Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII. khi được bầu chọn làm Giáo hoàng ngày 28.10.1958, lúc đó đã gần kề ngưỡng cửa 77 tuổi. Nhưng vị Giáo hoàng lại có cung cách sống vui tươi hồn nhiên cởi mở cùng tiến hướng về ngày mai .
Hai vị Thánh Giáo hoàng

Hai vị Chân phước Giáo hoàng Gioan XXIII. và Gioan Phaolo II. ngày 27.04.2014 được tôn phong lên hàng Hiển Thánh trong Hội Thánh Công gíao.

1. Vị Thánh giáo hoàng „Ngày hôm nay“

1. 1. Aggiornamento

Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII. khi được bầu chọn làm Giáo hoàng ngày 28.10.1958, lúc đó đã gần kề ngưỡng cửa 77 tuổi. Nhưng vị Giáo hoàng lại có cung cách sống vui tươi hồn nhiên cởi mở cùng tiến hướng về ngày mai .

Ngày 25.01.1959 trước sự ngạc nhiên của các vị Hồng Y giáo triều Roma cũng như các quan khách vị vọng trong xã hội, ngài công bố ý định khai mở Công đồng chung đại kết Vatican II. Lời công bố Aggiornamento- Thời sự hóa - „ „ Hãy mở những cánh cửa sổ ra. Hãy tìm hiểu nhìn xem những dấu chỉ thời đại . Hãy lắng nghe con người và tìm hiểu những suy nghĩ thắc mắc của họ“.

Công đồng đại kết Vatican II. đã được khai mạc năm 1962 dưới triều đại Giáo hoàng của ngài. Cánh cửa hướng đi mới trong đời sống Hội Thánh đã mở ra.

Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII. được mọi giới mộ mến ca ngợi là người cha, người mục tử nhân hậu tốt lành. Vì mỗi khi tiếp xúc ra trước công chúng, mọi người cảm nhận ra từ nơi ngài chiếu tỏa vẻ nét hiền hậu nhân từ của một con người có nếp sống giản dị khiêm nhường chân thực.

Theo Ngài nếp đời sống mới trong xã hội thời đại ngày hôm nay không là kẻ thù của đức tin. Nhưng can đảm nhìn nhận đó là dấu chỉ của thời đại nhìn trong ánh sáng phúc âm của Chúa.

Theo ngài, sự trung thành với phúc âm của Chúa là kho tàng nền tảng cho đời sống Giáo Hội. Kho tàng lưu truyền này phải được gìn giữ bảo vệ. Như ngài nói trong diễn văn khai mạc Công đồng: „Bổn phận của chúng ta không phải chỉ là bảo vệ kho tàng quý báu vô gía này. Vì chúng ta qúy trọng nó như có một không hai cho mình, những gì là cũ xưa. Nhưng chúng ta muốn bây giờ với niềm vui mừng không chút sợ hãi đi vào công việc đời sống xã hội, mà thời đại đang đòi hỏi đặt ra...“

Câu nói thời danh của ngài „ Aggiornamento - đức tin thời đại ngày hôm nay „ mở cánh cửa sổ thánh đường hướng ra thế giới bên ngoài không là lời hay điều gì mới chống lại truyền thống. Nhưng là hệ luận rút ra từ sự việc xuống dốc trì trệ, rườm rà cùng xa rời trong đời sống Giáo Hội, để trở về nguồn chính gốc là Chúa Giesu Kitô.

Thật là một suy nghĩ được soi sáng hướng dẫn từ trời cao của ân đức Chúa Thánh Thần để hướng đạo đổi mới nếp sống Hội Thánh trên địa cầu.

1.2. Linh đạo Ngày hôm nay

Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII. đã đề ra cho mình 10 chỉ dẫn như linh đạo trong đời sống:

1. Ngày hôm nay, tôi sẽ sống tích cực trọn vẹn, chứ không tìm cách giải quyết mọi vấn đề của đời mình.

2. Ngày hôm nay, tôi sẽ chú ý đặc biệt đến dáng vẻ của mình: ăn mặc đơn sơ, không lớn tiếng, lịch sự trong cách ứng xử; tôi sẽ không phê phán ai; tôi cũng sẽ không đòi ai phải ứng xử hoặc kỷ luật ai trừ ra chính con người của mình.

