Cách nay hơn hai ngàn năm, tại cánh đồng Belem, Con Thiên Chúa đã sinh hạ, giữa đêm đông giá lạnh trong một hang đá dành làm chỗ trú ngụ cho bò lừa. Qua sự sinh hạ kỳ diệu này, Ánh Sáng đã bừng lên trong đêm tối để soi sáng những góc khuất của cuộc đời; Thiên Chúa đã hiện diện giữa dương gian để đồng hành với con người trên bước đường dương thế. Đêm đông giá lạnh đã trở nên ấm áp dịu dàng, vì tình thương của Chúa bao trùm nhân gian. Hai mươi thế kỷ sau đêm hồng phúc ấy, Lễ Giáng Sinh vẫn tiếp tục đem lại sự ấm áp giữa mùa đông.
Mùa đông thường là biểu tượng của sự chết. Tại các xứ lạnh, trong suốt mùa đông, cây cối chỉ trơ trọi những cành khẳng khiu, tuyết rơi ảm đạm lạnh giá. Nhân loại đã trải qua mùa đông dài nhiều thiên niên kỷ, kể từ khi ông bà Nguyên tổ phạm tội bất tuân, muốn phủ nhận thân phận thụ tạo của mình mà nên ngang hàng với Thiên Chúa. Dòng dõi Ađam và Evà đã bị ảnh hưởng tội nguyên tổ như một chứng bệnh di truyền. Tự trong tâm khảm, con người luôn khát mong Đấng Thiên Sai đến cứu đời. Đối với người Do Thái, nỗi khát mong ấy đã hòa vào máu thịt, được thể hiện qua những lời ca thống thiết. Thế rồi, trong kế hoạch cứu độ diệu kỳ của Thiên Chúa, mùa đông dài của nhân loại đã chấm dứt. Con Thiên Chúa đã xuống thế làm người. Người là Đấng Emmanuen mà Thiên Chúa đã hứa từ ngàn xưa. Người là Mặt Trời công chính chiếu soi cho nhân loại. Sau này, trong giáo huấn của mình, Đức Giêsu đã tuyên bố Người là ánh sáng trần gian. Cũng như mặt trời xuất hiện tỏa lan sức nóng làm tan chảy băng tuyết, xua tan giá lạnh và đem lại cho con người sự ấm áp, Đức Giêsu sưởi ấm lòng người bằng giáo huấn yêu thương, giải thoát con người khỏi quyền lực của ma quỷ và sự chết. Qua cái chết trên thập giá và qua cuộc phục sinh vinh quang, Chúa Giêsu đã chứng minh giáo huấn của Người về tình thương Chúa Cha. Người cũng khẳng định Người là sự sống và là sự sống lại. Những ai theo Người là can đảm bước ra khỏi đêm đông, hướng về Mặt Trời công chính, để tâm hồn họ không còn giá lạnh và chết chóc, nhưng tràn đầy sự sống và niềm vui.
Mùa đông cũng là biểu tượng của lối sống vô cảm hận thù. Lễ Giáng Sinh nhắc nhớ chúng ta: Con Thiên Chúa đã làm người và đi vào lịch sử. Người kêu gọi chúng ta hãy sống có trách nhiệm đối với nhau. Người lên án lối sống ích kỷ, gian dối và khép kín lạnh lùng vô tâm. Trải qua hơn hai ngàn năm, biết bao người đã được sưởi ấm tâm hồn nhờ đón nhận Chúa Giêsu và chọn Người là lý tưởng của đời mình. Có những người đã một thời chìm đắm trong bùn lầy, nhờ giáo huấn của Chúa mà trỗi dạy canh tân và trở nên con người mới. Ánh sáng chân lý của Chúa đã chiếu soi và hội nhập vào mọi nền văn hóa, đến với mọi sắc dân trên hành tinh này và quy tụ muôn dân vào gia đình Giáo Hội. Những ai gia nhập Giáo Hội, không còn những bức tường ngăn cách, không còn Do Thái hay Hy Lạp, không còn nô lệ hay tự do (x. Cl 3,9-11), nhưng tất cả đều là con Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô. Nhờ tin vào sự hiện diện của Chúa giữa trần gian, con người tìm được hạnh phúc giữa bể khổ, tìm được nụ cười giữa thương đau, tìm được hy vọng giữa đau khổ ê chề của cuộc sống. Đức Giêsu Kitô đã vác thập giá bước đi giữa khu phố của Giêrusalem để tiến tới Núi Sọ. Ngày hôm nay, Người cũng đang tiếp tục vác thánh giá với những người đau khổ trên mọi ngõ ngách của cuộc đời. Chúa vác thập giá với họ, cùng họ bước đi và làm cho gánh cuộc đời trở nên nhẹ nhàng. Sự hiện diện của Đấng chịu đóng đinh làm cho cuộc đời thêm nhân ái, đẹp đẽ và ấm áp hơn.
