05 06 Tm Thứ Tư. LỄ TRO.

Ca vịnh tuần IV.

Đọc Kinh Tiền Tụng Mùa Chay III hoặc IV.

Thứ Tư đầu tháng, kính Thánh Cả Giuse.

Khởi đầu mùa Chay. Làm phép tro và xức tro. Ăn chay và kiêng thịt.

Ge 2,12-18; 2Cr 5,20-6,2; Mt 6,1-6.16-18.

LỜI CHÚA:

Mt 6,1-6,16-18

“Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.

“Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.

“Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.

HOÁN CẢI NỘI TÂM – BƯỚC ĐI TRONG ÂN SỦNG MÙA CHAY

Thứ Tư Lễ Tro là khởi đầu của Mùa Chay, thời gian mà Giáo Hội mời gọi mỗi tín hữu nhìn lại đời sống nội tâm của mình dưới ánh sáng Lời Chúa, để thực hiện hành trình hoán cải. Đây là thời điểm để chúng ta lắng nghe tiếng gọi của Thiên Chúa, lời mời bước vào sa mạc của tâm hồn, nơi chúng ta đối diện với chính mình và với ân sủng của Thiên Chúa. Tin Mừng và các bài đọc hôm nay nhắc nhở chúng ta về thân phận mỏng dòn của con người và nhu cầu hoán cải nội tâm trong tương quan với Thiên Chúa và tha nhân.

Tiên tri Joel trong bài đọc hôm nay mạnh mẽ kêu gọi: “Hãy xé tâm hồn, chứ đừng xé áo” (Ge 2,13). Đây là lời mời gọi mỗi người vượt qua sự giả hình, từ bỏ những biểu hiện bên ngoài chỉ mang tính hình thức, để đi sâu vào tận cùng tâm hồn, nơi những suy nghĩ, ước muốn và khát vọng của con người cần được biến đổi. Hoán cải nội tâm không chỉ là sự thay đổi tạm thời, mà là cuộc đổi mới tận căn, bắt đầu từ việc thay đổi tư tưởng, cái nhìn và hành động, sao cho phù hợp với giao ước yêu thương của Thiên Chúa.

Tro bụi được xức lên trán chúng ta hôm nay không chỉ nhắc nhở chúng ta về sự mỏng dòn của kiếp người – rằng “con người là tro bụi, và sẽ trở về với bụi tro” – mà còn là dấu chỉ mời gọi hoán cải, trở về với Thiên Chúa. Tro không chỉ là biểu tượng của sự hư nát, mà còn là lời nhắc nhớ rằng Thiên Chúa có thể dùng bụi đất để tái tạo, để dựng nên những điều mới mẻ. Sự hoán cải, vì thế, là hành trình trở về nguồn cội, về với Chúa, Đấng luôn sẵn sàng đổi mới và ban ơn cứu độ cho chúng ta.

Do tội lỗi, con người đã tự cắt đứt khỏi nguồn mạch sự sống nơi Thiên Chúa. Màn tang chế của tội lỗi đã bao phủ cuộc đời con người, kéo họ vào bóng tối của đau khổ và cái chết. Nhưng Thiên Chúa không bỏ mặc con người trong tình trạng bi thảm ấy. Ngài mời gọi chúng ta trở về, để cất khỏi chúng ta tấm màn tang chế và ban cho chúng ta niềm vui của sự giao hòa. Đáp lại lời mời gọi ấy, chúng ta được mời gọi cầu nguyện khiêm tốn, giống như lời Thánh Vịnh: “Lạy Chúa, xin thương xót con, vì con đã xúc phạm đến Ngài” (Tv 50,3). Đây là lời cầu nguyện đẹp lòng Chúa, bởi nó xuất phát từ một trái tim tan nát và thống hối.

Tin Mừng hôm nay nhấn mạnh rằng, hoán cải nội tâm không chỉ là việc riêng giữa ta và Thiên Chúa, mà còn bao gồm cả mối tương quan với tha nhân. Chúa Giêsu khẳng định: “Nếu khi dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ ra anh em có điều bất bình với mình, hãy đi làm hòa với anh em trước đã” (Mt 5,23-24). Tha thứ và hòa giải không phải là lựa chọn, mà là điều kiện để nhận lãnh ơn tha thứ từ Thiên Chúa. Chúng ta không thể đến với Chúa bằng trái tim đầy hận thù, mà chỉ bằng trái tim rộng mở và tràn đầy yêu thương.