3. Ngày hôm nay, tôi vui sướng tin chắc rằng tôi được tạo dựng để sống hạnh phúc, không chỉ cho đời sau mà ngay cả từ đời này.

4.Ngày hôm nay, tôi sẽ sống theo hoàn cảnh của mình, mà không đòi hỏi hoàn cảnh phải phù hợp với những ước muốn của tôi.

5.Ngày hôm nay, tôi sẽ dành 10 phút để đọc điều gì thật hữu ích, và luôn nhớ rằng lương thực cần cho cuộc sống như thế nào thì đọc điều hữu ích cũng cần thiết để nuôi dưỡng cho linh hồn mình như vậy.

6. Ngày hôm nay, tôi sẽ làm một điều tốt mà không kể cho ai nghe.

7. Ngày hôm nay, tôi sẽ làm ít nhất một điều tôi không thích: và nếu tôi bị tổn thương, thì tôi cũng không cho ai biết điều này.

8.Ngày hôm nay, tôi sẽ hoạch định một chương trình cho riêng tôi: tôi có thể không theo sát được từng chữ, nhưng tôi sẽ có một chương trình như thế. Và tôi sẽ đề phòng hai điều tai hại: cẩu thả và lừng khừng, không dám quyết tâm.

9.Ngày hôm nay, tôi tin chắc rằng, dù thế nào đi nữa, thì Thiên Chúa vẫn yêu thưong tôi như chỉ có mình tôi trên thế gian này.

10.Ngày hôm nay, tôi sẽ không sợ hãi gì. Tôi sẽ không ngần ngại thưởng ngoạn vẻ đẹp thiên nhiên và tin tưởng vào lòng nhân ái của con người và cuộc đời.

Thật là một linh đạo có hai chiều: theo chiều thẳng đứng hướng lên trời cao nơi Thiên Chúa ngự. Ngài là Đấng tạo dựng nên con người, và theo chiều ngang trải rộng trong đời sống con người dưới mặt đất có giới hạn.

Đạo đức cùng thực tế nhân bản hơn, thật khó trình bày như thế được.

1.3. Cho nền hòa bình

Theo sử sách, Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII. đã đóng vai trò tích cực qua những bức thư viết cho hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ J,F. Kennedy và Xô Viết Nikita Chrustschow giúp vào việc làm dịu mối liên lạc căng thẳng mang lại hòa bình trong vụ khủng hoảng vũ khí hạt nhân giữa Hoa Kỳ và Liên Xô năm 1962 ở Vịnh Cuba.

Nhắc đến Thánh giáo hoàng Gioan XXIII. người ta nhớ đến thông điệp Pacem in terris thời danh của ngài góp vào việc xây dựng nền hòa bình trên thế giới.

Đây là cung cách sống của một vị mục tử đầy lòng nhân ái luôn hằng quan tâm đến công trình tạo dựng của Thiên Chúa và đời sống con người trên hoàn cầu.

2. Vị Thánh giáo hoàng Gioan Phaolo II.

2.1. „ Anh em đừng sợ , hãy mở cửa cho Chúa Kitô.“

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolo II. khi được bầu chọn trở thành Giáo hoàng trong hội Thánh Chúa Kitô năm 1978 đã nói lên lời kêu gọi gây tinh thần phấn khởi cho mọi tâm hồn xưa nay đang bị áp bức đè nén trong các định chế xã hội “Anh chị em đừng sợ đón lấy Chúa Kitô và nhận lấy quyền năng của Người. Anh chị em đừng sợ! Hãy mở ra, mở tung mọi cánh cửa đón lấy Chúa Kitô! Hãy mở mọi biên giới các quốc gia, các hệ thống chính trị, những lãnh vực bao la của nền văn hóa, văn minh, phát triển cho quyền năng cứu độ của Chúa bước vào. Đừng sợ! Chúa Kitô biết rõ mọi điều trong lòng người! Và chỉ một mình Người biết rõ” .

