Ngày 19/03: Thánh Giuse - Đời sống đức tin thật (Mt 1,16.18-21.24a)

Ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy.

(Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

Lễ thánh Giuse, Bạn Đức Trinh Nữ (Mt 16.18-21.24a)

Kinh thánh đã xác nhận thánh Giuse “là người công chính và không muốn tố giác bà, nên định tâm lìa bỏ bà cách kín đáo” (Mt 1,19). Khi gọi Giuse là người công chính, và nhìn vào cuộc sống của Ngài, chúng ta có thể hiểu được nội dung của từ công chính ấy.

1. Theo nghĩa thông thường: từ “công chính” có nghĩa là “công bình”, nghĩa là trả lại cho người khác những gì thuộc về họ. Nói khác đi, công chính là không dám nhận những gì không phải là của mình. Thánh Giuse định trốn đi khi biết Đức Maria đã mang thai.

Theo lời giải thích xưa kia thì thánh Giuse trốn đi vì nghi ngờ Đức Maria bất trung. Nhưng theo các nhà chú giải mới thì thánh Giuse định bỏ trốn, vì thấy mình không xứng đáng với danh hiệu làm Cha Đấng Cứu Thế. Chức vị làm Cha Đấng Cứu Thế là một chức vị quá cao trọng, thánh Giuse thấy mình không phải là Cha Đấng Cứu Thế, không xứng đáng làm Cha Đấng Cứu Thế, nên Ngài bỏ trốn.

2. Theo nghĩa đạo đức: trước sự kiện Đức Maria thụ thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, mặc dù không hiểu và định tâm rút lui trong âm thầm, để thực hiện kế “đào vi thượng sách” khôn ngoan, nhưng một khi đã được mạc khải cho biết sứ mạng “Cha nuôi” của mình thì Giuse đã mau mắn rước mẹ con Đức Maria về nhà mình.

Nhiệm vụ của thánh Giuse là gìn giữ Đức Giêsu và Đức Maria. Chúa đã trao cho Ngài nhiệm vụ đó và Ngài đã hết sức chu toàn. Chu toàn với tinh thần trách nhiệm cao, không để xảy ra chuyện gì đáng tiếc. Chu toàn với sự tinh tế, kính cẩn, nâng niu. Hãy nhìn cảnh Thánh gia trốn sang Ai cập, Đức Maria bế Đức Giêsu ngồi trên lưng lừa. Thánh Giuse dắt lừa đi trong đêm tối. Không còn cảnh tượng nào đẹp hơn. Thánh Giuse trân trọng kho tàng Chúa trao cho Ngài gìn giữ. Thánh Giuse kính cẩn nâng niu Đức Maria và Đức Giêsu. Ngài chu toàn nhiệm vụ với tinh thần dấn thân hy sinh không ngại gian khổ. Đang đêm mà Chúa báo thức dậy trốn sang Ai cập, Ngài cũng thức dậy lên đường tức khắc.

3. Ngài là một gia trưởng: thánh Giuse được Chúa trao cho nhiệm vụ coi sóc Đức Giêsu và Đức Maria, gìn giữ gia đình, Ngài đã hết sức chu toàn trong mọi hoàn cảnh trong lúc thuận tiện cũng như trong hoàn cảnh khó khăn.Theo pháp lý, thánh Giuse là Bạn trăm năm của Đức Maria, Ngài là chồng thực sự, mặc dầu không ăn ở với nhau. Ngài cũng phải là Cha của Đức Giêsu mặc dù chỉ là cha nuôi. Cả ba vị đã làm thành một gia đình thực thụ. Người ta thường nói: “Kim chỉ phải có đầu” (Tục ngữ), như vậy trong gia đình Nazareth thì đương nhiên thánh Giuse phải là gia trưởng, và Đức Maria và Đức Giêsu phải vâng lời Ngài với tư cách Ngài là gia trưởng.

Người cha là mái hiên che chắn cho gia đình trước bao giông tố của cuộc đời. Người cha chấp nhận những gian khổ cuộc đời để nuôi dưỡng gia đình.

