Trong một vở kịch, một bộ phim thì chắc chắn ngoài những vai chính thì ta thấy con có những vai phụ. Những vai phụ đó âm thầm, nhẹ nhàng lặng lẽ để tôn vinh vẻ đẹp, vị trí của những vai chính trong những vở tuồng đó.

Trong một bộ phim, sự chú ý cao độ đương nhiên dành cho những vai chính, nhưng không ít vai phụ thậm chí còn nổi bật hơn. Và nhiều khi diễn viên không cứ phải nhận vai “nặng ký”, chỉ cần diễn xuất tốt là được khán giả yêu thích.

Hàng năm, trong lãnh vực điện ảnh thì ta thấy có giải nổi tiếng quốc tế Oscar. Oscar trao nhiều giải như phim xuất sắc nhất, vai diễn xuất sắc nhất và có cả vai phụ xuất sắc nhất nữa.

Và nếu ta nhìn lịch sử cứu độ như bộ phim thì ta có thể ví von Chúa Giêsu là vai diễn nam xuất sắc nhất. Vai nữ không ai khác đó chính là Đức Trinh Nữ Maria.

Chẳng phải nhiều lời, dĩ nhiên Thánh Giuse chính là vai phụ xuất sắc nhất. Vai phụ này âm thầm phục vụ, lặng lẽ vâng theo Thánh Ý của Chúa để tôn vai trò và vị trí của Chúa Giêsu và Mẹ Maria hơn trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa.

Nhìn về biến cố truyền tin thì ta thấy các thánh sử miêu tả về Đức Trinh Nữ Maria như vị trí nổi bật. Với 30 câu lời Chúa để nói về Mẹ Maria trong biến cố truyền tin và nhập thể.

Trái lại, để thuật về tâm tình của Thánh Giuse các thánh sử kiệm lời. Chỉ với 8 câu trong chương 1 Tin Mừng Matthêu nhưng chúng ta cũng chả thấy, chả nghe Thánh Giuse nói bất cứ lời nào.

Thật thế, khi tả về các bà các cô thì các tác giả dùng rất nhiều từ, nhiều ngữ và nhiều hình ảnh đẹp để gán cho họ. Ngược lại với đấng mày râu thì kiệm lời. Như thế thì Thánh Giuse mới xứng đáng nhận giải vai phụ hay nhất trong lịch sử cứu độ bởi lẽ Ngài âm thầm và lặng lẽ cũng như không nói lời nào.

Theo cách thuật chuyện của Luca thì Maria gặp Thiên Sứ khi Thiên Sứ truyền tin, lời kết chính là lời xin vâng của Mẹ. Đang khi đó thì cách kể của Thánh Matthêu thì tất cả xảy ra chỉ là một giấc mơ. Trình thuật chỉ gói gọn với dòng chữ : "Đừng ngại đón nhận Maria về nhà mình".

Thánh Giuse là người luôn luôn lắng nghe và lắng nghe và thi hành. Thánh Matthêu kể lại : Khi tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà. (Mt 1,18-24)

Nghe và thi hành. Phải chăng đó là kịch bản đã dành cho người đóng vai phụ mang tên Giuse trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa.

Biến cố truyền tin kể lại chuyện các đạo sĩ đến thăm gia đình Thánh Gia ở Tin Mừng Matthêu chương 2, ta thấy có nhiều chi tiết miêu tả tỉ mỉ các đạo sĩ khi đến thăm nhà. Thánh Matthêu chỉ dùng 1 câu để nói về sự gặp gỡ : "Họ vào nhà, thấy Hài Nhi với thân mẫu là bà Maria, liền sấp mình bái lạy Người, rồi mở bảo tráp, lấy vàng, nhũ hương và mộc dược mà dâng tiến" (Mt 2, 11). Nghe những lời mô tả này chúng ta tự hỏi thế lúc đó Giuse đang ở đâu ? Lúc đó quà biếu và những lời ca tụng thì Giuse đang ở đâu ? Với tất cả những chi tiết này, ta thấy hay là phần số của người đóng vai phụ trong chương trình cứu độ là như thế.