Ngài là vị Giáo Hoàng đã mở tung cánh cửa đi hành hương thăm viếng các Giáo Hội địa phương trên thế giới tất cả 104 chuyến tông du qua 127 quốc gia trên hoàn vũ.

Đi tới quốc gia đất nước nào, vị Giáo Hoàng đều qùi gối cúi mình nằm rạp xuống mặt đất hôn kính mảnh đất thân yêu của quốc gia đất nước đó.

Đây là một hình ảnh thật cảm động cùng đẹp tuyệt vời. Hình ảnh này vừa nói lên lòng yêu mến kính trọng thiên nhiên do Thiên Chúa tạo dựng, vừa là cung cách nếp sống lịch sự nói lên thật đặc biệt lòng yêu mến của vị khách Giáo hoàng cao cả đại diện Chúa Kitô trên trần gian đối với dân tộc quê hương đất nước chủ nhà.

Chan chứa tình tự lòng qúi mến cùng lịch sự kính trọng quê hương đất nước chủ nhà hơn nữa, tưởng khó có thể hơn được.

2.2. Đại hội giới trẻ thế giới

Cũng trong cung cách nếp sống Hãy mở cửa cho Chúa Kitô, ngài đã thiết lật Đại hội giới trẻ thế giới từ năm 1984. Đây là một sáng kiến thiên tài gây làn sóng vui tươi phấn khởi cho người trẻ trong nếp sống đức tin.

Ngài là vị Giáo hoàng của giới trẻ: „ Cha biết có những anh chị em trong các con có cái nhìn nghi hoặc về Giáo Hội. Họ cảm thấy Giáo Hội là chướng ngại ngăn cản hơn là giúp đỡ đến với Chúa Kitô. Họ cảm thấy ít được Giáo Hội thông hiểu cho, những khi họ tự hỏi, không biết Giáo Hội có biết họ không.

Cha có thể nói gì với những Bạn Trẻ như thế đang vướng gặp khó khăn? Cha tự hỏi cha, không biết những Bạn Trẻ đó có thực sự biết Giáo Hội chưa. Trong thực tế hình ảnh về Giáo Hội thường hay được trình bày dưới khía cạnh tiêu cực, nghi kỵ, được suy diễn lệch lạc méo mó, nhất là lên án những gía trị của Giáo Hội.

Lẽ dĩ nhiên Giáo Hội do Chúa thành lập. Nhưng những phần tử trong đó làm thành Giáo Hội là con người, nam nữ gìa trẻ lớn bé. Họ tất cả đều là những tạo vật mỏng dòn yếu đuối tội lỗi trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa. Như vậy, không có gì lạ, nếu có những lỗi lầm yếu đuối, vâng cả tội lỗi nữa len lỏi vào ngay trong cơ cấu của Giáo Hội.

Ðó chính là điểm may rủi mà Chúa Giêsu đã chấp nhận khi Người thành lập Giáo Hội không căn cứ trên các Thiên Thần, nhưng trên con người yếu đuối bất toàn, như cha, như các con , chúng ta tất cả đây.

Các Con làm nên Giáo Hội. Có ai trong các Con cảm thấy mình trong sạch vô tội có thể ném hòn đá thứ nhất được? Ai trong các Con cảm thấy mình được Chúa Kitô ủy thác đứng lên hàng đầu cất tiếng lên án người khác, và có thể đưa trình bày đen trắng tất cả những gì thâm sâu ở trong một con người được không? „ (Cuộc gặp gỡ Bạn Trẻ ở Lucca 1989.)

Khi còn sống đi tới đâu vị Giáo Hoàng đều dang rộng vòng tay ra phía trước chào đón các Bạn Trẻ cùng với nụ cười cha con tình thân aí.