Mùa Chay là thời gian để nhìn lại các mối quan hệ của chúng ta. Đó là cơ hội để hàn gắn những vết nứt, xóa bỏ sự bất hòa, và tha thứ cho những người đã làm tổn thương chúng ta. Tha thứ không chỉ giải phóng người khác, mà còn giải phóng chính chúng ta khỏi gánh nặng của oán giận, để trái tim chúng ta có chỗ dành cho ân sủng của Thiên Chúa.

Truyền thống Giáo Hội từ lâu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của chay tịnh, cầu nguyện và bác ái trong Mùa Chay. Việc chay tịnh không chỉ là từ bỏ đồ ăn thức uống, mà còn là từ bỏ những thói quen xấu, những đam mê vô bổ, để tái lập quân bình giữa thân xác và tinh thần. Như Tu luật Biển Đức nhắc nhở: “Hãy lợi dụng những ngày thánh này để gột rửa những sơ xuất trong các mùa khác, bằng cách chế ngự thói hư, gia tăng cầu nguyện, và thành tâm thống hối.”

Chay tịnh là cơ hội để thanh lọc tâm hồn, để mở lòng cho những điều tốt đẹp và thánh thiện. Nhưng chay tịnh chỉ có ý nghĩa khi nó đi kèm với việc cầu nguyện và thực hành bác ái. Thánh Matthêu trong Tin Mừng hôm nay nhấn mạnh rằng: “Khi ăn chay, hãy xức dầu thơm trên đầu và rửa mặt, để thiên hạ không biết con ăn chay” (Mt 6,17). Điều đó nhắc nhở chúng ta rằng, mọi hành động trong Mùa Chay cần xuất phát từ trái tim chân thành, không phải để khoe khoang hay tìm kiếm sự ngưỡng mộ của người khác.

Mùa Chay không chỉ là thời gian để hoán cải, mà còn là cơ hội để canh tân đời sống, để tiến gần hơn đến Thiên Chúa và trở nên giống Ngài hơn. Đây là thời gian thuận tiện để chúng ta gạt bỏ những gánh nặng của quá khứ, những vết thương của tội lỗi, và bước đi trong ánh sáng của Chúa. Thiên Chúa luôn sẵn sàng mở rộng vòng tay đón nhận chúng ta, chỉ cần chúng ta can đảm trở về và để Ngài biến đổi.

Hành trình Mùa Chay là hành trình vượt qua sa mạc của tâm hồn, nơi chúng ta đối diện với những thử thách, nhưng cũng là nơi chúng ta cảm nghiệm được sức mạnh và sự đồng hành của Thiên Chúa. Như Chúa Giêsu đã chiến thắng các cám dỗ trong sa mạc, chúng ta cũng được mời gọi chiến đấu với những yếu đuối của bản thân, để sống trọn vẹn hơn ơn gọi làm con cái Thiên Chúa.

Lm, Anmai, CSsR

ĐỪNG PHÔ TRƯƠNG – HOÁN CẢI NỘI TÂM TRONG MÙA CHAY

Thứ Tư Lễ Tro khởi đầu Mùa Chay, một thời gian đặc biệt trong đời sống Kitô hữu, mời gọi chúng ta sống tinh thần sám hối, trở về và đổi mới tâm hồn. Qua bài Tin Mừng hôm nay (Mt 6,1-6.16-18), Chúa Giêsu nhấn mạnh rằng mọi hành động đạo đức – bố thí, cầu nguyện và ăn chay – đều phải xuất phát từ nội tâm chân thành, chứ không phải là những hình thức phô trương để nhận lời khen ngợi của người đời. Đây chính là lời mời gọi khẩn thiết để chúng ta kiểm điểm đời sống, hoán cải từ tận đáy tâm hồn và gặp gỡ Thiên Chúa nơi kín đáo.