Thánh Matthêu cũng đã dùng ngòi bút của mình. Khi lao đao vất vả thì hình ảnh của gia trưởng Giuse nổi lên : Thiên Sứ truyền tin cho Giuse và Ông Giuse liền chỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập. (Mt 2, 14). Mật lệnh tối khẩn dành cho Giuse.

Dẫu rằng Tin Mừng không cung cấp cho chúng ta điều gì nhưng chắc chắn có những gian nan vất vả trong thời gian lưu lạc ở Ai Cập. Thánh Kinh không kể nhưng ta biết chắc chắn rằng Thánh Giuse vẫn là lao động chính để lo cho gia đình.

Ít lâu sau đó Giuse lại nhận được mật lệnh : "Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người về đất Ítraen, vì những kẻ tìm giết Hài Nhi đã chết rồi."Ông liền chỗi dậy đưa Hài Nhi và mẹ Người về đất Ítraen. Nhưng vì nghe biết Áckhêlao đã kế vị vua cha là Hêrôđê, cai trị miền Giuđê, nên ông sợ không dám về đó.

Sau đó thì sao ? "Rồi sau khi được báo mộng, ông lui về miền Galilê, và đến ở tại một thành kia gọi là Nadarét" Cuối cùng khi nhận được mật lệnh thì lại lên đường để về an cư tại Nadarét.

Thánh Kinh cũng không kể lại chuỗi ngày ở Nadarét nhưng ta biết được qua chuyện kể Chúa Giêsu trở về Nadarét hằng vâng phục hai ông bà. Thánh Giuse trở về làng quê và tiếp tục âm thầm lam lũ trong nghề thợ mộc để nuôi sống gia đình.

Qua những trình thuật chúng ta thấy khuôn mặt Thánh Giuse tỏa sáng nơi những cảnh khó khăn. Thánh Giuse đã cố gắng tối đa để hoàn thành vai trò diễn phụ của Thánh Giuse mà Chúa dành cho chúng ta.

Căn cốt để làm được, để hoàn thành vai phụ cách xuất sắc đó chính là niềm tin vào Chúa cũng như sự khiêm nhường thẳm sâu trong cuộc đời của Thánh Giuse.

Chỉ có niềm tin hoàn hảo mới đủ sức lý giải và làm cho thánh Giuse dấn bước vào chương trình cứu độ của Thiên Chúa. Chính sự tin tưởng vào tình yêu quan phòng diệu kỳ của Thiên Chúa đã thúc đẩy ngài chấp nhận một sứ mạng với nhiều thử thách và hy sinh.

Nhìn lại cuộc đời của chúng ta, có khi là người vợ, người chồng, là con cái, là cha phó, là cha phụ tá, là thành viên trong cộng đoàn, chúng ta được mời gọi hãy hoàn thành vai phụ của mình như Thánh Cả Giuse.

Người vợ vẫn có thể hoàn thành xuất sắc vai của mình với niềm tin tưởng và lòng khiêm hạ với Chúa. Cả cha phó, cha phụ tá, thành viên hay bề dưới vẫn có thể âm thầm và lặng lẽ vai trò của mình. Và dù là Giáo Hoàng, là chồng, là cha, là bề trên ... chúng ta là những người cộng sự của Thiên Chúa. Chúng ta dù ở chức bậc nào thì chúng ta được mời gọi hoàn thành xuất sắc vai phụ mà Chúa dành cho chúng ta.

Xin Thánh Giuse phù trợ để chúng ta mau mắn hoàn thành xuất sắc vai trò của mình. Xin Chúa thêm ơn để chúng ta có đủ nghị lực, niềm tin và sự khiêm tốn để hoàn thành vai phụ mà Chúa trao phó như Thánh Cả Giuse.

Lm. Anmai, CSsR