Khi ngài qua đời các Bạn Trẻ đã tụ tập đông đảo hằng trăm ngàn đến sân đền thờ Thánh Phero ở Vatican canh thức tham dự lễ an táng tiễn đưa người Cha của họ trở về lòng đất mẹ.

Và trong dòng nước mắt họ cùng vỗ tay thay cho lời chào biệt: Chúng con xin chào tạm biệt Cha, tiễn đưa người Cha Đại hội giới trẻ. Họ còn dương cao biểu ngữ với dòng chữ „Sancto subito“, xin phong Thánh ngay cho vị Cha chung của họ.

2.3. Linh đạo thiêng liêng

Thánh giáo hoàng Gioan Phaolo II. là người đẫn đưa Hội Thánh Chúa bước sang thiên niên kỷ mới thế kỷ 21. Ngài đã lập ra ngày lễ kính lòng Thương xót Chúa vào ngày Chúa Nhật thứ hai sau lễ phục sinh hằng năm. Ngài cũng đã lập ra suy niệm năm Sự Sáng về cuộc đời Chúa Giêsu trong tràng hạt kinh Mân Côi.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolo II. là người có lòng kính mến Đức Mẹ Maria rất sâu đậm. Khẩu hiệu Giám mục của ngài có hình chữ M với hàng chữ Totus tuus“ . Đây là lời cầu khẩn tâm nguyện của Thánh Luy Maria Montfort: „ Totus tuus ego sum et omnia mea tua sunt. Accipio te in mea omnia, praebe mihi cor tuum , Maria - Con hoàn toàn thuộc về mẹ, tất cả , những gì con có là của Mẹ. Con đón nhận Mẹ là tất cả cho đời con. Xin Mẹ ban cho con trái tim của Mẹ, lạy Mẹ Maria.“.

Theo lịch sử, Thánh gíao hoàng Gioan Phaolo II. khi xưa là người đóng góp tích cực cho sự cởi mở biên giới xã hội được hòa bình tự do của những quốc gia trong hệ thống cộng sản vùng Đông Âu, nhất là ở nước Balan, vào những năm 1989, 1990.

2. 4. Chiếc áo quan

Ai qua đời cũng được đặt nằm trong một cỗ áo quan. Tùy theo ý muốn cùng văn hóa của người qua đời đã bầy tỏ ước muốn, hay của gia thân nhân...mà cỗ áo quan được làm như thế nào.

Chiếc áo quan của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo II. bao bọc thân xác ngài lúc qua đời thật khác: bằng gỗ mộc mạc, không sơn phết, không chạm trổ, không trang trí bông hoa. Và điểm khác này nói lên nội dung sâu thẳm chính yếu đời sống của ngài.

1. Hơn 26 năm đức cố Thánh Cha Gioan Phaolo sống là người mục tử hy sinh trọn sức lực thể xác lẫn tinh thần và dồn tất cả mọi thời giờ cho Giáo Hội Công Giáo thế giới và nổi tiếng hầu như ai cũng nghe biết đến ngài. Nhưng khi qua đời lại chọn cho mình „chiếc giường – chiếc áo quan “ đơn sơ bằng gỗ mộc mạc.

Một gương mẫu đời sống hy sinh khiêm nhường không chỉ lúc còn sống mà cả lúc đã chết!

2. Hơn 26 năm là vị thủ lãnh đạo Công Giáo hoàn cầu có quốc gia Vatican riêng. Nhưng khi khuất núi lại mong muốn được chôn trong trong lòng đất mẹ như tất cả mọi người, không muốn được đặt trong một lăng tẩm bằng đá cẩm thạch nổi trên mặt đất.

Một đời sống tâm niệm nhìn nhận mình là tạo vật của Ðấng Tạo Hóa: Từ đất bụi con đã được tạo thành. Và giờ đây con cũng trở về với đất bụi.

