Sau khi kết thúc loạt bài giáo lý về các những tật xấu và các nhân đức, ĐTC Phanxicô bắt đầu chuyển sang loạt bài giáo lý mới về Chúa Thánh Thần.

Chúa Thánh Thần và Hiền thê.

Chúa Thánh Thần hướng dẫn dân của Thiên Chúa gặp gỡ Chúa Giêsu, niềm hy vọng của chúng ta.

Bài 1. Thần khí của Thiên Chúa bay lượn trên mặt nước

Anh chị em thân mến

Với bài giáo lý này, hôm nay chúng ta bắt đầu loạt bài suy tư về chủ đề “Chúa Thánh Thần và Hiền thê – Hiền thê là Giáo hội - . Chúa Thánh Thần hướng dẫn dân của Chúa gặp gỡ Chúa Giêsu, niềm hy vọng của chúng ta”. Chúng ta sẽ thực hiện lộ trình này qua ba giai đoạn chính của lịch sử cứu rỗi: Cựu ước, Tân ước và thời của Giáo hội. Hãy luôn hướng nhìn về Chúa Giêsu là niềm hy vọng của chúng ta.

Trong những bài giáo lý đầu tiên về Chúa Thánh Thần trong Cựu ước, chúng ta sẽ không làm công việc "khảo cổ Kinh Thánh". Thay vào đó, chúng ta sẽ khám phá ra những gì được ban tặng như một lời hứa trong Cựu ước đã được thực hiện đầy đủ trong Chúa Kitô. Điều này sẽ giống như dõi theo hành trình của mặt trời từ bình minh đến giữa trưa.

Chúng ta bắt đầu với hai câu đầu tiên của toàn bộ Kinh Thánh: "Lúc khởi đầu, Thiên Chúa sáng tạo trời đất. Đất còn trống rỗng, chưa có hình dạng, bóng tối bao trùm vực thẳm, và thần khí Thiên Chúa bay lượn trên mặt nước" (St 1, 1-2). Thần Khí của Thiên Chúa xuất hiện ở đây như quyền năng mầu nhiệm làm cho thế giới thuở ban đầu đi từ trạng thái hư vô, hoang vắng và tăm tối, đến trạng thái trật tự và hài hòa. Bởi vì Thần Khí tạo ra sự hài hòa, hòa hợp trong cuộc sống, hòa hợp trong thế giới. Nói cách khác, Ngài là Đấng làm thế giới đi từ hỗn loạn đến vũ trụ, nghĩa là từ tình trạng lộn xộn đến một cái gì đó đẹp đẽ và có trật tự. Thật thế, đây là ý nghĩa của từ kosmos trong tiếng Hy lạp, cũng như của từ mundus trong tiếng Latinh, nghĩa là, một cái gì đó đẹp đẽ, trật tự, sạch sẽ, hài hòa, bởi vì Thần Khí là sự hài hòa.

Sự ám chỉ vẫn còn mơ hồ này đối với hoạt động của Chúa Thánh Thần trong việc tạo dựng sẽ rõ ràng hơn trong phần tiếp theo của mặc khải. Trong Thánh Vịnh chúng ta đọc: "Một lời CHÚA phán làm ra chín tầng trời, một hơi Chúa thở tạo thành muôn tinh tú" (Tv 33, 6); và thêm nữa: "Sinh khí của Ngài, Ngài gửi tới, là chúng được dựng nên, và Ngài đổi mới mặt đất này" (Tv 104,30).

Cách khai triển này trở nên rõ ràng hơn trong Tân ước, nó mô tả sự can thiệp của Chúa Thánh Thần trong tạo dựng mới, bằng cách sử dụng chính xác những hình ảnh mà chúng ta đọc về nguồn gốc của thế giới: chim bồ câu trong phép rửa của Chúa Giêsu bay lượn trên mặt nước sông Giorđan (xem Mt 3,16); Trong Phòng Tiệc Ly, Chúa Giêsu thổi hơi trên các môn đệ và nói: "Anh em hãy lãnh nhận Chúa Thánh Thần" (Ga 20,22), giống như Thiên Chúa đã thổi hơi thở trên Ađam lúc ban đầu (xem St 2, 7).

