ROMA. Sáng thứ hai, 22-7-2013, ĐTC Phanxicô đã lên đường thực hiện chuyến viếng thăm đầu tiên của ngài tại nước ngoài. Ngài đi tới thành phố Rio de Janeiro bên Brazil nhân dịp Ngày Quốc Tế giới trẻ lần thứ 28 được cử hành trên cấp hoàn cầu từ ngày 23 đến 28-7 tại đây với chủ đề ”Các con hãy ra đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” (Mt 28,19).

Lúc 8 giờ 24 phút, ĐTC Phanxicô đã tới phi trường Fiumicino của Roma bằng trực thăng. Tại đây ngài đã được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Italia, Ông Enrico Letta, một số giới chức đạo đời địa phương, và đặc biệt là Đức GM giáo phận Porto-Satna Rufina sở tại tiễn biệt. Ông Letta đã tháp tùng ĐTC đến tận chân thang máy bay. Ngài bước lên cầu thang tay cầm chiếc cặp bằng da màu đen. Lần đầu tiên người ta thấy vị Giáo Hoàng tự cầm hành lý như vậy!
Chiếc máy bay Airbus A330 của hãng Alitalia chở ĐTC cất cánh lúc 8.53 phút. Cùng đi với ngài có đoàn tùy tùng gồm 30 vị, trong đó có ĐHY Quốc vụ khanh Bertone, ĐHY Marc Ouellet, Tổng trưởng Bộ GM và cũng là Chủ tịch Ủy ban Tòa Thánh về Mỹ châu la tinh, ĐHY João Aviz Braz, Tổng trưởng Bộ các dòng tu và cũng là vị HY duy nhất người Brazil tại Vatican. Những người còn lại trong đoàn tháp tùng là các vị Tổng giám đốc đài Vatican, Phòng báo chí Tòa Thánh, Chủ nhiệm báo Quan sát viên Roma, các chức sắc liên hệ tại Phủ Quốc vụ khanh, bác sĩ, vệ binh Thụy Sĩ và hiến binh Vatican, v.v.

Ngoài ra có hơn 70 ký giả Italia và quốc tế, không kể một con số kỷ lục khác là 5.500 ký giả và nhân viên truyền thông đã đăng ký nơi ban tổ chức ở Brazil, tức là nhiều hơn 500 người so với Ngày Quốc Tế giới trẻ năm 2010 tại Madrid, thủ đô Tây Ban Nha.

Chào thăm giới báo chí

Trên chuyến bay dài hơn 12 tiếng, ĐTC không trả lời phỏng vấn hoặc mở cuộc họp báo như các vị tiền nhiệm, nhưng ngài đích thân chào từng ký giả tháp tùng.

Mở đầu, cha Lombardi SJ, Giám đốc phòng báo chí Tòa Thánh, đã giới thiệu giới báo chí với ĐTC và cho biết nhóm này đại diện cho các ngành truyền thông khác nhau, từ các ký giả cho các các chuyên gia thu hình, báo chí, phát thanh, truyền hình, Internet...

Cha Lombardi cho biết trong số giới truyền thông đông nhất là người Ý, rồi Brazil, 10 người Mỹ, 9 người Pháp, 6 người Tây Ban Nha, rồi có những người Anh, Mêhicô, Đức, cả Nhật Bản, Argentina, Ba Lan, Bồ đào nha, Nga..

Cha Lombardi giới thiệu một nữ đại diện giới báo chí là bà Valentina Alazraki, người Mêhicô, một người kỳ cựu trong các ký giả tháp tùng ĐGH trên các chuyến đi: bà làm việc cho một đài truyền hình Mêhicô và đã tháp tùng ĐTC Gioan Phaolô 2 trong chuyến viếng thăm đầu tiên của ngài tại Mêhicô hồi đầu năm 1979. Bà Valentina đã đại diện mọi người chào mừng ĐTC và tặng ngài tượng Đức Mẹ Guadalupe, không những vì Mẹ là bổn mạng của Mêhicô nhưng còn là bổn mạng của toàn Mỹ châu, vị mà Đức Gioan Phaolô 2 đã tôn làm ”Nữ hoàng của toàn Mỹ châu”: ”Con tặng cho ĐTC với tất cả lòng quí mến của tất cả chúng con, với hy vọng Đức Mẹ phù hộ ĐTC trong chuyến đi này!”.

