Â
Khi ăn đừng gắp cho người khác
Trong nhiều buổi tiệc tùng, họp mặt, một thực khách dùng đũa mình đang ăn, gắp thức ăn cho những người ngồi cùng bàn. Người gắp không biết người cùng bàn nhiều khi khó chịu nhưng không nói ra.
Có người lấy đũa mình đang ăn để gắp cá, thịt … bỏ vào chén của người cùng bàn hoặc gắp rau, hải sản cho vào nồi lẩu và nhúng đũa đè rau xuống nồi. Có người lấy muỗng hoặc vá, múc nước trong nồi lẩu để nêm nếm, xong lại lấy cái muỗng đó khuấy nồi lẩu rồi nếm tiếp, rồi múc lẩu cho vài người.
Một số người nghĩ rằng gắp cho người, múc cho khách, thể hiện sự tôn trọng người khác.
Nhưng điều này hoàn toàn là sai trái. Thử hỏi một người bệnh gút, bệnh thừa mỡ máu đang ăn kiêng, chúng ta lại gắp cho họ hải sản, thịt đỏ thì họ có vui không?
Ðơn giản hơn, một người ăn chay trường, lại bị bị gắp cho món mặn thì cũng khó xử.
Các bệnh truyền nhiễm phần đông lây qua thực phẩm hay thức uống, gây lo lắng và đôi khi đe dọa tính mạng con người.
Tại Hoa Kỳ, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) ước tính mỗi năm có một trong sáu người Mỹ (48 triệu người) bị bệnh, 128.000 người nhập viện và 3.000 người chết vì các bệnh lan truyền từ ăn uống. Một trong những bệnh lan truyền do đường miệng này là viêm gan A và C.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), virus gây viêm gan A và C lây truyền qua đường phân – miệng(nước miếng), một người lành ăn phải thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm virus A hoặc C, sẽ mắc bệnh viêm gan A hoặc C. Bệnh này cũng có thể lây truyền với người bệnh qua đường tình dục, nhưng khả năng ít hơn nhiều.
Cũng theo WHO, ở các nước đang phát triển với điều kiện vệ sinh môi trường kém, thì hầu hết trẻ em (90%) bị nhiễm viêm gan A, trước 10 tuổi.
Theo Hội Khoa học tiêu hóa Việt Nam (VNAGE), trên 80% dân số nước ta bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori. Vi khuẩn này gây ra khá nhiều bệnh của dạ dày như: chứng rối loạn tiêu hóa, viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng.
Vi khuẩn H. pylori có nhiều trong nước bọt, mảng cao răng, niêm mạc dạ dày của người bệnh và lan truyền chủ yếu qua ăn uống. Do đó, để tránh lây nhiễm, cần ăn chín, uống sạch, tránh các thói quen xấu như: uống chung ly rượu, chấm chung nước mắm, lấy đũa mình đang ăn gắp thức ăn cho người bên cạnh…
Chúng ta có thể kết luận rằng dùng đũa mình đang ăn, gắp thức ăn cho người khác, là thiếu vệ sinh và có khả năng lây bệnh truyền nhiễm.
Mâm cơm gia đình của đa số người Việt thường chung cơm, canh, cá, thịt… nhưng chén đũa riêng.
Chúng ta có thể dùng chung tô canh (vá riêng), giẽ chung miếng cá, gắp chung đĩa thịt kho… nhưng chẳng ai dùng chung đũa chén cả; nếu nghĩ dùng nhầm thì nên thay bộ khác ngay.
Nếu ăn chung nên dùng đũa muỗng riêng để gắp, nhiều người không dám ăn những món đã bị người khác khoắng lên bằng đũa đang ăn của họ.
Ngày nay việc ăn chung đã có phần cải thiện: gắp đũa hai đầu, dùng muỗng, nĩa, vá, đũa… ở các món chung.
Mì Quảng là món ăn chung rất tiện & vệ sinh. Chủ nhà chuẩn bị một nồi nhân lớn thịt gà, thịt bò, tôm, trứng, một lượng nước dùng thích hợp, đủ thứ rau và gia vị cần thiết. Khách tự chọn loại thích dùng, theo ý và lượng riêng:
1/ hợp khẩu vị, nhu cầu dinh dưỡng, ai nhiều ai ít tùy chọn
2/ rất vệ sinh, tránh chung đụng đũa, chén, muỗng, nĩa
3/ tiết kiệm và hợp lý.
Ăn uống bao hàm dinh dưỡng, khoa học và văn hóa. Một thức ăn ngon, hợp khẩu vị nhưng thiếu khoa học, kém vệ sinh chắc chắn sẽ không được số đông chấp nhận.
Vì vậy khi ăn tiệc, nếu muốn chia thức ăn cho người cùng bàn, bỏ rau, thịt, cá vào nồi lẩu, thì không nên dùng muỗng đũa mình đang ăn để gắp, múc mà hãy dùng mỗi người một bộ đồ ăn riêng.
TS. BS Trần Bá Thoại
Published inKỹ năng sống
Tagged under