Lời Chúa nhắc nhở rằng: "Khi bố thí, đừng khua chiêng đánh trống như bọn đạo đức giả... Khi cầu nguyện, đừng đứng giữa ngả đường hay hội đường... Khi ăn chay, đừng làm bộ rầu rĩ" (x. Mt 6,2-6.16). Những lời này như ánh sáng soi chiếu vào đời sống của mỗi người chúng ta, mời gọi chúng ta sống đúng ý nghĩa của hành động đạo đức. Chúa không chỉ lên án thói phô trương của những người Biệt phái, mà còn nhắc nhở mỗi chúng ta hôm nay, những người dễ bị cuốn vào bầu khí của thời đại, nơi mọi thứ dường như cần được phô diễn trên "sân khấu" xã hội để tìm kiếm sự chú ý. Nhưng Thiên Chúa, Đấng "hiện diện nơi kín đáo," không cần những màn trình diễn như thế. Ngài muốn gặp chúng ta trong sự thầm lặng, nơi tâm hồn thật của mỗi người.

Cả Cựu Ước lẫn Tân Ước đều nhấn mạnh rằng Thiên Chúa thường chọn cách gặp gỡ con người trong sự kín đáo, thầm lặng. Chúa hiện ra với Samuel và Abraham vào ban đêm, với Môsê trên núi Sinai và trong Nhà Tạm. Trong Tân Ước, Chúa Giêsu sinh ra âm thầm tại Bêlem, sống ẩn dật suốt ba mươi năm ở làng Nazareth, thường xuyên lui vào nơi thanh vắng để cầu nguyện, và chuẩn bị sứ mạng cứu độ qua 40 ngày chay tịnh trong sa mạc. Thậm chí, cuộc sống của Ngài kín đáo đến mức người ta chỉ nghĩ Ngài là "con bác thợ mộc," một người tầm thường trong xã hội.

Chính vì thế, Chúa Giêsu dạy các môn đệ rằng để gặp Thiên Chúa, chúng ta phải bước vào sự thinh lặng của tâm hồn. Đây không phải là một điều dễ dàng trong thế giới ồn ào hôm nay, nơi con người ngày càng chạy theo những thứ bề ngoài, đánh mất đời sống nội tâm. Sự im lặng và kín đáo không chỉ là một phương pháp, mà là một thái độ sống cần thiết để chúng ta kết nối với Chúa, Đấng hiện diện nơi sâu thẳm tâm hồn.

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự phô trương và hào nhoáng bề ngoài được đánh giá cao. Những giá trị nội tâm, sự khiêm tốn và kín đáo dễ bị coi thường. Con người ngày nay thích chạy theo mạng xã hội, các mối quan hệ bề ngoài và những thành tựu được đánh giá qua con mắt người đời. Vì thế, không ít người Kitô hữu, kể cả tu sĩ, rơi vào trạng thái đời sống thiêng liêng trống rỗng, dễ bị chia trí trong giờ cầu nguyện, hoặc cảm thấy khó chịu khi đối diện với sự thinh lặng.

Tuy nhiên, Mùa Chay mời gọi chúng ta quay về với chính mình, tìm lại sự cân bằng trong đời sống thiêng liêng. Đó là lý do tại sao những ngày tĩnh tâm, những khoảng thời gian sống ẩn dật trong cầu nguyện, trở thành một nhu cầu cấp thiết. Như những tu sĩ rút lui vào sa mạc để sống với Chúa, chúng ta cũng được mời gọi bước vào "sa mạc tâm hồn," nơi chúng ta có thể lắng nghe tiếng Chúa trong sự yên lặng.

Hôm nay, chúng ta nhận lãnh tro trên đầu như một dấu chỉ nhắc nhở về thân phận mỏng dòn và giới hạn của con người: “Hỡi người, hãy nhớ mình là bụi tro, và sẽ trở về bụi tro.” Lời nhắc này không nhằm khiến chúng ta sợ hãi hay thất vọng, mà là lời mời gọi sống khiêm nhường, ý thức rằng mọi thứ trong cuộc đời này chỉ là tạm bợ. Từ tro bụi, Thiên Chúa có thể dựng nên những điều tốt đẹp, nếu chúng ta biết mở lòng đón nhận ơn Ngài.