Sau mùa đông giá lạnh, kế tiếp là mùa xuân ấm áp và tràn đầy sinh lực. Chúa Giêsu đã đến trần gian để khai mở một mùa xuân mới cho nhân loại. Qua Ngôi Lời nhập thể, Thiên Chúa đã thực hiện một cuộc sáng tạo mới, vì con người ở khởi đầu lịch sử đã làm “vỡ kế hoạch” của Ngài. Thánh Phaolô đã phân tích rất sâu sắc khi đặt đối chiếu Chúa Giêsu với ông Ađam: Ađam là nguyên nhân đau khổ - Chúa Giêsu là nguyên lý hạnh phúc; Ađam là người bất tuân đến độ phủ nhận thân phận thọ tạo của mình - Chúa Giêsu vâng lời Chúa Cha cho đến chết trên thập giá; Ađam làm cho kế hoạch của Thiên Chúa bị phá vỡ - Chúa Giêsu đến để thực hiện thánh ý Chúa Cha; Ađam làm cho nhân loại xa rời Thiên Chúa - Chúa Giêsu giao hòa Thiên Chúa với con người bằng giao ước mới, được ký kết trong máu của Người đổ ra trên thập giá (x. 1 Cr 15,21-22). Nói tóm lại, trong Chúa Giêsu và nhờ Chúa Giêsu, nhân loại bước sang kỷ nguyên cứu độ, chấm dứt tình trạng bị luận phạt và chúc dữ. Những ai tin vào Chúa Giêsu sẽ được trở nên đồng thừa tự với Người để hưởng vinh quang và hạnh phúc vĩnh cửu. Trong Chúa Giêsu, họ diễm phúc được gọi Thiên Chúa là Cha. Đó chính là sự ấm áp tuyệt vời mà Thiên Chúa ban cho những ai tin vào Con của Ngài.
Trong xã hội của chúng ta, vẫn còn đó những mùa đông trong tâm hồn và trong mối tương quan xã hội. Mùa đông còn tồn tại khi biết bao người nghèo đói, đau khổ mà không được giúp đỡ. Mùa đông cũng còn đó khi người ta sống hận thù, ích kỷ và thiếu bao dung. Lễ Giáng sinh sẽ có ý nghĩa thiết thực hơn, nếu chúng ta mừng lễ cùng với những chia sẻ với người bất hạnh. Nhạc sĩ Nguyên Lễ đã thể hiện những ước vọng ấy trong bài “Tự sự Mùa Giáng Sinh”: “Hôm nay quanh ta vẫn có bao người không một tấc đất không một mái nhà, vật vờ, đây đó ngày tháng cho qua. Bao nhiêu em thơ đang sống bơ vơ, mình trần lạnh căm trong những đêm mưa, tuổi thơ của em lạc lõng vô bờ... Ngày hôm nay, Con Chúa vẫn hạ sinh, tại đó, tại đây, Ngài chờ chúng ta bằng tình thiết tha rộng vòng tay đón Ngài vào nhà”. Thay vì phàn nàn trách móc hay hằn học kêu ca, mỗi chúng ta hãy chung tay làm cho niềm vui Giáng Sinh được thể hiện, xua đi đêm đông giá lạnh đang phủ kín những góc khuất của cuộc đời, nơi những anh chị em nghèo khổ và bất hạnh. Qua những nghĩa cử bác ái sẻ chia, chúng ta phản ánh hình ảnh Ngôi Lời nhập thể, Đấng đã đến sưởi ấm thế gian và sưởi ấm lòng người.
Ngôi Lời đang hiện diện qua những gương mặt sạm nắng vì lao nhọc, những đôi vai oằn nặng trước áp lực cuộc sống, những mảnh đời lang thang cơ nhỡ, những gia đình rạn nứt đau thương. Tùy khả năng của mình, chúng ta hãy đem cho họ sự an ủi, để qua đó khẳng định với họ rằng: Thiên Chúa yêu thương con người. Mùa đông băng giá đã chấm dứt, xuân mới ấm áp đã đến rồi và cuộc đời tươi đẹp đang nở hoa.
Mùa Vọng 2017
Gm. Giuse Vũ Văn Thiên