24.11 Thánh Andrê Dũng-Lạc, Lm, và các bạn tử đạo Việt Nam

Kh 18:1-2,21-23; Tv 100:2,3,4,5; Lc 21:20-28

Hãnh diện và noi gương tiền bối

Lịch sử Giáo Hội Việt Nam cho thấy: Càng vào những thời điểm khó khăn, người Kitô hữu càng có lòng tin mạnh mẽ. Trái lại, khi cuộc sống dễ dãi, dường như đời sống đức tin lại suy giảm. Cụ thể vào những thời kỳ bách hại, số người tin vào Chúa Giêsu gia tăng nhanh chóng và lòng đạo đức của người tín hữu cũng sốt sắng hơn. Sau năm 1975, khi chính quyền lúc đó gây ra muôn vàn khó khăn, cấm cách, giới hạn các sinh hoạt tôn giáo, người ta có thể thấy các nhà thờ đông kín người tham dự thánh lễ ngày thường. Đến nay, khi nhà thờ được xây to hơn, đẹp hơn, các tổ chức hội đoàn dễ hơn, thuận lợi hơn, thì dường như những người tham dự càng ngày càng ít dần.

Ngày xưa, tổ tiên cha ông chúng ta đã phải đổ máu để tuyên xưng đức tin và bảo vệ đức tin ; ngày nay, chúng ta không phải đổ máu, nhưng chúng ta sẽ phải tuyên xưng và bảo vệ đức tin, kể cả việc tử đạo bằng những cách thức hiện đại hơn.

Mừng lễ các vị Tử Đạo tại Việt Nam, chúng ta có quyền tự hào và hãnh diện vì các bậc cha ông của chúng ta. Hàng vạn lớp người đã anh dũng hy sinh mạng sống vì đức tin theo gương Vị Tử đạo tiên khởi là Đức Giêsu. Bài đọc một thuật lại tấm gương trung thành với lề luật Môsê của những người Do Thái vào thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên. Sống dưới ách đô hộ của người Hy Lạp, dân Israel bị bắt buộc phải tuân theo các tập tục, văn hóa của người Hy Lạp. Họ bị ép buộc cúng bái các thần linh của dân ngoại, ăn uống các đồ cúng và buộc phải tham dự các việc cúng bái đó. Trong Israel đã không ít người dễ dàng buông xuôi và tiếp nhận lối sống của người Hy Lạp, nghịch lại với lề luật của Thiên Chúa. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người một mực trung thành với lề luật của cha ông, khước từ lối sống dân ngoại và sẵn sàng thà chết chứ không phản bội lại truyền thống của tổ tiên.

Câu chuyện sách Macabê thuật lại sự can đảm của một bà mẹ và bảy người con cùng bị bắt. Họ bị buộc phải ăn thịt heo và tham dự lễ cúng tế, nhưng họ đã một mực từ chối. Điều đáng khâm phục là người mẹ đã can đảm chứng kiến cả bảy đứa con bị hành hình một cách ghê sợ. Bà vẫn chịu đựng và còn dùng đức tin để khuyến khích những người con. Lời lẽ của bà thể hiện một niềm tin vững chắc vào Thiên Chúa, Đấng làm chủ sự sống và sự chết, Đấng có quyền ban cho con người sự sống sau cái chết: Mẹ không rõ các con thành hình trong lòng mẹ ra sao. Không phải mẹ ban cho các con thần khí và sự sống. Chính Đấng Tạo Hóa đã nắn đúc nên loài người, đã sáng tạo nguồn gốc muôn loài. Chính Người do lòng thương xót sẽ trả lại cho chúng con thần khí và sự sống. Đó là lời khuyên của bà dành cho các con, giúp cả bảy người can đảm chịu cực hình, đó cũng là giáo lý bà dạy các con, là lời tuyên xưng đức tin của bà vào Thiên Chúa quyền năng.

Tin Chúa Giêsu là Thiên Chúa và chọn bước theo Tin Mừng và giới răn lề luật của Ngài, đòi chúng ta phải chấp nhận, đánh đổi giữa cái hiện tại để lấy cái tương lai, giữa vật chất và thế giới hữu hạn để lấy sự sống vĩnh cửu vô biên. Bước theo Chúa Giêsu và Tin Mừng của Ngài, không phải chỉ trong một khoảng thời gian mà là một cuộc chiến đấu liên tục mỗi ngày. Vì thế, trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu nói với mọi người rằng: Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo.

Nhìn vào gương sống và sự can trường của cha ông, chúng ta hết lòng cảm phục và tri ân các Ngài. Ngày xưa, những nhà cầm quyền đã vu cáo cho các ngài đủ điều. Về mặt chính trị, họ kết tội các ngài theo đạo của Tây, cộng tác với ngoại bang phản bội tổ quốc. Về mặt xã hội, họ vu khống các ngài gieo rắc lối sống vô đạo vô luân, bất hiếu. Về tôn giáo, họ cho các ngài như những kẻ theo tà đạo, bị nghị kị loại trừ.

Thế nhưng, trước mặt các vua quan, các vị tử đạo đã dõng dạc tuyên bố: Chúng tôi không trái lệnh vua, không phản bội tổ quốc, chúng tôi không làm hại ai. Chúng tôi bị bắt, bị xét xử, chỉ vì chúng tôi tin vào danh Chúa Giêsu Kitô mà thôi. Các quan hứa hẹn cho các ngài một cuộc sống giàu sang sung túc, các ngài từ chối mà rằng: Chúng tôi không thể bỏ Vua Trời và nước Thiên đàng vĩnh cửu để tìm kiếm vinh dự ở dưới đất này. Trước khi chịu hành hình, noi gương Chúa Giêsu, các ngài cầu nguyện cho vua quan và lý hình là những kẻ gây đau khổ và hành hạ các ngài.

