Trọng kính Đức Tổng Giám mục Marek Zalewski,

Đối với Giáo hội Việt Nam, cách riêng là với Hội đồng Giám mục Việt nam, ngày 21 tháng 5 năm 2018 là một ngày lịch sử, ngày mà Đức Tổng được bổ nhiệm làm Sứ thần Tòa Thánh tại Singapore, kiêm Đại diện không thường trú tại Việt Nam. Chúng con xin chúc mừng và kính chào Đức Tổng.

Từ đó, chúng con vẫn ngong ngóng chờ ngày Đức Tổng đến chính thức ra mắt Giáo hội và chính phủ Việt Nam. Sau 11 tháng chờ đợi tính từ ngày Đức Tổng Leopoldo ra đi và sau hơn 4 tháng kể từ ngày Đức Tổng Marek Zalewski được bổ nhiệm, ngày 11/09/2018 vừa qua, Đức Tổng đã đặt chân xuống phi trường thủ đô Hà nội, mở đầu cho sứ mệnh của ngài tại Việt nam. Chỉ trong một thời gian ngắn, Đức Tổng đã đi thăm Giáo tỉnh Hà Nội và hiện nay đang thăm Giáo tỉnh Sài Gòn. Bản thân con là Tổng Giám mục Huế, rất ước mong được đón tiếp Đức Tổng tại Giáo tỉnh Huế, đặc biệt là tại linh địa La Vang, nơi sẽ diễn ra lễ bế mạc năm thánh tôn vinh các thánh Tử đạo Việt Nam ngày 24/11/2018.

Kính thưa Đức Tổng,

Sau 18 năm bị chia đôi, đất nước Việt Nam đã được thống nhất năm 1975. Nhưng đó cũng là lúc Việt nam cắt đứt quan hệ ngoại giao với Toà Thánh Vatican. Mãi đến năm 2011 mới có một vị đại diện Toà Thánh đầu tiên, đó là Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, nhưng chỉ với quy chế ngoại giao thấp nhất là đại diện không thường trú. Suốt 6 năm sứ vụ tại Việt Nam, Đức Leopoldo Girelli đã làm hết sức mình để đưa quan hệ ngoại giao Vatican-Việt Nam lên hàng đại diện thường trú. Nhưng mãi tới nay, khi Đức Tân Đại diện về nhận nhiệm vụ, quy chế không thường trú vẫn tiếp tục được duy trì.

Tuy nhiên, chúng con nghĩ rằng nhiệm kỳ của Đức Tổng có thể sẽ mở ra một niềm hy vọng. Chúng con tin tưởng rằng những gì vị tiền nhiệm đã gieo sẽ sinh hoa kết trái trong nhiệm kỳ của Đức Tổng. Đúng như lời thánh Phaolô đã nói trong thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô : “Tôi trồng, Apôlô tưới, nhưng Thiên Chúa mới làm cho lớn lên” (1Cr 3,6). Chính Thiên Chúa mới là vị đạo diễn tối cao.

Về nguồn gốc, Đức Tổng là người đến từ một thế giới khác nên thoạt nghĩ, chúng con đặt ra câu hỏi không biết Đức Tổng có thể am hiểu được tình hình của một nước đặc thù như Việt Nam không. Nhưng nhìn kỹ lại quá trình hoạt động của Đức Tổng, chúng con thấy tin tưởng hơn. Chúng con không thể tưởng tượng được chỉ với 55 tuổi đời, và chỉ mới 23 năm trong ngành ngoại giao, Đức Tổng lại kinh qua nhiều nhiệm sở, nhiều nước và nhiều châu lục đến thế : từ những nước nghèo đói Phi châu như Trung Phi, Zimbabwe, cho đến một tổ chức đẳng cấp nhất hành tinh như Liên hiệp Quốc ở New York, những quốc gia Âu châu của nền văn hoá Kitô giáo như Anh Quốc, Đức Quốc, cho đến những khu vực văn hoá Trung Quốc như Thái Lan, Singapore và Malasia. Như vậy, cả thế giới đã in dấu chân của Đức Tổng. Vốn liếng và kinh nghiệm ngoại giao của Đức Tổng quả là đa dạng và phong phú.

Ngoài ra, Đức Tổng còn là người Ba Lan, đất nước quê hương của Đức thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đầy can đảm và khôn ngoan, đất nước đã từng có chung một thể chế chính trị như Việt Nam hiện nay. Với tất cả những yếu tố nêu trên, chúng con tin tưởng Đức Tổng sẽ vượt qua mọi khó khăn vốn là những tồn đọng của thời chiến tranh ý thức hệ trước đây.

Chúng con cũng cảm thấy rất ấm lòng khi Đức Tổng về tham dự kỳ họp thường niên này với Hội đồng Giám mục Việt Nam. Sự hiện diện của Đức Tổng là một bằng chứng cho mối dây hiệp thông hữu hình giữa Toà Thánh và Giáo hội Việt Nam, là tín hiệu báo trước một cuộc đồng hành tận tình của Đức Tổng với Hội đồng Giám mục Việt Nam. Chúng con cầu chúc Đức Tổng thành công trong sứ vụ tại Đông nam á, cách riêng là tại Việt Nam.

