Cách đây 2 năm, chỉ sau khi kết thúc Cuộc họp vòng III của nhóm Công tác Hỗn hợp Việt Nam-Vatican (diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 27 và 28-2-2012), phái đoàn ngoại giao Tòa Thánh mới đến thăm Sài Gòn và Xuân Lộc trong hai ngày 29-2 và 1-3-2012
Lần này, ngay trước khi bắt đầu Cuộc họp vòng V của nhóm Công tác Hỗn hợp Việt Nam-Vatican (diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 10 và 11-9-2014), phái đoàn Tòa Thánh đã có mặt ở Sài Gòn để chào thăm vị Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam - Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc (ĐTGM), và sau đó được ĐTGM hướng dẫn đi thăm một số cộng đoàn của Tổng giáo phận trong ngày thứ Hai 8-9-2014.
Chuyến bay chở phái đoàn Tòa Thánh đã đã đáp xuống phi trường Tân Sơn Nhất vào lúc 19g45 Chúa nhật 7-9-2014. Phái đoàn ngoại giao Tòa Thánh lần này gồm Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri, Đức ông Phanxicô Cao Minh Dung và linh mục Phaolô Nguyễn Quốc Hưng. Ra sân bay đón phái đoàn Tòa Thánh có vị đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam Leopoldo Girelli, linh mục Tổng đại diện Ignatio Hồ Văn Xuân và linh mục Chưởng ấn Giuse Đỗ Mạnh Hùng. Khi về tới Tòa Giám mục Sài Gòn, phái đoàn đã được Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc (ĐTGM) và các linh mục làm việc tại Tòa Giám mục niềm nở đón tiếp. Phái đoàn đã nghỉ đêm tại đây.
Chương trình thăm viếng
Theo chương trình, sau khi chào thăm ĐTGM Phaolô, vào sáng thứ Hai 8-9-2014, phái đoàn được ĐTGM hướng dẫn đến thăm các chủng sinh tại Đại chủng viện Thánh Giuse, gặp Đức Hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn (ĐHY) và các linh mục đang làm việc tại Trung tâm Mục vụ Giáo phận (TTMV), thăm các nữ tu đang học tại Học viện Mục vụ Giáo phận và các nữ tu Dòng Kín tại Đan viện Cát Minh, gặp các Giám mục Giáo tỉnh Sài Gòn ở Tòa Giám mục TP.HCM. Vào buổi chiều, phái đoàn đến tham quan trụ sở Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam ở Quận Ba và gặp các giáo dân Sài Gòn khi dâng Thánh lễ tại Giáo xứ Tân Phước.
Buổi sáng ngày Lễ Sinh nhật Đức Mẹ
Lúc 8g sáng, phái đoàn Tòa Thánh cùng ĐTGM Phaolô Bùi Văn Đọc đã được quí linh mục và chủng sinh tiếp đón trọng thể tại Đại chủng viện Thánh Giuse. Linh mục Gíam đốc Gioakim Trần Văn Hương đọc diễn từ chào mừng và trình bày về chủng viện. Đại chủng viện Sài Gòn hiện có 255 chủng sinh thuộc 4 giáo phận của Sài Gòn, Phú Cường, Mỹ Tho và Phan Thiết. Nói về đường hướng đào tạo, Cha giám đốc nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa chủng sinh với Chúa Giêsu. Trong bài huấn từ, khởi đi từ lễ Sinh nhật Đức Maria, Đức Ông thứ trưởng Antoine Camilleri nhắc nhở các chủng sinh hãy luôn noi gương Đức Maria để nỗ lực tìm kiếm ý Chúa, trung thực với Chúa và với chính bản thân mình. Ngài nói: “Thách đố lớn của chúng ta là khám phá ra ý định của Thiên Chúa qua những dấu chỉ trong cuộc sống, và chân thành với chính mình”. Về vai trò và sự hiện diện của Tòa Thánh trong xã hội ngày nay, vị Thứ trưởng Tòa Thánh phát biểu rằng: Đức Giáo Hoàng đưa ra được tiêu chuẩn đích thực về luân lý và đạo đức, đồng thời cũng nói lên được tiếng nói của mọi người, đặc biệt là của những người bất hạnh, vì ngài thấy Chúa hiện diện nơi mọi người, nên tiếng nói của ngài được thế giới lắng nghe. Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các linh mục hiệp nhất với ngài trong việc quan tâm đến mọi người, nhất là người nghèo, và giúp họ nhận ra sự hiện diện của Chúa trong cuộc sống. Đức Ông Antoine cho biết Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, luôn dành sự quan tâm đối với Giáo hội Công giáo Việt Nam và mong sẽ đến thăm Việt Nam một ngày gần đây.