Lời mời gọi trong bài Tin Mừng hôm nay là lời mời với sự tự do: Ai muốn theo tôi phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo. Chúa không ép buộc, nhưng để cho chúng ta hoàn toàn tự do chọn và quyết định: Ai muốn thì theo. Một khi đã theo thì phải vác thập giá của mình hằng ngày. Đó là điều kiện không thể thoái thác, tránh né, đồng thời phải bước theo Chúa, đi trên cùng một con đường với Chúa chứ không thể đi một con đường nào khác. Con đường của Chúa là con đường thập giá, là hy sinh trong sự yêu mến và hoàn toàn vâng phục Thiên Chúa. Các vị tử đạo đã chọn Chúa Giêsu, đã vác thập giá của mình và đã bước theo Chúa Giêsu đến cùng, đến chấp nhận cái chết vì tình yêu dành cho Thiên Chúa.

Chắc chắn các vị Tử đạo có thể chọn một cuộc sống thoải mái hơn, cũng có thể tìm kiếm sự giàu sang, chức tước bổng lộc như nhiều người khác, nhưng các ngài đã chọn và chỉ chọn một mình Chúa Giêsu và giáo lý của Ngài. Một khi đã chọn, các ngài không bao giờ hối tiếc, nhưng luôn vui và hạnh phúc vì được biết Chúa Giêsu và trở nên môn đệ của Ngài. Vì thế, dù đối diện với đòn vọt, tù đày, bắt bớ, tra tấn và đủ mọi cực hình, cũng không làm lay chuyển niềm tin và sự chọn lựa của các, ngài đặt nơi Thiên Chúa.

Trong bầu khí của ngày lễ kính Các Thánh Tử đạo Việt Nam, chúng ta được mời gọi suy gẫm và nhìn lại quyết định chọn lựa của mình mỗi ngày. Chúng ta đang chọn theo Chúa Giêsu và Tin Mừng của Ngài hay chọn theo ai? Chúng ta đang theo Chúa, nhưng chúng ta có đi vào con đường của Chúa hay đi đường khác? Chúng ta đang vác thập giá của mình như Chúa mời gọi, hay chúng ta đang vác một cái gì riêng của ta, của thế gian?

Đa số chúng ta được lãnh nhận đức tin từ tổ tiên cha ông truyền lại. Nhiều người đã không vất vả để tìm kiếm, không phải trăn trở thao thức về niềm tin, họ coi việc có đức tin như là chuyện đương nhiên, vì thế, họ không trân trọng đức tin của mình. Nhiều người không nhận ra rằng, đức tin là món quà Thiên Chúa trao ban, do đó phải chăm sóc cho đức tin của mình. Nhiều người không chú tâm trau dồi, đào sâu và nuôi dưỡng để làm cho đức tin của mình bén rễ và sinh hoa kết trái trong cuộc đời. Họ để đức tin của mình bị èo uột, bị những cơn gió của khó khăn cuộc sống, những cơn bão của văn minh và những cơn lũ của xã hội làm cho đức tin bị giao động và có khi bật rễ.

Có nhiều người chỉ biết Chúa Giêsu và tin vào Chúa một cách hết sức hời hợt. Vì thế, họ biểu lộ ra bên ngoài bằng một cuộc sống như những kẻ vô thần hoặc như những người dễ dãi, tin kiêng vớ vẩn, mê tín mù quáng. Nhiều người chọn Chúa, nhưng đồng thời không dám từ bỏ những thứ thuộc về thế gian, ma quỉ. Họ làm tôi hai chủ, vừa thờ Chúa vừa thờ cúng thế gian, ma quỉ, vừa tin Chúa vừa tin thầy bà bói toán. Nhiều người Công Giáo chỉ nghe nói về Chúa Giêsu và Tin Mừng của Ngài, nhưng không gặp được Chúa Giêsu và cũng không thực hành theo Tin Mừng trong cuộc đời của mình, họ sống như những người dân ngoại.

Chúa mời gọi những người tin Chúa phải vác thập giá mình hằng ngày mà theo Chúa, nhưng nhiều người tín hữu lại vác những thứ khác, đó là danh vọng, quyền lợi, địa vị, bổng lộc và tiền bạc, khiến không còn có chỗ cho việc vác thập giá cuộc đời mình nữa. Thay vì đi theo Chúa Giêsu, nhiều người đã chọn đi một con đường khác, đó là con đường của ích kỷ kiêu căng, tranh giành hơn thiệt.

Tình trạng sống đạo theo kiểu vô thần vô đạo như thế đang diễn ra nơi rất nhiều người, không phải chỉ có nơi người trẻ hoặc trí thức, mà cả nơi các bậc cha mẹ và những người bình dân. Những người này không đặt Chúa và Tin Mừng của Ngài vào vị trí ưu tiên của cuộc đời, cũng không tìm kiếm Chúa và hạnh phúc Thiên đàng đời sau, mà chỉ lo tìm kiếm những thứ dễ dãi đời này mà thôi.

Mừng lễ các Thánh Tử đạo Việt Nam hôm nay, xin Các Thánh phù giúp chúng ta noi gương các ngài, biết chọn Chúa Giêsu và Tin Mừng của Ngài, biết can đảm vác thập giá và bước theo Ngài trong xã hội tiện nghi và hiện đại ngày nay.
Huệ Minh