Nghĩ đến Giuđa cũng tội ! Chúng ta thường trách Giuđa mà chẳng bao giờ trách mình.

Qua vụ án của Chúa Giêsu, Giuđa là nguyên nhân, là khởi đầu cho việc Chúa Giêsu bị bắt. Thế nhưng rồi chúng ta thấy Giuđa còn lương tâm nhận ra tội lỗi của mình, còn biết xấu hổ với việc mình làm, trốn tránh với mọi người vì mặc cảm tội lỗi. Giuđa cũng còn liêm sỉ không đứng chung vào hàng ngũ những người đặc quyền, đặc lợi, để la to lên án người vô tội trở thành kẻ có tội, chết thay cho họ.

Và rồi qua chuyện Giuđa bán Chúa, có nhiều vấn đề tìm hiểu vế anh dưới nhiều góc cạnh của cuộc sống. Vấn đề của ngày hôm nay, trong xã hội nhiều cái xấu xảy ra, người ta đi tìm câu trả lời về các nguyên nhân; nhưng vấn đề vẫn nhức nhối nhất, ai chịu trách nhiệm? Dường như trách nhiệm vẫn là một điều bỏ ngỏ.

Có lẽ ban đầu, vì là người giữa túi tiền nên trong đầu Giuđa nghĩ là làm sao để có tiền. Chính vì lẽ đó Giuđa tìm kiếm lợi nhuận bằng cách bán Chúa, không chỉ là ba mươi đồng bạc. Giuđa cũng chả hình dung ra rằng sau khi bán Thầy thì Thầy phải đi đến cái chết. Giuđa muốn đi tìm một câu kết lợi ích của mình với các nhà cầm quyền.

Với Giuđa, việc bán Chúa nhằm một mục đích khác. Một mặt giống như những môn đệ khác được ngồi chỗ nhất trong vương quyền; nhưng khác một điểm, khi quản lý một nhóm nhỏ chỉ tư túi được ít so với một thủ quỹ của một vương quốc. Nếu Chúa làm vua thì khả năng kinh tài và kiếm chác của anh sẽ rất lớn. Người ta thường nói: “đa kim ngân, phá luật lệ”, kẻ nắm tiền người đó nắm quyền. Một thứ tư duy lợi ích đã thấm vào trong máu người quản lý Giuđa.

Chúng ta dễ suy luận điều này khi nhìn lại từ bốn sách Phúc Âm. Tên của anh Giuđa được nhắc tới không dưới mười lần, anh là người giữ tiền của nhóm mười hai, là người tháo vát lo công việc kinh tài cho nhóm. Anh luôn so sánh cái được và cái mất khi bỏ tiền ra.

Trong những ngày chuẩn bị xảy ra án, ta thấy Giuđa tính toán và chớp ngay thời cơ đến vì Giuđa chứng kiến cảnh từng vạn người từ khắp nơi đổ về thủ đô, để tung hô đón Thầy. Họ tôn vinh Thầy là vua (Mt 24,8-10). anh thấy Thầy mạnh tay đuổi những kẻ buôn bán khỏi đền thờ (Mt 21,12-13). Người tỏ mình là Đấng cứu dân (Mt 21,14-17).

Cuộc sống mà, có cung thì phải có cầu. Pharisêu, biệt phái không ưa gì Chúa Giêsu khi nghe Chúa Giêsu giảng dạy. Lãnh đạo Do Thái thì thấy Chúa khuấy động dân chúng và nhiều người tin và theo Chúa nên họ ủ mưu tìm bắt Chúa để tiêu diệt, một kẻ đang tìm cớ để Chúa ra tay, tiêu diệt cường quyền nắm lấy ngôi vua. Gặp gỡ chớp nhoáng và thỏa thuận hợp đồng. Kẻ chỉ điểm bằng nụ hôn và kẻ bắt giết làm thành kịch bản hoàn hảo. Như bản hợp đồng có lợi hai bên: "Cây đương sức, nào ta chặt nói đi, loại nó ra khỏi đất dành cho kẻ sống, để không ai còn nhớ đến tên tuổi nó nữa." (Gr 11, 19 - 20)

Kẻ mua người bán ủ mưu và cứ tưởng rằng Chúa không biết ý đồ đen tối của họ. Không, Chúa biết tất cả mục đích của họ. Chúa đã cảnh cáo Giuđa trong dự định âm thầm của mình (Lc 22, 22). Nhóm tông đồ tìm xem là ai và ai cũng hỏi lại, có phải mình chăng?. Ngay cả Giuđa cũng hỏi để mọi người không nhận ra âm mưu của mình, nhưng Chúa cũng nói ngay về Giuđa giữa cộng đoàn môn đệ: “chính anh nói đó” (Mt 26, 25).

Nghe các môn đệ chất vấn, nghi ngờ thì Chúa Giêsu xác định về Giuđa, kẻ sẽ nộp Thầy, các môn đệ khác lúc này cũng chưa hiểu chuyện nộp con người là chuyện gì?.

Và thực tế trong cuộc sống thường ngày của chúng ta cũng thế đấy thôi. Ngày mỗi ngày vẫn diễn ra mà ! Lẫn lộn thật giả, kẻ câu kết lợi ích cá nhân với tập thể, không biết đâu mà lần. Len lỏi giữa tập thể và cá nhân không minh bạch, chẳng thể kiểm soát được những kẻ cơ hội kiếm chác. Lợi dụng tập thể nhóm để len lỏi tội ác cũng dễ bề che giấu.

Chuyện Giuđa ủ mưu, Chúa đã biết nhưng Giuđa vẫn còn cách che giấu. Anh đã tránh đi cuộc họp mặt ngay lúc ấy, để mọi người không để ý và tra hỏi nội dung bán nộp ấy là gì?

Chúng ta thấy đó, qua chuyện Giuđa, chúng ta thường trách Giuđa là tại sao Giuđa thế này, tại sao Giuđa thế kia ?

Thực tế cuộc sống cũng thế, khi xảy ra những chuyện mua bán tư lợi trục lợi hay tranh giành tài sản trong gia đình, chúng ta vẫn thường trách người này người kia thế này thế kia như trách Giuđa còn chúng ta, chúng ta phủi tay trách nhiệm. Chưa chắc chúng ta sạch và lành hơn Giuđa đâu. 70 chưa gọi là lành mà ! Có khi sống cả đời thanh sạch nhưng đến một lúc nào đó vì lòng tham, vì tình tư lợi mà người ta vẫn bán nhau. Hay như là trong môi trường tu trì, có khi người ta tưởng môi trường ấy sạch và đẹp lắm nhưng trong cái môi trường tưởng chừng sanh và sạch ấy vẫn có những Giuđa thời hiện đại : bán đứng anh chị em mình với cái giá rẻ mạt.

Khi trách Giuđa, tưởng chừng chính ta cũng nên khiển trách ta vì những lần ta bán anh chị em ta như Giuđa vậy. Có khi ta tệ hơn Giuđa là bán anh chị em nhưng chúng ta bán cách khéo léo và tinh tế không ai biết đó thôi.

Nên nhìn lại mình và trách mình hơn là trách Giuđa hay trách người khác.

Lm. Anmai, CSsR