4. Ngài là người cộng tác âm thầm trong công cuộc cứu thế, với vai trò thật mờ nhạt. Kinh Thánh chỉ nhắc đến Ngài với tư cách là một bác thợ mộc ở Nazareth và là cha của ông Giêsu, thế thôi, rồi Ngài rút vào bóng tối không ai biết đến nữa. Nhưng công dưỡng dục vào bảo vệ thánh gia, được thánh tiến sĩ Bênađô ghi nhận: “Thiên Chúa Cha chọn thánh Giuse không những để làm người an ủi Đức Maria khi gặp gian truân và để làm Cha nuôi Chúa Con mà còn để thánh nhân cộng tác vào công trình của Chúa Cứu Thế là công việc chung cả Ba Ngôi Thiên Chúa”.
5. Ngài là đầy tớ trung thành: nếu ơn gọi phát xuất từ sáng kiến của Thiên Chúa và nỗ lực của bản thân để đáp trả lời mời gọi, thì qua bài Tin mừng hôm nay, chiêm ngưỡng thánh Giuse trong dáng dấp “người công chính” cũng cho thấy Thánh Giuse là tôi tớ trung tín một đời, sẵn sàng vâng nghe tiếng gọi và mau mắn thi hành, như một đầy tớ vô dụng, tất cả đều cậy nhờ vào Thiên Chúa (Lc 17,10), sẵn sàng bỏ ý riêng làm theo ý Chúa để cộng tác vào công trình cứu độ của Thiên Chúa.
6. Ngài có thần thế trước toà Chúa: ngày xưa vua Pharaon nói với dân chúng: “Ite ad Joseph”: hãy đến cùng Giuse, tiên báo Giuse ngày nay: không phải chỉ ban phát gạo thóc mà là muôn ơn. Thánh Giuse có thần thế trước mặt Chúa. Cảm nghiệm điều đó, thánh nữ Têrêsa Avila đã nói: “Tôi thấy không lần nào xin sự gì cùng thánh Giuse mà không được như ý, ngài giúp chúng ta trong mọi trường hợp”.

Suy niệm (Tâm Bùi chuyển ngữ từ Vatican News)

Lễ Trọng Thánh Giuse, Bạn trăm năm Đức Trinh nữ Maria

Ở phương Tây, tài liệu tham khảo lâu đời nhất về việc tôn kính Thánh Giuse (Ioseph sponsus Mariae) liên quan đến ngày 19 tháng 3 xuất hiện vào khoảng năm 800 tại miền Bắc nước Pháp. Sau đó, từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 14, các tài liệu đề cập đến Thánh Giuse, bạn trăm năm của Đức Maria, ngày càng xuất hiện nhiều hơn. Vào thế kỷ 12, quân thập tự chinh đã xây dựng một nhà thờ để tôn vinh ngài tại Nazareth. Nhưng phải đến thế kỷ 15, việc tôn kính Thánh Giuse mới lan rộng nhờ ảnh hưởng của Thánh Bernađinô thành Siêna, và đặc biệt là cha Jean Gerson (+1420), Chưởng ấn Nhà thờ Đức Bà Paris, người đã thúc đẩy việc thiết lập chính thức một lễ kính Thánh Giuse. Trước đó, tại Milan trong các cộng đoàn Dòng Augustinô, cũng như nhiều nơi ở Đức, đã cử hành những thánh lễ kính ngài. Phải đến năm 1480, với sự phê chuẩn của Đức Giáo hoàng Sixtus IV, lễ kính Thánh Giuse mới bắt đầu được cử hành vào ngày 19 tháng 3. Đến năm 1621, lễ này trở thành lễ buộc với sắc lệnh của Đức Giáo hoàng Grêgôriô XV. Năm 1870, Đức Giáo hoàng Piô IX tuyên bố Thánh Giuse là Đấng Bảo trợ Giáo hội Hoàn vũ, và Đức Giáo hoàng Gioan XXIII đã thêm tên của ngài vào Lễ quy Rôma của Thánh lễ vào năm 1962. Gần đây, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã phê chuẩn thêm bảy lời cầu mới trong Kinh Cầu Thánh Giuse, bao gồm: Đấng gìn giữ Chúa Cứu Thế, luôn ân cần phục vụ Chúa Kitô, cộng tác vào công cuộc cứu độ loài người, nơi nương tựa lúc gặp nguy nan, Đấng Bảo trợ kẻ lưu đày, Đấng Bảo trợ người sầu khổ và Đấng Bảo trợ kẻ túng nghèo.

Giacóp sinh Giuse, chồng của bà Maria, bà là mẹ Đức Giêsu cũng gọi là Đấng Kitô. Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kitô: bà Maria, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: “Này ông Giuse, con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ.” Khi tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà. (Mt 1,16. 18-21. 24)

Phụng vụ cũng đề xuất đoạn Luca 2,41-51.

Người cha yêu dấu

Thánh Giuse đã dấn thân phục vụ cho kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Ngài chăm sóc Thánh Gia mà Thiên Chúa đã trao phó cho ngài. Từ khoảnh khắc truyền tin, ngài trở thành người tôi trung tận tụy, một người tôi tớ quan phòng khi chăm sóc Đức Maria và Hài Nhi mà Mẹ cưu mang trong cung lòng. Ngài bảo vệ Thánh Gia trong những lúc nguy nan. Đây chỉ là một vài trong số những đức tính của Thánh Giuse, giúp giải thích lý do tại sao Dân Chúa đặc biệt sùng kính ngài.