Tông đồ Phaolô đưa vào một yếu tố mới trong mối quan hệ giữa Chúa Thánh Thần và thụ tạo. Ngài nói đến vạn vật đang “rên siết và quằn quại như sắp sinh nở” (xem Rm 8,22). Nó đau khổ vì con người buộc nó phải chịu “cảnh hư ảo” (x. các câu 20-21). Đây là một thực tế liên quan chặt chẽ và sâu xa đối với chúng ta. Vị tông đồ nhìn thấy nguyên nhân đau khổ của thụ tạo nằm trong sự hư hỏng và tội lỗi của nhân loại, đã lôi kéo chúng xa rời Thiên Chúa. Điều này vẫn đúng cho đến ngày nay cũng như thời đó. Chúng ta thấy sự tàn phá mà nhân loại đã tạo ra và đang tiếp tục gây ra cho tạo vật, đặc biệt là phần nhân loại có khả năng khai thác tài nguyên của nó nhiều nhất.

Thánh Phanxicô Assisi chỉ cho chúng ta một lối thoát hay để trở về với sự hòa hợp của Chúa Thánh Thần: con đường chiêm niệm và ngợi khen. Thánh nhân muốn một bài ca ngợi Đấng Tạo Thành được vang lên từ các thụ tạo. Chúng ta nhớ bài: “Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa” (Laudato sí, mi Signore…), bài ca của thánh Phanxicô Assisi.

Thánh vịnh (18,2) nói: "Trời đất loan truyền vinh quang Chúa", nhưng chúng cần con người nói lên tiếng kêu thầm lặng của chúng. Và trong bài "Thánh, Thánh.." trong Thánh lễ, chúng ta lặp lại vài lần: "Trời và đất đầy vinh quang của Chúa". Có thể nói, trời đất đang trong "thai kỳ", nhưng chúng cần bàn tay của một bà đỡ giỏi để sản sinh ra lời khen ngợi này của chúng. Thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta rằng, ơn gọi của chúng ta trên thế gian là trở thành "lời ngợi ca vinh quang Thiên Chúa" (Eph 1,12). Đó là đặt niềm vui chiêm niệm lên trên niềm vui sở hữu. Và không ai đã vui mừng với các tạo vật hơn thánh Phanxicô Assisi, người không muốn sở hữu bất kỳ thụ tạo nào.

Anh chị em thân mến,

Chúa Thánh Thần, từ khởi đầu biến đổi sự hỗn loạn thành vũ trụ, đang hoạt động để mang lại sự biến đổi này nơi mỗi người. Qua tiên tri Êdêkien, Thiên Chúa hứa: "Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. […] Chính thần trí của Ta, Ta sẽ đặt vào lòng các ngươi” (Ed 36,26-27). Bởi vì trái tim của chúng ta giống như vực thẳm hoang vắng và tối tăm trong những đoạn kinh thánh đầu tiên của sách Sáng thế. Trong đó có những cảm xúc và ham muốn trái ngược nhau bị rung lắc: cảm xúc của ham muốn xác thịt và tinh thần. Theo một nghĩa nào đó, tất cả chúng ta đều là "vương quốc tự chia rẽ" mà Chúa Giêsu đã nói trong Tin Mừng (xem Mc 3,24). Chúng ta có thể nói rằng, ở bên ngoài, xung quanh chúng ta đều có hỗn loạn, hỗn loạn xã hội, hỗn loạn chính trị: chúng ta nghĩ đến chiến tranh, nghĩ đến biết bao thanh niên, thiếu nữ không có miếng ăn, đến nhiều bất công xã hội, đây là sự hỗn loạn bên ngoài. Nhưng cũng có những hỗn loạn bên trong: bên trong mỗi chúng ta. Vết thương đầu tiên không thể chữa lành nếu chúng không bắt đầu phục hồi vết thương sau!

Anh chị em thân mến, chúng ta hãy làm thật tốt công việc biến sự rối loạn nội tâm của chúng ta trở nên sự sáng tỏ của Chúa Thánh Thần: chính quyền năng của Thiên Chúa thực hiện điều này, và chúng ta hãy mở lòng mình để Ngài có thể làm điều đó.

Chớ gì suy tư này khơi dậy ước muốn trải nghiệm được Thần khí Sáng tạo trong chúng ta. Trong hơn một thiên niên kỷ, Giáo Hội đã đặt trên môi miệng chúng ta tiếng kêu xin: "Veni creator Spiritus!", Lạy Thánh Thần Sáng tạo xin hãy đến! Xin Chúa thăm viếng chúng con. Xin đổ đầy ân sủng thiêng liêng vào tâm hồn mà Ngài đã tạo nên”. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần đến với chúng ta và làm cho chúng ta trở thành những con người mới, với sự mới mẻ của Chúa Thánh Thần.

G. Võ Tá Hoàng
Vatican.va