Dâng Lễ, đến bài đọc thì cứ chia trí vì Giôna khi nghe bài đọc về ông.

Ông hài quá ! Phải nói là ông quá hài.

Được Thiên Chúa yêu thương và tuyển chọn lẽ ra mừng cũng như mau mắn thi hành lệnh truyền của Ngài. Nhưng không. Giôna là trường hợp đặc biệt, ngoại lệ và ... dễ thương.

Câu chuyện mở đầu về Giôna cho ta thấy ‘chuyện dài nhiều tập’ của Giôna. Thoạt tiên, Chúa sai Giôna đi Ninivê, một thành thù nghịch của Ngài, “Hô cho dân thành biết rằng sự gian ác của chúng đã lên thấu tới Ta”. Giôna bất tuân lệnh Chúa, ông chạy trốn Ngài! Thay vì lên Ninivê, hướng đông; ông xuống tàu ngược qua Tarshish, hướng tây. Chúa không để yên, Ngài theo Giôna đến cùng! Người ta ném ông xuống biển; một con cá đã chực sẵn, nuốt ông. Cá nhả ông lên bờ, Chúa gọi ông lần hai. Cuối cùng, vì ‘không thể trốn chạy’ và cô đơn mãi, ông đến Ninivê, mang cho họ thông điệp sám hối. Họ ăn năn và được thứ tha.

Kết quả này khiến Giôna bực mình, tiên tri trách Chúa về việc Chúa đã làm, và ông muốn chết quách cho rồi. Ông đi ra ngoài thành ngồi chờ xem việc gì sẽ xảy ra trong thành; Chúa cho một cây thầu dầu mọc lên che bóng mát cho ông và ông rất vui, nhưng hôm sau Chúa cho cây ấy bị khô héo khiến ông lại nổi giận và xin Chúa cất mạng sống mình đi. Chúa giải thích cho Giôna nhận ra cơn giận của ông là vô lý. Nếu ông giận chỉ vì một cây thầu dầu không đáng giá chi và ông cũng chẳng mất công gieo trồng và chăm bón, thì chẳng lẽ Thiên Chúa không thương hại thành phố Ninivê rộng lớn mà cứ để cho nó bị huỷ diệt sao?

Lời rao giảng của Giôna giúp dân Ninivê thức tỉnh, mau mắn sám hối và đã nhận được sự thương xót thứ tha của Thiên Chúa.

Thiên Chúa muốn ông thực hiện một việc tốt đẹp: Đi thẳng đến Ninivê, kêu gọi người dân tội lỗi trong thành sám hối để được Thiên Chúa thứ tha. Ông đã từ chối đi con đường thẳng do Thiên Chúa vạch ra, mà đi vòng để trốn tránh huấn lệnh của Ngài.

Thế nhưng rồi ta thấy Giôna đã lầm lạc khi tưởng rằng có thể trốn xa khỏi Thiên Chúa khi đi con đường vòng.

Quả thật, hành trình chạy trốn của ông được vẽ bằng những đường vòng vo: lên tàu trốn sang hướng ngược lại hướng đi thành Ninivê, tưởng là được yên thân, ai ngờ lại bị ném xuống biển. Ông ẩn mình trong một tập thể hầu xa lánh khỏi Thánh ý Thiên Chúa, nhưng lại bị chính tập thể đó xua đuổi, loại bỏ.

Rơi xuống đại dương, ông nằm trong tay của một thế lực đen tối, nguy hiểm (theo quan niệm của người Do Thái, biển cả là nơi trú ngụ của ma quỷ, sự dữ). Giôna bất lực trước sức mạnh không thể chống cưỡng của sự dữ, thậm chí ông còn bị thế lực đó nuốt chửng! Thế là hết! Giôna đành buông xuôi, tuyệt vọng, bỏ mặc cho số phận!

Thiên Chúa đã cứu vớt ông ra khỏi hiểm họa nguy tử: con cá to lớn đã giữ ông trong bụng ba ngày, thì nay lại nhả ông vào bờ an toàn! Lúc này, có thể thấy một Giôna mới biết khiêm tốn và vâng phục Thiên Chúa hơn, vì chấp nhận lên đường vào Ninivê mà rao giảng. Tuy nhiên, Giôna vẫn chưa nhận ra Thiên Chúa là dấu lạ cho chính ông, vì ông còn thực hiện ý Chúa một cách miễn cưỡng. Ông như muốn trốn chạy khỏi tình thương và sự quan phòng của Chúa trên cuộc đời của ông.

Và rồi ta thấy chỉ đến khi Giôna được Thiên Chúa thức tỉnh rằng: ông thương tiếc cây thầu dầu giá trị không là bao, cũng chẳng do ông trồng tỉa và chăm sóc, trong khi đó lại chẳng tỏ ra nhân từ, khoan dung, độ lượng với đám dân tội lỗi nhưng đã kịp thống hối ăn năn, điều đó chẳng phải là vô lý quá ư? Đến đây, chúng ta mới nhìn thấy khuôn mặt Giôna nghệch ra, tẽn tò, xấu hổ: ông đã nhận ra bài học quý giá mà Thiên Chúa dành cho chính ông, chứ không hẳn là dành cho dân Ninivê – bài học về sự khiêm tốn, nhân từ và khoan dung!

Thế đấy ! Thử lặng thinh và nhìn những biến cố trong đời, ta nhận ra “Thiên Chúa tạo nên đường thẳng từ những đường cong” cách lạ lùng, huyền nhiệm, vượt quá tính toán và trí hiểu của con người. hạy trốn Thánh ý Thiên Chúa, Giôna tưởng có thể yên thân khi tìm sự lành theo ý riêng mình, nào ngờ chỉ toàn gặp phải hiểm nguy, đau khổ và thất bại! Thiên Chúa sử dụng chính những “nét vẽ vòng vo” của Giôna để kẻ lại một “con đường thẳng” đưa đến hạnh phúc.    

Thiên Chúa đã yêu thương thì có cách nào Ngài cũng yêu thương dẫu rằng người đó tội lỗi và yếu đuối cũng như thậm chí trốn chạy Chúa như Giôna. Có thể nói Giôna “lọt vào mắt xanh” của Chúa rồi nên đừng hòng chạy thoát.     

Thật sự mà nói chả mấy ai dễ thương như Giôna. Chúng ta gặp Giôna chúng ta sẽ hành xử khác với Chúa. Nếu chúng ta là Chúa chắc có lẽ là sẽ trừng phạt và giận cũng như loại trừ Giôna. Ngủng ngẳng, ươn ngạnh hay bướng bỉnh với Chúa chắc có lẽ không ai bằng Giôna. Dẫu vậy, Chúa vẫn thương.           

Ta cũng vậy, nhiều khi ta thấy ta cũng bướng bỉnh hay cứng đầu như Giôna nhưng ta thấy nào Chúa có bỏ ta đâu. Có chăng là ta bỏ Chúa chứ Chúa nào bỏ ta. Lằng nhằn theo ý của mình nhưng Giôna không thoát khỏi thánh ý của Thiên Chúa.        

Chúa yêu thương từng người chúng ta như Chúa thương Giôna. Thế cho nên mỗi chúng ta hãy buông đời mình vào bàn tay yêu thương của Thiên Chúa để người dẫn chúng ta đến hạnh phúc trường cửu!

Lm. Anmai, CSsR