RIO DE JANEIRO - ĐTC Phanxicô đã được đón tiếp nồng nhiệt khi ngài đến Rio de Janeiro chiều ngày 22-7-2013, tuy nhiên, lần đầu tiên trong lịch sử, đoàn xe của Đức Giáo hoàng bị kẹt và dân chúng sáp lại để chào ngài khiến các nhân viên an ninh lo sợ.

Chiếc Airbus A330 của Hãng Alitalia chở Đức Giáo hoàng, đoàn tuỳ tùng và hơn 70 ký giả quốc tế đáp xuống phi trường thành phố Rio lúc 3 giờ 43 phút chiều ngày 22-7, giờ địa phương, tức là sớm hơn dự định hơn 15 phút. Nhưng 18 phút sau đó, ngài mới xuất hiện giữa tiếng reo hò của mọi người.

Từ trên máy bay bước xuống, ĐTC đã được Bà Tổng thống Dilma Roussef nồng nhiệt tiếp đón, trước khi được 2 em bé trao tặng hoa, trong khi đó ca đoàn 120 em học sinh hát mừng vị chủ chăn của Giáo Hội. ĐTC cũng dành 15 phút để chào thăm các quan chức chính quyền Brazil và một số hồng y giám mục, trước khi lên chiếc xe nhỏ hiệu Fiat Idea của Italia nhưng chế tạo tại Brazil, để tiến về trung tâm thành phố. Xe chở Đức Giáo hoàng được các xe an ninh hộ tống và các trực thăng bay bên trên canh chừng.

Khi đoàn xe của Đức Giáo hoàng càng tiến gần trung tâm thành phố, số người đứng hai bên đường càng đông đảo, nhiều người tiến sát lại che chở ngài, nhất là khi đoàn xe bị kẹt vì lưu thông. Các nhân viên an ninh lo sợ và hết sức bảo vệ ngài trước sự chen lấn của dân chúng, tuy nhiên, Đức Giáo hoàng vẫn bình thản, chào thăm mọi người bao nhiêu có thể.

Khi đến Nhà thờ Chính toà Rio, Đức Giáo hoàng đã đổi sang xe bọc kính để có thể chào thăm dân chúng dễ dàng hơn. Vì trễ giờ và kẹt đường, trong khi chính quyền đang chờ đợi Đức Giáo hoàng tại Dinh Guanabara, nên người ta đã phải dùng trực thăng quân sự chở ngài và đoàn tuỳ tùng tới dinh này, nơi diễn ra lễ nghi tiếp đón chính thức với Quốc thiều Vatican và Brazil, và hàng trăm quan khách chính quyền và ngoại giao đoàn.

Trong lời chào mừng ĐTC, Bà Tổng thống Roussef của Brazil nói: "Sự hiện diện của ngài tại Brazil mang lại cho chúng ta cơ hội chia sẻ một cuộc đối thoại về những đề tài mà chúng ta cùng chia sẻ, như các quyền con người và nạn nghèo đói... Chúng tôi biết rằng chúng tôi đang có ở đây một vị lãnh đạo tôn giáo nhạy cảm đối với công bằng xã hội và chúng ta chiến đấu chống lại một kẻ thù chung, đó là sự chênh lệch trong mọi hình thức."

Diễn văn của ĐTC

Về phần ĐTC, trong lời đáp từ, ngài đặc biệt đề cao tầm quan trọng của giới trẻ, như "con ngươi trong đôi mắt" cần được chăm sóc để có thể nhìn thấy và tiến bước.

Ngài nói: "Trong sự quan phòng yêu thương, Thiên Chúa đã muốn cuộc công du quốc tế đầu tiên trong Triều đại Giáo hoàng của tôi cho tôi cơ hội được trở về châu Mỹ Latinh yêu quý, cụ thể là tại Brazil, quốc gia vốn tự hào về những quan hệ lâu dài với Tông Toà, và những tâm tình đức tin sâu xa và thân hữu vẫn luôn nối kết quốc gia này một cách đặc biệt với người kế vị Thánh Phêrô. Tôi cảm tạ vì lòng từ ái này của Thiên Chúa.

