(Mt 23, 13-22)

Bài Tin mừng hôm nay, thứ ba và thứ tư cho chúng ta thấy, Chúa Giêsu đã mạnh mẽ khiển trách và lên án nặng nề về những tội và thói giả hình của luật sĩ và biệt phái: họ giải thích lề luật một cách tỉ mỉ khiến không ai có thể giữ được; họ chất gánh nặng trên vai người khác, mà chính mình không muốn giơ ngón tay lay thử; làm bộ đọc kinh cho nhiều, nhưng lại toan tính nuốt cả tài sản người khác; tìm hư danh ngay cả trong việc truyền đạo; cắt nghĩa lời thề bằng những giải thích hoàn toàn có lợi cho mình, nhưng đó chỉ là cách giải thích tùy tiện theo ý loài người, chứ không tuân giữ lời Chúa.

Ta có thể nhận thấy Chúa Giêsu lên án 5 cung cách đạo đức giả nơi người luật sĩ như sau: một là không muốn ai tiếp cận chân lý (c.13); “họ đã khóa cửa nước trời, họ không vào còn những kẻ muốn vào học không cho”. Nhiều người Do Thái muốn gia nhập Giáo Hội nhưng bị các Kinh sư và Pharisêu ngăn cấm. Rồi những luật lệ do các kinh sư và Pharisêu đặt ra quá khắt khe và tỉ mỉ làm cho người ta khó mà giữ nổi nên không vào Giáo Hội. Luật của Chúa Giêsu thì êm ái và nhẹ nhàng vì cốt lõi là tình thương. Vì thế khi áp dụng luật phải có tình thương để dẫn người ta đến với Chúa. Hai là biến các tân tòng thành con cái hỏa ngục, qui về mình hơn là về Chúa (c.15); “Họ đi khắp để rủ người theo đạo, và khi họ theo đạo rồi thì luật sĩ và Pharisieu không dạy bác ái yêu thường và đưa họ đến với Chúa mà lại đưa vào não trạng hẹp hòi và lối sống hình thức của họ.Ba là an tâm tự tại với một số đồ dâng cúng, mà bỏ qua những điều cần phải tuân giữ cho đẹp lòng Chúa (cc 16-19); bốn là nộp mọi thứ thuế, nhưng lại bỏ qua những điều quan trọng hơn là công lý, lòng nhân lành và thành tín (cc.23-24); năm là chú trọng nghi thức thanh tẩy bên ngoài, mà bên trong đầy chuyện cướp bóc và ăn chơi vô độ (cc.25-26).

Sở dĩ các luật sĩ có những cung cách đạo đức giả đáng ghét này, vì họ muốn trục lợi vật chất, thích phô trương thanh thế, tôn thờ mình thay vì thật sự thờ phượng Chúa. Họ biết thế, nhưng họ không muốn làm theo điều mình lẽ ra phải làm, mà vẫn khư khư ôm chặt cái lợi về minh, nên bị Chúa quở trách là giả hình, giả hiệu.

Đức Giêsu lên án gay gắt những kẻ giả hình. Họ là những người đứng đầu, lãnh đạo và đại diện cho dân, nhưng lại bị Ngài lên án vì lối sống giả tạo của họ. Sau lời chúc dữ, Đức Giêsu vạch trần lối sống giả hình của họ. Qua đó, Ngài muốn thức tỉnh họ, cũng như chúng ta hôm nay, hãy biết thay đổi mà sống chân thật với mình, và với Chúa.

Nói chung, các luật sĩ và biệt phái kiêu căng, háo danh, giả hình, ưa chuộng hình thức bên ngoài mà tâm hồn thì rỗng tuếch, nói và làm không đi đôi với nhau, như tục ngữ Việt Nam nói: “Khẩu Phật tâm xà” hay “Miệng thơn thớt, dạ ớt ngâm” để diễn tả những người mang mặt nạ giả danh đạo đức tốt lành bên ngoài với dụng ý che giấu lòng dạ hiểm độc bên trong: “Bề ngoài thơn thớt nói cười, mà trong nham hiểm giết người không dao”.

Chúng ta hãy sống với Chúa như con đối với cha, đừng quá chú trọng đến lề luật. Mỗi khi làm một điều gì, câu hỏi trước tiên của chúng ta phải là: “Tôi làm như thế có đẹp lòng Chúa không?”, chứ không phải là: “Tôi làm như thế có đúng luật không?” Luật lệ chỉ là thước giữ cho con người khỏi đi quá trớn, chứ không phải để đo mức thánh thiện đạo đức của con người.

Xin Chúa cho chúng ta biết sống chân thành với Chúa, với tha nhân, với chính bản thân, để cuộc sống chúng ta thực sự phản ánh tình yêu Chúa qua những hành vi yêu thương phục vụ của chúng ta.

Lm Giuse Hồ Quang Hân,SDB