Bên trong cung điện của Hêrôđê, có thể đây là nơi quan Philatô xử Chúa Giêsu. Ảnh Courtesy Tower of David Museum.

Các cuộc khai quật tại Đất Thánh đưa tới kết luận là nơi quan Philatô luận xét Đức Chuá Giêsu có thể đã được tìm ra.
Trong một nỗ lực mở rộng viện bảo tàng The Tower of David (Tháp David) 15 năm trước, các nhà khảo cổ đã khai quật thêm một khoảng đất lân cận, và phát hiện ra một căn nhà tù có từ thời đế quốc Ottoman bị bỏ quên.

Khi đào bới dưới nền cuả căn nhà, họ phát hiện ra một cung điện cũ cuả vua Hêrôđê, và tìm được nhiều phế tích có thể trả lời những câu hỏi về lịch sử chưa được giải quyết trong các đoạn Kinh Thánh.

"Đối với những Kitô hữu quan tâm về độ chính xác cuả những sự kiện lịch sử, thì điều này là rất quan trọng," Yisca Harani, một chuyên gia về Kitô giáo và hành hương ở Đất Thánh nói. "Còn đối với những người hành hương khác, đặt trọng tâm vào khiá cạnh tâm linh mà thôi, thì việc này không đáng quan tâm miễn là cuộc 'đi đàng Thánh Giá' của họ kết thúc tại đồi Golgotha."

Hầu hết các khách hành hương đi theo chặng Đàng Thánh Giá, được gọi là Via Dolorosa (tiếng Latin có nghĩa là "Con đường đau Thương"), thì thường không bắt đầu từ viện Bảo tàng Tower of David hoặc từ địa điểm đang được khai quật. Nhưng các nhân viên cuả viện bảo tàng hy vọng nơi đây sẽ trở thành chặng khởi đầu cho khách hành hương về sau này.

Theo các sách Phúc Âm, thì Chúa Giêsu đã bị quan Philatô xử trong một "praetorium," theo nghĩa Latin là 'lều', tức là 'dưới chướng cuả vị quan Tổng Trấn'. Do đó nhiều người tin rằng praetorium này phải nằm ở trong một doanh trại cuả quân La Mã. Có một doanh trại cổ nằm ở phiá đông bắc thành phố, gọi là thành Antonia, gần khu Đền Thờ.

Nhưng nhiều người khác, chẳng hạn như giáo sư khảo cổ Shimon Gibson cuả trường Đại học North Carolina ở Charlotte, thì hầu như chắc chắn phiên tòa này phải diễn ra ở trong khuôn viên cuả cung điện vua Hêrôđê, ở phía Tây thành phố, dưới một cái cổng và trên một viả hè gập ghềnh.

Các cuộc khai quật được tiến hành dưới và trong tòa tháp David phức tạp đã phát hiện ra bằng chứng về cung điện của vua Hêrôđê. Ảnh: Wayne McLean/CC BY 2.0.
Tin Mừng cuả thánh Gioan đã mô tả phiên toà diễn ra trên một 'con đường trải đá' (The Pavement,) tiếng Do Thái là Gab'batha (John 19:13), và Tin Mừng cuả thánh Máccô (Mác 15:16,) mô tả Chúa Giêsu được điệu tới dưới cổng một cung điện.

Những phát hiện khảo cổ gần căn nhà tù phù hợp với những kết luận trên.

"Dù không có những dòng chữ khắc ghi trên đá để chứng minh sự việc ấy, nhưng tất cả mọi thứ - từ dữ liệu khảo cổ, cho đến lịch sử và Kinh Thánh - thì đều ăn khớp với nhau," giáo sư Gibson nói.

Mục sư David Pileggi, một mục sư Tin Lành đang cai quản giáo đoàn Anh giáo gần viện bảo tàng, cũng cho rằng sự phát hiện là phù hợp với "những gì mọi người thường nghĩ, rằng phiên tòa phải diễn ra gần Tháp của David."

Tuy nhiên, mục sư Pileggi không nghĩ rằng căn nhà tù sẽ trở thành một chặng chính của đàng Thánh Giá.

'Điều làm cho một nơi trở thành thánh địa là việc mọi người đã tới đó từ hàng trăm năm, để cầu nguyện, khóc lóc hay tôn kính, vì vậy tôi không nghĩ rằng sẽ có một thay đổi nào trong một tương lai gần."

(Trần Mạnh Trác, VCN 09.01.2015)