Sau đây, trước khi nhường lời cho Đức Tổng đáp từ, với tư cách chủ tịch khi bắt đầu hội nghị thường niên và theo thông lệ, con xin có đôi lời với các thành viên của Hội đồng Giám mục Việt nam.

Kính thưa Đức hồng y Phêrô và quý Đức cha,

Người anh em giám mục đón tiếp chúng ta là Đức cha Phêrô Nguyễn văn Khảm, Giám mục Giáo phận Mỹ Tho. Chúng con xin cám ơn Đức cha và Giáo phận Mỹ tho đã đón tiếp chúng con tại trung tâm mục vụ này. Chúng con cũng xin chúc mừng Đức cha và giáo phận năm vừa qua đã hoàn thành được công trình vĩ đại mà mọi thành phần Dân Chúa từ bao thế hệ hằng mong đợi. Về Mỹ Tho, chúng con có dịp đi lại dấu chân mục tử của Đức hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, hiện đang hưu dưỡng tại Sài Gòn. Chúng con cũng hiệp ý với Giáo phận Mỹ Tho để cầu nguyện cho Đức cố Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, qua đời tại Rôma trong chuyến viếng thăm Ad limina tháng 3/2018.

Kỳ họp thường niên lần này, chúng ta có thêm một tham dự viên mới, đó là Đức cha Giuse Nguyễn Đức Cường. Ngày 27/06 vừa qua ngài đã chính thức nhận nhiệm vụ chủ chăn Giáo phận Thanh Hoá. Đây là lần đầu tiên ngài tham dự hội nghị thường niên của HĐGM. Ngài cùng với Đức cha Luy Nguyễn anh Tuấn, Đức cha Gioan Đỗ Văn Ngân, Phụ tá Xuân Lộc, Đức cha Đaminh Nguyễn Văn Mạnh, Giám mục Phó Đà Lạt, vừa kết thúc khoá tu nghiệp dành cho các tân giám mục tại Roma. Xin cầu chúc các đấng nhờ những hành trang mới tiếp thu, sẽ được vững tin hơn trong tác vụ giám mục.

Chúng con cũng xin chúc mừng Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Viên và Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng sẽ lên đường đi dự Thượng hội đồng Giám mục từ ngày 3-28/10/2018 tại Roma. Dự khuyết là Đức cha Giuse Vũ văn Thiên nên chúng con xin cầu chúc hai vị kia khoẻ mạnh để Đức cha Thiên được an tâm công tác ở nhà.

Hội nghị thường niên lần này diễn ra trong bối cảnh chủ tịch nước Trần Đại Quang vừa qua đời. Ngày 27/09/2018 tới đây, Đức tân Đại diện Marek Zalewski sẽ bay ra Hà Nội để kính viếng. Ông chủ tịch là yếu nhân cấp thượng tầng nên lẽ ra, nếu không có gì trở ngại, ban thường vụ sẽ thay mặt HĐGM làm nhiệm vụ phúng viếng, nhưng vì bận hội nghị, chúng con mạo muội đề xuất Đức hồng y Phêrô, người có tước vị cao nhất vừa ở Hà Nội, cùng với Đức cha Giuse Nguyễn Năng, đồng hương Ninh Bình với ông Trần Đại Quang tháp tùng Đức Khâm sứ ra Hà Nội.

Kính thưa hội nghị,

Mỗi lần chúng ta nhóm họp hội nghị, chúng ta thể hiện tinh thần trách nhiệm và tình thương mục tử của chúng ta đối đàn chiên Giáo hội Việt Nam. Thế giới ngày nay thay đổi quá nhanh khiến cho sứ mệnh chúng ta mỗi lúc một khó khăn hơn. Chúng ta không biết có thể làm hết được những gì Chúa và Giáo hội trao phó không. Nhưng điều chắc chắn là tất cả những gì chúng ta sẽ thảo luận và quyết định trong kỳ họp này đều nhằm mục đích lợi ích của Dân Chúa trên quê hương Việt Nam. Cũng vì thế, hội nghị của chúng ta mang chở niềm hy vọng cho các Kitô hữu Việt Nam, cho các giáo phận và cho các dòng tu nam nữ.

Kính thưa hội nghị,

Trong niềm vui được đón tiếp Đức tân Đại diện Toà Thánh, trong tình hiệp thông cố hữu của các thành viên Hội đồng Giám mục Việt Nam, con xin cầu chúc hội nghị đạt kết quả như mong muốn và xin long trọng tuyên bố khai mạc hội nghị thường niên HĐGM kỳ II/2018 tại Mỹ Tho.

+ Giuse Nguyễn Chí Linh

Chủ tịch HĐGM VN