Về phần ĐTC, ngài cho biết là ngài không trả lời phỏng vấn, ”vì tôi không biết, vì tôi không thể, và vì tôi hơi vất vả khi trả lời phỏng vấn!”.

ĐTC cũng nói đến người trẻ như đối tượng cuộc viếng thăm của ngài và bày tỏ quan tâm về tình trạng nhiều người trẻ thất nghiệp trên thế giới trong cuộc khủng hoảng hiện nay. ”Quả thực là cuộc khủng hoảng trên thế giới không làm những điều tốt cho người trẻ. Tuần qua tôi đã đọc về tỷ lệ những người trẻ không có việc làm; các bạn thử nghĩ xem chúng ta có nguy cơ có một thế hệ không có công ăn việc làm; và phẩm giá con người lệ thuộc điều này, đó là có thể tự mưu sinh.. Người trẻ hiện nay đang bị khủng hoảng.. và chúng ta quen thuộc với nền văn hóa gạt bỏ: quá nhiều khi người ta gạt bỏ người già, và giờ đây với bao nhiêu người trẻ không có việc làm, họ cũng bị nền văn hóa gạt bỏ. Chúng ta phải chấm dứt thói quen gạt bỏ này! Thay vào đó cần phải cổ võ nền văn hóa bao gồm, nền văn hóa gặp gỡ, nỗ lực để đưa mọi người trẻ vào trong xã hội! Đây cũng là một ý nghĩa mà tôi muốn mang lại cho cuộc viếng thăm này nơi người trẻ”.

Trước đó, Bà Valentina đã nói với ĐTC rằng không phải ký giả nào cũng là ”thánh” và ĐTC đến giữa họ giống như đi vào một hang sư tử. Ngài cũng nói đùa về vấn đề này: ”Tôi cũng giống như ngôn sứ Daniel, hơi buồn vì thấy rằng các sư tử ở đây không dữ tợn lắm! Tôi thành thực cám ơn anh chị em và xin anh chị em giúp tôi, cộng tác trong cuộc viếng thăm này vì thiện ích, thiện ích của xã hội và của người trẻ, thiện ích của người già: cả hai với nhau. Chúng ta đừng quên điều đó!”

Chương trình đón tiếp

Theo chương trình, máy bay chở ĐTC và đoàn tùy tùng tới phi trường thành phố Rio de Janeiro lúc 4 giờ chiều giờ địa phương.

Tại đây ngài sẽ được bà Tổng thống Dilma Roussef, cũng với các HY, GM, đặc biệt là Đức TGM sở tại Orani João Tempesta, dòng Xitô, và ĐHY Damasceno Assis, Chủ tịch HĐGM Brazil, và chính quyền địa phương tiếp đón.
ĐTC sẽ hội kiến ngắn với bà Tổng thống Roussef, rồi bà đáp trực thăng về dinh Guanabara là trụ sở chính quyền bang Rio de Janeiro vì tại đây sẽ diễn ra cuộc đón tiếp chính thức, với cuộc trao đổi diễn văn.

Trong khi đó, ĐTC đi bằng xe hơi trên quãng đường dài 8 cây số: ngài dừng lại gần tòa TGM Rio, rồi đổi sang xe mui trần để đi vào khu phố nghèo chào thăm đông đảo các tín hữu tụ tập đông đảo gần dinh Guanabara.

Tại khuôn vinh dinh này, ĐTC được bà Tổng thống Brazil, cùng với Thống đốc bang Rio và thị trường thành phố Rio de Janeiro, chào đón. Lễ nghi diễn ra tại khuôn viên dinh thực, trước sự hiện diện của các vị lãnh đạo cao nhất của Brazil, ngoại giao đoàn và hàng trăm khách mời.

Sau diễn văn chào mừng của Bà tổng thống Rousself và diễn từ của ĐTC, và giới thiệu thành phần của hai phái đoàn, ĐTC và bà Tổng thống đã hội kiến riêng trong 20 phút, trước khi gặp gỡ gia đình bà, trao đổi quà tặng, rồi ngài gặp ổng thống đốc bang Rio và thị trưởng thành phố cùng tên.

Sau cùng vào lúc gần 6 giờ rưỡi chiều, ĐTC về trung tâm Sumaré của Tổng giáo phận Rio de Janeiro, cách đó hơn 7 cây số để dùng bữa và nghỉ đêm.

G. Trần Đức Anh OP