RIO DE JANEIRO. Hoạt động chính của ĐTC Phanxicô sáng ngày 25-7-2013 tại Rio, là ngày thứ tư trong tuần lễ tại Brazil là viến thăm khu phố nghèo, gọi là Cộng đồng Varginha từ lúc 11 giờ sáng.

Trước đó, ngài đã cử hành thánh lễ riêng tại nhà nguyện trung tâm Sumaré nơi ngài qua đêm, rồi đến tòa thị chính Rio de Janeiro để gặp gỡ chính quyền địa phương, làm phép các lá cờ Olimpic khu vườn trước tòa thị chính.
Ngoài giải bóng đá thế giới vào năm tới, Brazil sẽ tiếp đón thế vận hội Olimpic lần thứ 31 vào năm 2016. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một thế vận hội được cử hành tại Mỹ châu la tinh. Hiện diện trong buổi làm phép này có nhiều vận động viên trẻ thuộc ngành bóng đá và các bộ môn thể thao khác và cả ông Pélé người Brazil cầu thủ bóng đá lão thành nổi tiếng nhất thế giới.

Cộng đoàn Varginha cách tòa thị chính 18 cây số. Đây là thành phần của khu favelas, khu vực nghèo rộng lớn, nảy sinh trên các sườn đồi dễ bị đất lở. Ngày nay có tới 11 triệu người sinh sống trong các xóm nghèo như vậy tại các thành phố lớn, tương đương với 6% dân số Brazil.

Khi ĐTC đến gần cộng đoàn, nhiều người đã chạy đến gần xe của ngài với hy vọng được ngài bắt tay. Bầu không khí đón tiếp thật vui mừng và nồng nhiệt, mặc dù trời tiếp tục mưa.

Đến nơi vào lúc 11 giờ, ĐTC đã được cha sở và vị Đại diện Giám Mục cùng với chị bề trên của các nữ tu bác ái đón điếp. Ngài đến cầu nguyện trong thánh đường nhỏ do các cha thừa sai dòng Somaschi và các nữ tu thừa sai bác ái thiết lập. Tại đây ngài đã làm phép bàn thờ và tặng một chén lễ cho giáo xứ.

Rồi ĐTC đi bộ ra sân bóng đá nơi cộng đoàn thường hội họp. Dọc đường ngài ghé vào thăm một gia đình. Cuộc gặp gỡ của ngài với dân chúng trong cộng đoàn Varginha thật đơn sơ. Sau lời chào của một đôi vợ chồng trẻ đại diện dân chúng, ĐTC ngỏ lời với 20 ngàn người tụ tập tại sân thể thao và nói:

Huấn từ của ĐTC

”Thật là đẹp được ở đây với anh chị em! Ngay từ đầu, trong chương trình viếng thăm tại Brazil, tôi đã mong ước có thể viếng thăm tất cả các khu xóm nghèo tại nước này. Tôi muốn gõ cửa từng nhà, chào thăm, xin một ly nước mát, dùng một tách cà phê, nói chuyện như các bạn hữu trong nhà, lắng nghe con tim của mỗi người, các cha mẹ, con cái, ông bà.. Nhưng Brazil thật rộng lớn! Không thể gõ tất cả các cánh cửa! Vì thế tôi đã chọn đến đây viếng thăm cộng đồng của anh chị em, hôm nay cộng này đại diện cho tất cả các khu xóm nghèo của Brazil. Thật là đẹp khi được đón tiếp với lòng yêu mến, quảng đại, vui mừng! Chỉ cần xem anh chị em đã trang hoàng các đường xá của cộng đoàn; cả điều này cũng là một dấu hiệu quí mến xuất phát từ tâm hồn anh chị em, từ con tim của người Brazil đang vui mừng! Xin cám ơn mỗi người anh chị em vì sự tiếp đón thật đẹp này! Tôi cám ơn Đức TGM Orani Tempesta và ông bà Rangler và Joana vì những lời chào nồng nhiệt.

ĐTC ca ngợi lòng hiếu khách và quảng đại của dân Brazil, cả những người nghèo. Ngài nói:

”Dân tộc Brazil, đặc biệt là những người đơn sơ nhất, có thể cống hiến cho thế giới một bài học quí giá về tình liên đới, một từ thường bị quên lãng hoặc không được nói tới, vì nó gây khó chịu. Tôi muốn kêu gọi những người có nhiều tài nguyên hơn, chính quyền và tất cả những ngừơi thiện chị dấn thân cho công bằng xã hội; xin anh chị em đừng mệt mọi làm việc để xây dựng mộ tthế giới công bằng và liên đới hơn! Không ai có thể lãnh đảm dửng dưng trước những chênh lệch vẫn còn trên thế giới! Mỗi người, theo khả năng và trách nhiệm của mình, hãy biết góp phần chấm dứt bao nhiêu bất công xã hội. Không phải nền văn hóa ích kỷ, cá nhân chủ nghĩa, thường điều hành xã hội chúng ta, xây dựng và đưa tới một thế giới có thể ở được hơn, nhưng chính là nền văn hóa liên đới, coi người khác không phải như một người cạnh tranh hay chỉ là một con số, nhưng là một người anh em!