Tôi được biết rằng, để đến với dân tộc Brazil, cần đi vào cánh cửa tâm hồn bao la của họ; vì thế lúc này đây, tôi mạn phép nhẹ nhàng gõ vào cánh cửa ấy. Tôi xin phép được vào và lưu lại một tuần lễ với anh chị em. Tôi không có vàng bạc, nhưng tôi mang điều điều quý giá nhất được ban cho tôi: đó là Chúa Giêsu Kitô! Tôi đến nhân danh Ngài để nuôi dưỡng ngọn lửa tình yêu thương huynh đệ đang nung nấu trong mỗi tâm hồn và tôi mong ước gửi đến tất cả và từng người lời chào của tôi: "Bình an của Chúa Kitô ở cùng anh chị em!"

Tôi kính chào Bà Tổng Thống, và các vị quan chức trong chính quyền của Bà. Tôi cám ơn Bà vị sự tiếp đón quảng đại và những lời qua đó Bà muốn biểu lộ niềm vui của dân Brazil vì sự hiện diện của tôi tại quốc gia này. Tôi cũng chào Ông Thống đốc Tiểu bang này, đã đón tiếp tôi tại dinh chính phủ, và chào Ông Thị trưởng Thành Rio de Janeiro, cũng như quý vị thuộc ngoại giao đoàn cạnh Chính phủ Brazil, các vị khác trong chính quyền và tất cả những người đã tận tuỵ làm cho cuộc viếng thăm của tôi trở thành hiện thực.

Tôi muốn gửi đến các anh em giám mục của tôi lời chào thân ái, những vị đang mang trọng trách hướng dẫn đoàn chiên Chúa tại đất nước bao la này, và các giáo phận quý mến của các vị. Qua cuộc viếng thăm này, tôi muốn tiếp tục sứ mạng mục tử của Giám mục Roma là củng cố các anh em trong niềm tin nơi Chúa Kitô, khích lệ họ trong việc làm chứng về những lý do hy vọng nảy sinh từ Chúa Kitô và khuyến khích họ cống hiến cho tất cả mọi người sự phong phú vô tận của tình yêu Chúa Kitô.

"Như đã biết, lý do chính sự hiện diện của tôi tại Brazil vượt lên trên mọi biên cương. Thật vậy, tôi đến đây nhân Ngày Giới trẻ Thế giới. Tôi đến để gặp những ngừơi trẻ đến từ mọi nơi trên thế giới, được thu hút vì vòng tay mở rộng của Chúa Kitô Cứu Thế. Họ muốn tìm được nơi nương náu trong vòng tay của Chúa, gần con tim của Chúa, nghe lại tiếng gọi mạnh mẽ và rõ ràng của Chúa: "Các con hãy đi và làm cho mọi dân tộc trở thành môn đệ."

Những người trẻ ấy đến từ các đại lục, nói những ngôn ngữ khác nhau, họ mang những văn hóa khác nhau, nhưng họ tìm được nơi Chúa Kitô những câu trả lời cho những khát vọng cao thượng và chung cho mọi người và có thể thoả mãn niềm khao khát chân lý trong sáng và tình thương chân thực liên kết họ với nhau vượt ra ngoài mọi sự khác biệt.

Chúa Kitô cống hiến cho họ không gian, Ngài biết rằng không thể có năng lực mạnh mẽ hơn năng lực bộc phát từ con tim ngươi trẻ khi họ cảm nghiệm được sự chinh phục của tình bạn với Ngài. Chúa Kitô tín nhiệm người trẻ và uỷ thác cho họ tương lai sứ mạng của Ngài: "Các con hãy ra đi, làm cho mọi dân tộc thành môn đệ", các con hãy ra đi ngoài những biên cương của những gì có thể đối với con người và kiến tạo một thế giới của những người anh em. Nhưng cả những người trẻ cũng tín thác nơi Chúa Kitô: họ không sợ liều mạng với Chúa, vì họ biết là sẽ không bị thất vọng.

