chúng ta sống trung thực với lương tâm và tiếng gọi của Chúa.

Mùa Vọng là thời gian lý tưởng để chúng ta bước vào "sa mạc tâm hồn," trút bỏ những gánh nặng không cần thiết, dành thời gian cầu nguyện và suy ngẫm. Chỉ trong sự tĩnh lặng của sa mạc, chúng ta mới nhận ra tiếng Chúa đang thì thầm trong lòng mình.

Lời kêu gọi của thánh Gioan Tẩy Giả vẫn vang vọng: san bằng bất công, sửa lại những lối sống cong queo, và loại bỏ những chướng ngại ngăn cản tình yêu Thiên Chúa đến với thế gian. Đây không chỉ là nhiệm vụ của các vị lãnh đạo tôn giáo, mà còn là trách nhiệm của mỗi Kitô hữu.

Hãy trở thành tiếng nói can đảm cho sự thật

Noi gương thánh Gioan, chúng ta được mời gọi làm chứng cho sự thật, dù phải trả giá bằng hy sinh, từ bỏ. Hãy trở thành ánh sáng trong bóng tối, giúp người khác nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa.

Bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta rằng, chỉ khi bước vào sa mạc của nghèo khó và siêu thoát, chúng ta mới có thể nghe được tiếng Chúa, mới đủ can đảm sống sứ mạng làm chứng cho Người.

“Hãy sửa đường Chúa cho ngay thẳng.” Lời mời gọi ấy không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là niềm hy vọng. Khi cuộc sống của chúng ta trở thành một lời mời gọi, khi tiếng nói của chúng ta vang lên sự chân thật và công chính, thì như Tin Mừng đã nói, “mọi người sẽ thấy ơn cứu độ của Chúa.”

Lm. Anmai, CSsR

3. CON ĐƯỜNG NỘI TÂM: LỜI MỜI GỌI BIẾN ĐỔI TÂM HỒN

Bài Tin Mừng hôm nay mở đầu bằng việc liệt kê những vị lãnh đạo cao cấp thời Chúa Giêsu, từ hoàng đế Tibêriô quyền uy bao trùm đế quốc La Mã, đến những tổng trấn, vua chư hầu, và các thượng tế Do Thái. Tên tuổi của họ tượng trưng cho quyền lực thế gian, nhưng đồng thời cũng nói lên thực trạng đau thương của dân Do Thái khi phải sống trong cảnh nô lệ. Trong bối cảnh đó, người Do Thái hằng khao khát một Đấng Cứu Thế đến giải phóng họ khỏi áp bức và mang lại tự do.

Thế nhưng, cách Chúa Giêsu đến và hành động không giống như sự mong đợi của họ. Ngài không chọn con đường phô trương quyền lực hay vinh quang trần thế. Ngài không xuất hiện giữa triều đình nguy nga hay đền thờ lộng lẫy, mà khởi đầu sứ vụ từ một nơi hoang địa cô tịch. Đấng Cứu Thế đã chọn con đường nội tâm—một con đường âm thầm, khiêm nhường, và đầy sức mạnh tâm linh. Qua tiếng rao giảng của thánh Gioan Baotixita, chúng ta được mời gọi bước vào con đường nội tâm ấy để chuẩn bị tâm hồn đón nhận Chúa.

Đường nội tâm, trước hết, là con đường của sự cô tịch. Thánh Gioan Baotixita đã rời bỏ những ồn ào của thế gian để sống trong hoang địa. Chính nơi đây, ngài nghe được tiếng Chúa và nhận ra chương trình cứu độ của Ngài. Trong khi các lãnh đạo thời ấy bị cuốn vào những đam mê quyền lực và sự huyên náo của đô thị, Gioan chọn hoang địa làm nơi cầu nguyện và chiêm nghiệm.

Cô tịch không chỉ là sự tách biệt khỏi thế giới bên ngoài, mà còn là sự lắng đọng của tâm hồn để nghe được tiếng Chúa. Trong cuộc sống hiện đại, chúng ta cũng cần những khoảng lặng giữa những bộn bề lo toan. Đó có thể là những phút giây cầu nguyện, suy niệm, hay đơn giản là tạm dừng lại để lắng nghe chính mình. Chỉ khi tâm hồn thanh tịnh, chúng ta mới có thể nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc đời.