Rời Đại chủng viện Thánh Giuse, phái đoàn đến thăm ĐHY Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, lắng nghe ĐHY chia sẻ về sinh hoạt mục vụ và chúc ĐHY luôn được tràn đầy hồng ân Thiên Chúa. Tiếp theo, phái đoàn đến TTMV và được linh mục giám đốc TTMV Phêrô Nguyễn Văn Hiền cùng các linh mục của TTMV hướng dẫn đến thăm một lớp thần học của các nữ tu đang học tại đây. Vị Thứ trưởng Antoine khen ngợi và động viên các nữ tu tiếp tục siêng năng học hỏi Kinh Thánh. Sau đó, phái đoàn đi bộ đến thăm Đan viện Cát Minh ở phía bên kia đường, ngỏ ý mong các nữ tu Dòng Kín cầu nguyện cho cuộc họp vòng V của nhóm Công tác Hỗn hợp Việt Nam-Vatican.
Trở về Tòa Tổng Giám mục TP.HCM, phái đoàn đã gặp gỡ các giám mục của Giáo tỉnh Sài Gòn vào lúc 11g00 và dùng cơm trưa với các vị vào lúc 12g00.
Buổi chiều ngày Lễ Sinh nhật Đức Mẹ
Lúc 15g45, phái đoàn đã đến tham quan trụ sở Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam tại đường Trần Quốc Toản, Quận Ba.
Lúc 17g00, phái đoàn Tòa Thánh đã được ĐTGM Phaolô hướng dẫn đến thăm giáo dân Sài Gòn trong Thánh lễ cử hành tại Nhà thờ Tân Phước thuộc Giáo hạt Phú Thọ. Thánh lễ do ĐTGM chính tòa Sài Gòn chủ tế. Đồng tế với ngài có ĐTGM Leopoldo Girelli, 3 vị thuộc phái đoàn Tòa Thánh cùng với 15 linh mục ở Sài Gòn. Rất đông giáo dân tham dự, chật kín trong nhà thờ và tràn ra khoảng sân rộng thuộc khuôn viên nhà xứ.
Trong bài giảng, vị giám mục chủ tế mời gọi mọi người hãy vui lên vì Sinh nhật của Đức Maria - Eva mới cũng chính là Sinh nhật của Giáo hội - Eva mới. Giáo hội được sinh ra trong Lễ Hiện Xuống, mà mỗi Thánh lễ đều là một Lễ Hiện Xuống mới, nên Giáo hội cùng với các tín hữu hằng được sinh ra luôn mãi. Vị chủ tế cầu chúc mọi tín hữu luôn đón nhận được sự sống mới và những niềm vui mới, những niềm vui bất ngờ đến từ Chúa Thánh Thần.
Vào cuối Thánh lễ, Đức Ông thứ trưởng Camilleri đã diễn tả những cảm nhận của ngài về một Giáo hội rất phong phú ở Việt Nam đã dành những tình cảm và sự đón tiếp thật nồng hậu cho phái đoàn Tòa Thánh, qua đó cũng diễn tả tình yêu mến đặc biệt dành cho Đức Thánh cha Phanxicô. Ngài cũng cảm nhận được niềm vui lớn lao tại đây, vui vì có Chúa trong cuộc đời, một niềm vui vượt qua mọi khó khăn và truyền lan đến cho mọi người. Đồng thời ngài cũng muốn dâng lên Chúa niềm tri ân của những người thấy mình rất nhỏ bé nhưng được Chúa yêu thương đến tận cùng.
Sau Thánh lễ, phái đoàn đã dùng cơm tối với các linh mục và đại diện giáo dân tại nhà xứ Tân Phước, rồi trở về nghỉ đêm tại Tòa Gíam mục TGP.TPHCM, để sáng hôm sau lên đường đi Hà Nội.
Trong hai ngày 10 và 11-9-2014, phái đoàn Tòa Thánh sẽ có cuộc họp với phái đoàn Chính phủ Việt Nam nhằm “đào sâu và triển khai những mối quan hệ song phương”. Những cuộc gặp gỡ này nằm trên lộ trình thiết lập một quan hệ ngoại giao đầy đủ giữa Việt Nam và Tòa Thánh Vatican, theo tinh thần thông điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô: “Tôi hi vọng mãnh liệt rằng, các quốc gia mà Tòa Thánh vẫn chưa có quan hệ ngoại giao đầy đủ sẽ không do dự trong việc phát huy một cuộc đối thoại có lợi cho tất cả mọi người” (phát biểu trong chuyến tông du Hàn quốc, ngày 17-8-2014). Đức Thánh Cha khẳng định rằng ngài không chỉ mong muốn “một cuộc đối thoại chính trị”, mà là “một cuộc đối thoại huynh đệ”, “một cuộc gặp gỡ đích thực, trong đó trái tim thực sự ngỏ lời với trái tim”.
(Nguyên Chương & Linh Hữu, WTGP.Sài Gòn 10.09.2014)