Khi bắt đầu cuộc viếng thăm của tôi tại Brazil, tôi biết rõ rằng, khi ngỏ lời với người trẻ, tôi cũng nói với gia đình họ, với cộng đoàn Giáo Hội và quốc gia nguyên quán của họ, với những xã hội trong đó họ hội nhập, những người nam nữ mà phần lớn tương lai của các thế hệ trẻ này tuỳ thuộc.

Quý vị thường nghe các bậc cha mẹ nói: "Con cái là con ngươi trong mắt chúng ta." Thật là một câu nói khôn ngoan của Brazil khi áp dụng cho người trẻ hình ảnh con ngươi trong mắt, là cửa sổ qua đó ánh sáng đi vào chúng ta, mang lại cho chúng ta phép lạ của nhãn giới! và chúng ta sẽ ra sao nếu chúng ta không săn sóc con mắt của chúng ta? Làm sao chúng ta có thể tiến bước? Mong ước của tôi là trong tuần lễ này, mỗi người chúng ta để cho câu hỏi thách thức này chất vấn.

Giới trẻ là cửa sổ qua đó tương lai đi vào thế giới và vì thế giới trẻ đề ra cho chúng ta những thách đố lớn. Thế hệ chúng ta có tỏ ra xứng với lời hứa nơi mỗi người trẻ khi biết mang lại cho họ không gian, bảo vệ những điều kiện vật chất và tinh thần để họ phát triển; mang lại cho họ những nền tảng vững chắc để có thể xây dựng cuộc sống, bảo đảm cho họ an ninh và nền giáo dục để họ trở thành điều họ có thể; thông truyền cho họ những giá trị bền vững đáng tranh đấu để sống; bảo đảm cho họ một chân trời siêu việt cho khát vọng hạnh phúc chân chính của họ và óc sáng tạo của họ trong sự thiện; phó thác cho họ gia sản một thế giới tương ứng với mẫu mực cuộc sống con người; thức tỉnh nơi họ tiềm năng tốt đẹp nhất để trở thành người nắm vai chính về tương lai của họ và đồng trách nhiệm về vận mệnh của tất cả mọi người.

Để kết luận, tôi xin tất cả mọi người đặc biệt quan tâm, và nếu có thể tỏ ra thiện cảm cần thiết để thiết lập một cuộc đối thoại giữa những người bạn. Lúc này đây, vòng tay của tôi mở rộng để ôm lấy toàn thể quốc dân Brazil, trong sự phong phú của mình về mặt nhân sự, văn hoá và tôn giáo. Từ miền Amazzonia đến miền Pampa, từ những vùng khô cằn cho tới Pantanal, từ những làng nhỏ cho đến những thành thị lớn, ước gì không ai cảm thấy bị loại trừ khỏi lòng quí mến của tôi.

Thứ tư 24-7 này, nếu Chúa muốm, tôi nhắc nhớ đến tất cả anh chị em với Đức Mẹ Aparecida, khẩn cầu sự bảo vệ từ mẫu của Người trên các gia cư và gia đình của anh chị em. Ngay từ bây giờ, tôi chúc lành cho tất cả anh chị em. Cám ơn anh chị em đã tiếp đón tôi!

Sau diễn văn chào mừng của Bà Tổng thống Rousself và diễn từ của ĐTC, và giới thiệu thành phần của hai phái đoàn, ĐTC và Bà Tổng thống đã hội kiến riêng trong 20 phút, trước khi gặp gỡ gia đình bà, trao đổi quà tặng, rồi ngài gặp ổng thống đốc bang Rio và thị trưởng thành phố cùng tên.

Bà Dilma Doussef năm nay 66 tuổi (1947) là Tổng thống thứ 36 của Brazil, con của một người Bulgari di dân và nguyên là một giáo sư. Sau khi tốt nghiệp kinh tế tại Đại học Liên bang Minas Gerais, bà bắt đầu thăm gia đấu tranh chính trị chống lại chế độc độc tài quân phiệt ở Brazil (1964-1985), từng bị bắt và cầm tù 3 năm. Mãn tù bà cộng tác vào việc thành lập Đảng Dân chủ Lao động. Dưới thời Tổng thống Lula, bà làm Bộ trưởng Quặng mỏ, Năng lượng và Giao thông. Cách đây 3 năm, Bà Doussef được bầu làm nữ Tổng thống đầu tiên của Brazil.