ĐTC nói thêm rằng: ”Tôi muốn khích lệ tất cả những nỗ lực mà xã hội Brazil đang làm để hội nhập tất cả các chi thể của mình, cả những người đau khổ và túng thiếu nhất, qua cuộc chiến chống lại đói khổ và lầm than. Không có nỗ lực bình định nào kéo dài, không có sự hòa hợp và hạnh phúc cho một xã hội cố tình không biết tới, gạt ra ngoài lề và bỏ rơi một phần của chính mình ở ngoài lề. Một xã hội như thế sẽ làm cho chính mình trở nên nghèo nàn, hay tệ hơn nữa là đánh mất một cái gì thiết yếu của mình. Chúng ta hãy luôn nhớ rằng chỉ khi nào ta có khả năng chia sẻ vì ta mới thực sự phong phú, tất cả những gì được chia sẻ thì gia tăng thêm! Mức độ cao cả của một xã hội tùy theo cách thức xã hội ấy đối xử với những người túng thiếu nhất, những người không có gì khác ngoài sự nghèo nàn của họ!

Tiếp tục bài nói chuyện, ĐTC nói đến sự cộng tác của Giáo Hội trong việc bênh vực công lý và bảo vệ người nghèo chống lại những bất công xã hội và kinh tế kêu thấu tới trời (Văn kiện Aparecida 395). ”Giáo Hội muốn cộng tác với mọi sáng kiến có thể đánh dấu một sự phát triển đích thực cho mỗi người và cho con người toàn diện. Các bạn thân mến, chắc chắn là cần trao tặng người nghèo cơm bánh, đó là một hành vi công bằng. Nhưng còn có một sự đói khát sâu đậm hơn, sự đói khát hạnh phúc mà chỉ một mình Thiên Chúa mới có thể thỏa mãn. Không có sự thăng tiến công ích đích thực và cũng chẳng có sự phát triển con người thực sự nếu người ta cố tình không biết đến những cột trụ cơ bản nâng đỡ một quốc gia, những thiện ích tinh thần của đất nước, đó là sự sống, vốn là hồng ân của Thiên Chúa, là giá trị cần luôn được bảo vệ và thăng tiến; tiếp đến là gia đình nền tảng sự sống chung và là phương deược chống lại sự băng hoại xã hội; nền giáo dục toàn diện, không bị thu hẹp vào sự thông truyền kiến thức với mục đích sản xuất lợi lộc; sức khỏe, phải tìm kiếm an sinh tòàn diện cho con người, cả chiều kích tinh thần nữa, là điều thiết yếu cho sự quân bình của con người và cho sự sống chung lành mạnh; an ninh với xác tín rằng bạo lực chỉ có thể được khắc phục khởi hành từ sự thay đổi tâm hồn con người”.

Sau cùng, ĐTC đặc biệt nói với các bạn trẻ rất đông đảo ở Brazil: ”Các bạn trẻ quí mến, các bạn đặc biệt nhạy cảm chống lại bất công, nhưng thường các bạn thất vọng vì những sự kiện nói về tham nhũng, vì những ngừơi thay vì tìm công ích, thì lại tìm tư lợi. Tôi muốn lập lại với các bạn và tất cả mọi người rằng: các bạn đừng bao giờ nạn chí, đừng mất niềm tin thác, đừng để cho hy vọng của các bạn bị dập tắt. Thực tế có thể thay đổi, con người có thể thay đổi. Trước tiên các bạn hãy tìm cách mang lại điều thiện, đừng quen với sự ác, nhưng hãy chiến thắng nó. Giáo Hội tháp tùng các bạn, mang cho các bạn thiện ích quí giá là đức tin, Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã đến để họ được sống và sống dồi dào” (Ga 10,10).

Khi ĐTC kết thúc bài diễn văn, có hai em bé tặng quà cho ngài. Cuộc gặp gỡ kết thúc với lời nguyện và phép lành của ĐTC.

Sau đó, ngài trở về trung tâm Sumaré cách đó 14 cây số để dùng bữa và nghỉ trưa. Lúc 5 giờ chiều, ĐTC đã đáp trực thăng bay đến bãi biển Copacabana nổi tiếng nhất của Brazil để gặp gỡ hàng trăm ngàn bạn trẻ tại đây. Đây là buổi tiếp đón chính thức của các bạn trẻ dành cho ĐTC.

G. Trần Đức Anh OP