3. Hơn 26 năm là người kế vị Thánh Phero, thay mặt Chúa ở trần gian, có đủ mọi quyền hành tháo cởi, trói buộc cao cả. Nhưng khi chết lại mong muốn được khiêng đặt nằm trên nền đất trước bàn thờ Thiên Chúa.

Một đời sống không chỉ lúc còn sống, mà cả lúc xuôi hai tay nằm xuống cũng muốn hằng tuyên xưng: Trong tay Ngài, lạy Chúa, con xin phó thác đời con!

4. Hơn 26 năm phục vụ Giáo Hội vì tình yêu Thiên Chúa và con người. Nhưng lúc chết lại chọn cho mình chiếc áo quan đóng theo một hình chữ nhật phẳng lì, không chạm trổ góc cạnh, sơn phết, không cờ quạt bông hoa bao phủ.

Một đời sống chân thành không muốn để mình bị những lớp hào nhoáng bóng bẩy che lấp, làm lu mờ xa Thiên Chúa và xa con người.

5. Hơn 26 năm là Giáo hoàng của Giáo Hội được kính trọng, được tung hô vạn tuế. Nhưng lúc qua đời lại mong muốn chỉ có cây Thánh Gía Chúa Giêsu đóng gắn trên mặt ván và cây nến Chúa Giêsu Phục sinh duy nhất dựng bên cạnh chiềc quan tài của mình.

Một đời sống thấm nhuần đức tin vào Thánh giá và ánh sáng Chúa Phục sinh không chỉ tuyên xưng lúc còn sống, nhưng cả lúc chết cũng hằng trung tín với. Ánh sáng Chúa Phục sinh soi đường dẫn lối trong cuộc đời và cũng ánh sáng đó dẫn đưa trở về nhà Cha trên trời.

6. Hơn 26 năm đi tìm kiếm đến với con người, sống làm chứng cho tình yêu của Chúa. Nhưng lúc chết không muốn có một vòng hoa, một dòng chữ băng vải tưởng niệm nào chăng mắc xung quanh quan tài mình. Chỉ có cuốn Phúc âm của Chúa đặt nằm bên trên

Một đời sống dấn thân hoàn toàn cho Chúa khi còn sống cũng như lúc đã qua đời. Bầu khí không bông hoa đèn nến trướng vải có vẻ khô khan cứng lạnh. Nhưng những trang trí hình thức đó không cần thiết, không thêm gì cho tình yêu Chúa. Phúc âm mới là nền tảng cho đời sống ra khơi làm nhân chứng.

7. Hơn 26 năm thu hút hấp dẫn người trẻ khắp thế giới. Nhưng lúc qua đời chỉ có tấm hình Chúa Giêsu sống lại căng trên đỉnh đầu chiếc quan tài.

Một đời sống chỉ biết làm chứng cho Chúa Giêsu phục sinh (xx. Cv 1,22). Chính Chúa phục sinh gây lòng hào hứng phấn khởi cho người Trẻ hôm qua, hôm nay và ngày mai. Vị Giáo hoàng chỉ là dụng cụ được Ngài dùng để sống và nói với người trẻ về Ngài.

Ðức Thánh Cha Gioan Phaolo chết rồi mà vẫn muốn gần gũi, muốn sống tình liên đới với thiên nhiên, với con người như khi lúc còn sống. Sức sống chân thành nội tâm đó có sức cảm hóa thu hút lòng người. Ðây là một người, như xưa kia Chúa Giêsu đã nói với Nathanael, „ lòng dạ đơn sơ chân thành ngay thẳng“ ( Ga 1, 47)

Xin hai Thánh Giáo Hoàng nơi cửa sổ nhà Chúa trên trời chúc lành cầu cử cho chúng con trên trần gian.

Lễ kính Lòng thương xót Chúa

Ngày tuyên phong Hiển Thánh của hai Vị Thánh Giáo Hoàng, 27.04.2014

Lm. Đaminh Nguyễn Ngọc Long (Theo vietcatholic)