Nhưng nghi thức xức tro chỉ có ý nghĩa khi nó đi kèm với một tâm hồn sám hối thật sự. Đây không chỉ là một hành động tượng trưng, mà là một lời mời gọi thay đổi tận căn, quay về với Thiên Chúa và đổi mới tương quan với tha nhân. Mùa Chay không chỉ là thời gian để ý thức về sự mỏng dòn của thân phận mình, mà còn là thời gian để chuẩn bị tâm hồn đón mừng mầu nhiệm Phục Sinh, nơi chúng ta được mặc lấy sự sống vĩnh cửu trong Đức Kitô.

Chúa Giêsu mời gọi chúng ta sống kín đáo trong các việc đạo đức – bố thí, cầu nguyện và chay tịnh. Điều này không có nghĩa là chúng ta phải che giấu đức tin, mà là làm mọi việc với một trái tim chân thành, không tìm kiếm sự chú ý hay khen ngợi của người khác. Sự kín đáo không phải là sự khép kín, mà là không để hành động của mình bị méo mó bởi ý muốn phô trương.

Khi bố thí, hãy nhớ rằng giá trị của việc làm nằm ở tình yêu và lòng quảng đại, chứ không phải ở số tiền hay sự công nhận. Khi cầu nguyện, hãy tìm gặp Chúa trong sự thầm lặng, bởi Ngài không cần những lời cầu nguyện hoa mỹ, mà muốn một trái tim chân thành. Khi chay tịnh, hãy để sự hy sinh ấy thanh luyện tâm hồn, giúp chúng ta gần Chúa hơn, chứ không phải để phô diễn sự đạo đức.

Mùa Chay là thời gian thuận tiện để mỗi người chúng ta quay về với Chúa và với chính mình. Đây là lúc để sống thinh lặng nội tâm, thực hành cầu nguyện, chay tịnh và bác ái với một tinh thần kín đáo và chân thành. Đừng để sự phô trương làm mất đi giá trị của những hành động tốt lành, mà hãy để mọi việc làm của chúng ta trở thành của lễ đẹp lòng Chúa.

Lm. Anmai, CSsR

ĐỪNG ĐỂ TÌNH YÊU NGUỘI LẠNH – HOÁN CẢI TÂM HỒN TRONG MÙA CHAY THÁNH

Hôm nay, với Thứ Tư Lễ Tro, chúng ta bước vào Mùa Chay Thánh – mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng, mùa sám hối và hoán cải tâm hồn. Qua nghi thức nhận tro trên đầu, Giáo hội mời gọi mỗi người ý thức về thân phận mỏng dòn, giới hạn của mình, đồng thời kêu gọi chúng ta trở về với Thiên Chúa trong cầu nguyện, ăn chay và bác ái. Đây là cơ hội để chúng ta xét lại đời sống, không chỉ trong mối tương quan với Thiên Chúa, mà còn trong tương quan với tha nhân và chính mình.

Bài Tin Mừng hôm nay (Mt 6,1-6.16-18) nhấn mạnh rằng những hành động đạo đức như cầu nguyện, bố thí và ăn chay chỉ có giá trị thực sự khi chúng xuất phát từ trái tim chân thành, không phải để phô trương hay tìm kiếm sự tán thưởng của người đời. Chúa Giêsu dạy rằng mọi việc tốt lành cần được thực hiện với tâm tình nội tâm, trong sự kín đáo, bởi "Cha của anh em, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ thưởng công cho anh em."

Nghi thức xức tro nhắc chúng ta rằng: “Hỡi người, hãy nhớ mình là bụi tro, và sẽ trở về bụi tro.” Lời nhắc này không chỉ khiến chúng ta ý thức về sự ngắn ngủi của cuộc sống trần gian, mà còn mời gọi chúng ta sống với thái độ khiêm nhường, sẵn sàng để lòng thương xót của Thiên Chúa biến đổi. Tro trên đầu là dấu hiệu của sự sám hối, của lòng mong mỏi được làm hòa với Thiên Chúa. Đồng thời, nó cũng là lời mời gọi mỗi người nhìn lại chính mình, đặt câu hỏi: Ta đã sống đúng ý nghĩa của một người con Thiên Chúa hay chưa?

