Tình hình xã hội và Giáo Hội là chuỗi dài những thời sự. Một thời sự không xuất hiện đơn độc. Nhưng nó xuất phát từ những nguyên do gần xa. Nó mang nhiều liên đới phức tạp. Nó đưa tới những hậu quả lớn nhỏ dễ thấy và khó thấy.

Vì tính cách phức tạp của nhiều thời sự, chúng ta không nên quá đơn giản và quá vội vàng trong xét đoán.
Câu chuyện dưới đây là một bài học. Đó là chuyện Chúa Giêsu chữa lành một đứa con trai bị quỷ nhập. Chuyện được kể lại trong Phúc Âm thánh Marcô, đoạn 9, từ câu 14 đến câu 19. Chỉ xin tóm lược vắn tắt:

Chuyện tiêu biểu

"Thấy Đức Giêsu, lập tức tất cả đám đông kinh ngạc... Một người trong đám đông nói với Chúa: Thưa Thầy, tôi đã đem con trai tôi lại cùng Thầy. Cháu bị quỷ ám... Tôi đã nói với các môn đệ Thầy, để họ trừ quỷ cho, nhưng các ông không làm nổi... Người bảo đem nó lại với Người.
"Vừa thấy Người, nó ngã xuống đất, lăn lộn, sùi bọt mép... Cha đứa bé nói với Chúa: Nếu có thể làm gì được, thì xin chạnh lòng thương mà cứu chúng tôi. Đức Giêsu nói với ông: Sao lại nói: nếu Thầy có thể. Cái gì cũng có thể đối với kẻ có lòng tin. Lập tức, cha đứa bé kêu lên: Tôi tin. Nhưng xin Thầy giúp lòng tin yếu kém của tôi.
"Khi thấy đám đông tuốn đến, Đức Giêsu quát mắng tên quỷ: Thần câm điếc kia, Ta truyền cho ngươi phải ra khỏi đứa bé này, và không được nhập vào nó nữa. Quỷ thét lên, lay nó thật mạnh, rồi ra khỏi... Chúa Giêsu cầm lấy tay đứa trẻ, đỡ nó đứng dậy, và nó đứng lên.
"Khi Người vào nhà, các môn đệ hỏi riêng Người: Tại sao chúng con đây lại không trừ nổi tên quỷ ấy? Người đáp: Giống quỷ ấy chỉ trừ được bằng lời cầu nguyện mà thôi".

Những nhân vật

Trong chuyện kể trên, nếu đem ra phân tách, chúng ta thấy nhiều nhân vật khác nhau:
- Đứa bé bị quỷ ám,
- Tên quỷ ám,
- Cha đứa bé,
- Các môn đệ Chúa,
- Đám đông,
- Chính Chúa Giêsu.
Theo các chi tiết được viết ra, chuyện về đứa bé bị quỷ ám lại không đề cao vai trò của tên quỷ và đứa bé bị nó ám.
Những nhân vật được chú ý nhiều, trước hết là cha đứa bé. Ông thiếu lòng tin. Ông xin Chúa thêm lòng tin. Ông là người khiêm nhường chỉ đặt hy vọng vào một Chúa Giêsu mà thôi.
Nhân vật được chú ý nhiều không kém là các môn đệ Chúa Giêsu. Các ngài được nhắc đến như những người thất bại vì không trừ được quỷ. Lý do vì các ngài dùng quyền để trừ tà, mà thiếu cầu nguyện.
Các ngài được Chúa dạy cho bài học khiêm nhường. Sự ác tồn tại không phải vì ma quỷ quá mạnh, nhưng lỗi tại môn đệ Chúa thiếu cầu nguyện. Một phần cũng do người cha đứa bé đã thiếu lòng tin khi cầu nguyện.
Một vai trò nữa khá quan trọng trong chuyện trên là quần chúng. Quần chúng tuốn đến đông. Nhân cơ hội đó, Chúa Giêsu không đề cao vai trò các môn đệ Chúa, nhưng lưu ý đám đông đến đức tin, cầu nguyện và phục vụ đối với con người, vừa mặt thể xác, vừa mặt tinh thần và nhất là về mặt phần rỗi.
Sau cùng, nhân vật được đề cao trên hết là chính Chúa Giêsu. Người tỏ ra Người là Đấng cứu độ, quyền năng và giàu lòng thương xót.
Áp dụng vào thời sự hôm nay
Chuyện trừ quỷ kể trên giúp cho chúng ta biết suy nghĩ về các thời sự hôm nay.
Thời sự nào cũng gồm nhiều yếu tố. Tình hình đạo không tách khỏi tình hình đời. Cần có một cái nhìn phủ kín cả toàn thể tình hình.
Sáng Chúa nhật vừa qua, 31/8/2008, đài truyền hình Việt Nam lúc 06 giờ, mục "Chào buổi sáng", đã giới thiệu một em trai. Em bị cụt hai chân, phải đi bằng hai tay. Nhà nghèo, xa trường 7 cây số. Nhưng nhờ ý chí vượt khó, em nay đã thành nhân, có nhiều bằng cấp, trở thành thầy dạy nhiều bạn trẻ, nhất là đứng đầu lo cho các em mồi côi.
Sở dĩ được như vậy, là vì em được nhiều người giúp đỡ, trong đó có một nữ tu công giáo. Nếu em đang được coi như một phép lạ sống động, thì nữ tu đó được kể như một nhân chứng về tình thương bao la của người môn đệ Chúa Giêsu.
Sự thiện được chia ra cho nhiều nhân vật.
Khi những thời sự hiện nay được đọc dưới ánh sáng Phúc Âm, chúng ta thấy sự giao tranh giữa thiện và ác luôn diễn ra dưới nhiều hình thức phức tạp.
Ranh giới giữa thiện và ác không luôn rõ. Nhiều khi ta tưởng sự ác là hoàn toàn ở phía người khác. Nhưng sự thực không thế. Nhiều khi phía chúng ta lại thiếu sự thiện một cách trầm trọng. Như trong chuyện quỷ ám trên kia, Chúa Giêsu cho thấy sự thiếu đạo đức đã ở phía các môn đệ Chúa một cách đáng tiếc.
Sự ác sẽ bị đẩy lùi và loại trừ nhờ sức mạnh thực của sự thiện. Sức mạnh thực đó bắt nguồn từ Chúa Giêsu hiền lành khiêm nhường giàu lòng thương xót, chịu hy sinh vì phần rỗi các linh hồn.
Lịch sử luôn có những bất ngờ. Bất ngờ quan trọng nhất đối với mỗi người sẽ là phần rỗi của chính mình. Phần rỗi đó sẽ tuỳ thuộc ở sự mỗi người biết chọn đúng sự thiện và quyết xa tránh điều ác là mọi tội lỗi.

Trong mọi chọn lựa, xin hãy nhớ lời Chúa phán:

"Nếu người ta được cả thế gian mà phải thiệt mất mạng sống, thì nào có lợi gì? Hoặc người ta sẽ lấy gì mà đổi mạng sống mình" (Mt 16,26).

Gm. JB Bùi tuần