Con đường nội tâm không thể thiếu sự khiêm nhường. Thiên Chúa là Đấng vô cùng khiêm nhường, và chỉ những tâm hồn khiêm nhường mới có thể gặp được Ngài. Trong khi các lãnh đạo thời ấy tự mãn với quyền uy và sự giàu sang, thánh Gioan Baotixita chọn sống đơn sơ. Ngài mặc áo bằng da thú, ăn châu chấu và mật ong rừng, và tự nhận mình chỉ là “tiếng kêu trong hoang địa”.

Sự khiêm nhường của Gioan nhắc nhở chúng ta rằng con đường đến với Chúa không dựa vào địa vị hay của cải, mà dựa vào lòng khiêm nhường và sẵn sàng. Khi chúng ta hạ mình, từ bỏ những kiêu ngạo và tham vọng, tâm hồn chúng ta sẽ trở nên thanh thoát, dễ dàng đón nhận ánh sáng của Chúa.

Đường nội tâm cũng là con đường của sự chiến đấu—một cuộc chiến không phải với người khác, mà với chính bản thân mình. Gioan Baotixita đã dùng hình ảnh “san núi đồi, lấp hố sâu” để diễn tả việc chuẩn bị tâm hồn. Núi đồi là biểu tượng của kiêu ngạo, tự mãn, còn hố sâu là những yếu đuối, thiếu sót. Để con đường tâm hồn trở nên ngay thẳng, chúng ta cần san bằng những núi đồi tự cao và lấp đầy những hố sâu ích kỷ.

Cuộc chiến với chính mình không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi sự can đảm để đối diện với những thiếu sót, và lòng kiên nhẫn để sửa đổi từng ngày. Nhưng chính trong cuộc chiến ấy, chúng ta tìm thấy sự biến đổi và trưởng thành. Chỉ khi thắng được mình, chúng ta mới thực sự làm chủ được cuộc sống và tiến gần hơn đến Thiên Chúa.

Trong xã hội ngày nay, con người dễ bị cuốn vào vòng xoáy của công việc, các mối quan hệ và sự tiêu dùng. Chúng ta ít khi dành thời gian để nhìn lại chính mình, để tự hỏi đâu là điều thực sự quan trọng. Thánh Gioan Tiền Hô mời gọi chúng ta hãy ăn năn sám hối, đổi mới tâm hồn bằng cách sống nội tâm.

Sống nội tâm không có nghĩa là từ bỏ thế giới hay trốn tránh trách nhiệm, mà là sống ý thức, sống với sự hiện diện của Thiên Chúa trong mọi hành động. Đó là việc dành thời gian cho cầu nguyện, cho gia đình, cho những giá trị tinh thần. Đó là việc từ bỏ những thói quen xấu, những mối quan tâm phù phiếm để tập trung vào những điều mang lại ý nghĩa thật sự.

Chúa Giêsu đã đến, nhưng chúng ta chỉ có thể nhận ra Ngài khi tâm hồn chúng ta được chuẩn bị. Những núi đồi kiêu ngạo, những con đường quanh co của sự giả dối và ích kỷ vẫn là rào cản ngăn cách chúng ta với Chúa. Thánh Gioan mời gọi chúng ta hãy can đảm dọn đường, dù đó là một hành trình khó khăn và đầy thách thức.

Mùa Vọng là thời gian đặc biệt để chúng ta thực hiện hành trình nội tâm này. Hãy dành thời gian để cầu nguyện, suy niệm, và kiểm điểm lại đời sống. Hãy để ánh sáng của Chúa chiếu rọi vào những góc khuất trong tâm hồn, để chúng ta có thể sám hối và đổi mới. Khi tâm hồn chúng ta trở nên trong sạch và ngay thẳng, chúng ta sẽ nhận ra Chúa Giêsu không chỉ trong lễ Giáng Sinh, mà trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống.

Con đường nội tâm mà thánh Gioan Baotixita mời gọi không chỉ dành cho người Do Thái thời Chúa Giêsu, mà còn dành cho mỗi chúng ta hôm nay. Đó là con đường của sự cô tịch, khiêm nhường và chiến đấu, con đường dẫn chúng ta đến với Thiên Chúa và với chính bản thân mình.

Hãy bước vào mùa Vọng với lòng mở rộng và sẵn sàng. Hãy để Chúa dẫn dắt chúng ta trên hành trình nội tâm, nơi mà những núi đồi kiêu ngạo được san bằng, những con đường quanh co được uốn nắn, và tâm hồn chúng ta trở thành nơi Chúa ngự trị. Khi đó, chúng ta sẽ không chỉ đón nhận Chúa Giêsu trong ngày lễ Giáng Sinh, mà còn trong mọi ngày của cuộc đời. Amen.

Lm. Anmai, CSsR