Đức Thánh Cha Phanxicô, trong sứ điệp Mùa Chay năm nay, mời gọi chúng ta suy ngẫm về lời Chúa Giêsu trong Tin Mừng Matthêu: “Vì sự ác lan tràn, tình yêu của nhiều người trở nên nguội lạnh” (Mt 24,12). Ngài nhấn mạnh rằng những tiên tri giả của thời đại, như lòng tham tiền bạc, những dục vọng thấp hèn hay những giải pháp tạm bợ, đã khiến lòng người trở nên chai đá và xa rời tình yêu đích thực. Sự ác không chỉ hiện diện trong thế giới, mà còn xâm nhập vào tâm hồn, làm nguội lạnh ngọn lửa yêu thương mà Chúa đã thắp lên trong mỗi người.

Đứng trước tình trạng này, Mùa Chay là thời gian thuận tiện để mỗi người chúng ta tái khơi dậy tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân. Đức Thánh Cha nhấn mạnh ba phương thế truyền thống của Mùa Chay – cầu nguyện, bố thí và ăn chay – là những "phương dược ngọt ngào" để chữa lành tâm hồn, thanh luyện ý chí và làm mới lại lòng mến.

Cầu nguyện là hơi thở của đời sống thiêng liêng, là cách để chúng ta gặp gỡ và đối thoại với Thiên Chúa. Qua cầu nguyện, chúng ta khám phá những ảo tưởng mà chính mình thường dùng để che đậy tội lỗi, để rồi tìm kiếm sự an ủi nơi tình yêu vô điều kiện của Chúa.

Chúa Giêsu nhắc nhở rằng cầu nguyện phải kín đáo, xuất phát từ trái tim khiêm nhường, không phải để khoe khoang hay tìm kiếm sự công nhận của người khác. Hãy dành thời gian trong Mùa Chay này để cầu nguyện cách chân thành, lắng nghe tiếng Chúa trong sự thinh lặng của tâm hồn.

Làm phúc bố thí không chỉ là việc trao đi vật chất, mà còn là cách để chúng ta nhìn nhận tha nhân là anh chị em, là hình ảnh của Thiên Chúa. Bố thí giải thoát chúng ta khỏi lòng ích kỷ, giúp chúng ta chia sẻ những gì mình có với những người kém may mắn hơn.

Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng: "Điều chúng ta sở hữu không phải là của riêng chúng ta." Mùa Chay là thời gian để thực hành bác ái, biến việc làm phúc thành lối sống, để mỗi hành động yêu thương đều trở thành dấu chỉ của lòng thương xót Thiên Chúa.

Ăn chay không chỉ là kiêng ăn hay giảm bớt thức ăn, mà là cách để chúng ta kìm hãm bản năng, làm chủ các đam mê và hướng lòng mình về những giá trị cao cả hơn. Ăn chay giúp chúng ta cảm nghiệm sự thiếu thốn mà nhiều người khác đang phải chịu đựng, để từ đó trỗi dậy lòng trắc ẩn và khao khát được sẻ chia.

Chay tịnh cũng là cách để chúng ta thanh tẩy tâm hồn, gạt bỏ những vướng bận trần tục, để dọn đường cho ân sủng của Chúa thấm nhập vào đời sống.

Chúa Giêsu nhấn mạnh rằng mọi hành động đạo đức trong Mùa Chay – cầu nguyện, bố thí và ăn chay – phải xuất phát từ nội tâm, từ trái tim chân thành, chứ không phải là những nghi thức hình thức để được người đời khen ngợi. Mùa Chay không phải là thời gian để phô trương sự đạo đức, mà là thời gian để trở về với chính mình, sống kín đáo với Chúa và hướng lòng về tha nhân.

Mùa Chay là thời gian đặc biệt để chúng ta nhận ra mình là những con người yếu đuối, tội lỗi, nhưng luôn được Thiên Chúa yêu thương và tha thứ. Hãy tận dụng những ngày thánh này để cầu nguyện, làm phúc và chay tịnh với tâm hồn chân thành, để nhờ đó, ngọn lửa yêu thương trong mỗi người được thắp sáng trở lại.

Lm. Anmai, CSsR