Người cha dịu dàng và yêu thương

Thánh Giuse đã dạy Chúa Giêsu cách bước đi bằng cách nắm tay Người. Chúa Giêsu nhận ra sự dịu dàng của Thiên Chúa nơi Thánh Giuse, Người Công chính. Nơi Thánh Giuse, Chúa Giêsu nhìn thấy hình ảnh một người đầy đức tin, biết cách nhìn cuộc đời với niềm hy vọng, bởi giữa cơn bão tố, Chúa vẫn luôn vững tay lèo lái hành trình của cuộc sống.

Người cha vâng phục

Kế hoạch của Thiên Chúa đã được mặc khải cho Thánh Giuse qua những giấc mơ. Ngài luôn đáp lại cách mau mắn: trong biến cố Truyền Tin, khi vua Hêrôđê tìm cách sát hại Hài Nhi, và cả khi vua Hêrôđê băng hà. Thánh Giuse được Thiên Chúa hướng dẫn và ngài luôn vâng phục. Chúa Giêsu đã học được sự "vâng phục làm con" đối với Thiên Chúa nơi Thánh Giuse. Người đã học sự vâng phục từ cha mẹ mình.

Người cha biết đón nhận

Thánh Giuse được miêu tả như một người tôn trọng và nhạy bén, biết đặt phẩm giá và sự sống của Đức Maria lên trên tất cả, ngay cả danh dự của chính mình. Thánh Giuse đón nhận, tin chắc rằng mọi sự đều được Thiên Chúa quan phòng hướng dẫn. Ngài hiểu rằng cuộc sống được tỏ lộ theo mức độ mà con người chấp nhận kế hoạch của Thiên Chúa, và hòa hợp với kế hoạch ấy. Đây chính là tính hiện thực Kitô giáo: biết đón nhận Thiên Chúa trong lịch sử đời mình, và học cách đón nhận mọi người mà ta gặp gỡ.

Người cha sáng tạo và can đảm

Đối mặt với khó khăn, Thánh Giuse luôn khơi dậy những nguồn lực bất ngờ nhất. Ngài là người mà qua đó Thiên Chúa biểu lộ sự chăm sóc quan phòng ngay từ khởi đầu lịch sử cứu độ. Những thử thách không bao giờ làm cản bước lòng can đảm và kiên trì của người công chính và khôn ngoan này, người mà Thiên Chúa đã tin tưởng, cũng như Ngài đã tin tưởng vào Đức Maria. Chính nhờ đó, ta nhận ra nơi Thánh Giuse hình ảnh Đấng Bảo trợ Thánh Gia: trước hết là gia đình của ngài ở Nazareth, và ngày nay là Hội Thánh.

Người cha lao động

Công việc, được hiểu như sự tham dự vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa, là điều mà Thánh Giuse đã thực hiện trong đời mình và đã dạy cho Chúa Giêsu. Công việc mang một ý nghĩa quan trọng để tạo ra một “bình thường mới,” nơi không ai bị loại trừ. Công việc của Thánh Giuse nhắc nhớ rằng Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa làm người, không coi thường lao động tay chân. Công việc bảo đảm phẩm giá con người.

Người cha trong âm thầm

Là một người cha, Thánh Giuse đã giới thiệu Con Thiên Chúa với những kinh nghiệm và thực tại của cuộc sống: không ràng buộc Người, không kìm hãm, không sở hữu, nhưng phát triển khả năng lựa chọn và tự do của Người, cuối cùng để Người rời khỏi nha. Lý lẽ của tình yêu luôn là lý lẽ của tự do: niềm vui của Thánh Giuse là hiến dâng chính mình. Ngài trở nên lu mờ, để vào một thời điểm, lùi bước, nhường chỗ cho Con mình tỏa sáng.

Lời nguyện

Kính chào Đấng Gìn giữ Đấng Cứu Thế,
Bạn trăm năm của Đức Trinh Nữ Maria.
Chúa đã trao Con Một của Chúa cho ngài;
Mẹ Maria đã tin tưởng vào ngài;
Chúa Kitô đã lớn lên thành người cùng với ngài.

Lạy Thánh Giuse diễm phúc,
xin cũng hãy tỏ ra ngài là cha của chúng con
và hướng dẫn chúng con đi trên đường đời.
Xin giúp chúng con đón nhận ân sủng,
lòng thương xót và lòng can đảm,
và xin bảo vệ chúng con khỏi mọi sự dữ. Amen.

(Lời nguyện từ Tông thư Patris Corde của Đức Giáo hoàng Phanxicô)