18 tháng 03

Cytillô nhiệt thành học Kinh Thánh tại Giêrusalem. Khoảng 30 tuổi, ngài được thụ phong linh mục và sau nhiều thăng trầm ngài trở thành Giám mục Giêrusalem.

Một phép lạ ghi dấu khởi đầu đời giám mục của ngài. Chính ngài đã kể lại phép lạ ấy trong một lá thư gửi cho các vua Constansce. Ngày 7-5-351, vào buổi sáng, trên nền trời thành phố hiện ra một cây thánh giá sáng chói.

Thánh giá trải dài từ đỉnh Canvê tới cây dầu. Cảm kích tột độ, đàn ông đàn bà và trẻ em bỏ nhà chạy đến nhà thờ, lớn tiếng ca ngợi Chúa Giêsu là Thiên Chúa. Các khách hành hương đến viếng đất thánh loan đi khắp nơi.

Nhiều lương dân và người Do Thái trở lại, Cytillo viết thư cho hoàng đế Constance biết hiện tượng lạ thường này như lời kêu gọi nhà vua trở về với đức tin Công giáo.

Mục đích đầu tiên của Cytillo là nỗ lực xây dựng sự hiệp nhất giữa các tâm hồn vì không có sự phân rẽ nào có thể tổn tại được trong lòng Giáo Hội, lòng bác ái của ngài bao trùm hết những người đau khổ, đến nỗi ngài bị trách cứ là đã bán đồ thánh và nhất là những đồ trang hoàng đại đế Contastinô đã hiến dâng cho nhà thờ.

Các giáo huấn của ngài còn giữ lại được, đã chúng tỏ rằng: trong những thế kỷ đầu, người ta đã tôn kính dấu thánh giá thế nào, ngài khuyên: “Hãy in dấu thánh giá Chúa Giêsu Kitô trên trán các con. Thấy dấu này quỉ ma sẽ chạy trốn. Hãy làm dấu thánh giá khi ăn uống, khi thức dậy cũng như khi ngủ. Hãy làm dấu Thánh Giá trong mọi hành động”.

Là mục tử gương mẫu, Thánh Cytillo kiên quyết bảo vệ chân lý đức tin chống lại những kẻ lạc giáo. Ba lần ngài bị đày khỏi Giêrusalem và 3 lần ngài được tái lập tại toà giám mục. Dưới thời Julianô bội giáo, khi trở lại địa phận, ngài sẽ là chứng nhân của một sự lạ nữa không thể quên được.

Nhà vua muốn đưa ra một sự phủ nhận đối với lời tuyên bố của Chúa Giêsu về việc tàn phá Đền thờ Giêrusalem, Chúa Giêsu đã loan báo rằng: đền thờ sẽ bị phá huỷ và không còn hòn đá nào trên hòn đá nào. Nhà vua muốn phủ nhận lời tiên báo, định xây lại nhà thờ tái lập lại việc thờ phượng của Do Thái giáo.

Các công nhân đổ về Giêrusalem. Để tái thiết đền thờ người ta đã dâng hiến mọi của cải cần thiết. Dân Do Thái khắp nơi tụ tập lại. Hãnh diện vì sự bao bọc của nhà vua, họ khinh miệt và đe doạ các Kitô hữu. Đức giám mục bị tấn công cả từ phía các lương dân lẫn các tín hữu quá yếu kém lòng tin.

Giữa những nhục mạ của một số người và nước mắt của một số người khác, ngài quả quyết rằng sự thách thức bất lương sẽ đổi thành cơn bấn loạn cho lương dân và cho người Do Thái. Trong khi đó, đêm ngày triệt hạ cái nền móng cũ một cách vô tình, người Do Thái đã nỗ lực hoàn thành lời tiên báo không còn hòn đá nào trên hòn đá nào.

Khi họ bắt đầu thực hiện việc xây cất thì có những cơn giông thổi lửa xuống đất, thiêu đốt các công nhân, làm cho họ không ai tới nơi để thực hiện công trình được. Julianô đã nghĩ tới truyện trả thù Cytillo vì sự thất bại khủng khiếp của ông. Nhưng cái chết đã ngăn cản không cho ông thực hiện ý định.

Đang khi lo lắng cho địa phận mình, Cytillo lại nhận được sắc lệnh lưu đày mới thời Valens. Ngài bị lưu đày 11 năm và đã trở lại vĩnh viễn tại Giêrusalem dưới thời vua Gratianô.

Ngài đã tham dự Công đồng Constantinople. Các giám mục họp lại, viết thư cho Đức Giáo hoàng để ca tụng đức tin và thái độ anh hùng của Cytillo. Đây là chứng tích cuối cùng về con người vĩ đại đã bảo vệ đức tin Kitô giáo này.
Hạnh các Thánh