Giã từ Dinh Guanabara sau các cuộc hội kiến với các nhân vật chính quyền, ĐTC về Trung tâm Sumaré của Tổng Giáo phận Rio de Janeiro, cách đó hơn 7 cây số để dùng bữa và nghỉ đêm. Trung tâm này là nhà ở của Đức TGM Rio de Janeiro toạ lạc trong một khu vực xanh tươi cao 400 mét. Tại đây cũng có một trung tâm học vấn rộng lớn, dành cho các cuộc gặp gỡ văn hoá, các khoá huấn luyện và các cuộc tĩnh tâm.

Vụ đoàn xe chở Đức Giáo hoàng bị kẹt và vấn đề an ninh

Vụ đoàn xe chở Đức Giáo hoàng và đoàn tuỳ tùng bị kẹt đường mất 12 phút mới đi được 500 mét, và tính chung mất 44 phút để qua quãng đường 20 cây số, và nhiều đám đông nhào tới quanh chiếc xe nhỏ để chào ngài chiều ngày 22-7 vừa qua đã gây tranh luận trong dư luận Brazil về vấn đề giữ an ninh cho Đức Giáo hoàng.

Ông Gilberto Carvalho, Chánh Văn phòng Phủ Tổng thống Brazil, nói với giới báo chí địa phương rằng có một sai lầm khi chọn lộ trình cho đoàn xe của Đức Giáo hoàng, tuy rằng người ta chưa rõ ai là người trách nhiệm về sai lầm này. Nhưng dầu sao người ta cũng "thở phào nhẹ nhõm" vì không xảy ra chuyện gì.

Sau khi Đức Giáo hoàng rời Dinh Guanabara, nơi diễn ra cuộc tiếp đón chính thức, đã có một cuộc biểu tình của khoảng 1.500 người chống chính quyền bang và thành phố Rio về phí tổn cuộc viếng thăm của Đức Giáo hoàng, mặc dù trước đó, Giáo hội Công giáo Brazil đã xác quyết là phí tổn của cuộc viếng thăm này là do Giáo Hội trang trải.

Đoàn biểu tình định tiến về Dinh Chính phủ, nhưng bị cảnh sát chặn lại kể cả bằng lựu đạn cay. Có 1 nhân viên an ninh bị thương vì bị trúng một bom xăng do đám đông ném vào. 6 người biểu tình bạo động đã bị bắt giữ.

Cha Lombardi, Giám đốc Phòng Báo chí Toà Thánh, cho biết ĐGH Phanxicô rất hài lòng vì sự tiếp đón nồng nhiệt dành cho ngài khi đến Rio. Truyền hình cho thấy đoàn xe chở Đức Giáo hoàng đi lầm vào con đường bị đóng lại, nhưng từ phía Đức Giáo hoàng không có lo lắng gì về vấn đề an ninh. Đức ông Alfred Xuereb, Thư ký của Đức Giáo hoàng, thì rất lo lắng, nhưng Đức Giáo hoàng thì không.

Cha Lombardi cũng tiết lộ rằng Chính phủ Brazil đã quyết định dùng trực thăng quân sự để chở Đức Giáo hoàng và các vị tháp tùng để tới Dinh Guanabara, để tránh cho đoàn xe phải đi qua khu vực có đoàn người biểu tình gần dinh này. Về tin các nhân viên an ninh đã tìm thấy một quả bom nội hoá trong nhà vệ sinh gần Đền thánh Aparecida, nơi ĐTC sẽ viếng thăm vào sáng thứ tư, 24-7, cũng không phải là lý do để lo lắng. Đó chỉ là một chút chất nổ đặt tại đó nhưng không có chủ ý cho nổ. Theo cảnh sát, sự hiện diện của gói chất nổ này có lẽ không có liên hệ gì tới cuộc viếng thăm của Đức Giáo hoàng."

G. Trần Đức Anh OP
Nguồn: RV