Mới đây, trên nhiều trang mạng đưa hình ảnh 1 Nhà thờ Công giáo trên Biển Hồ Tonle Sap ở Campuchia.(tại Tonle Sap Lake, Floating Village)

Theo như mô tả thì Nhà thờ này phục vụ một cộng đồng giáo dân ít ỏi, nghèo nàn sống bằng nghề đánh cá trên Biển Hồ mà đa số là người gốc Việt Nam.

Mỗi tuần, một Linh mục (gốc Việt) đến làm lễ bằng tiếng Khmer cho giáo dân, và cũng có các nhà truyền giáo người nước ngoài thường hay lui tới an ủi, động viên họ.

Nhà thờ như một chiếc ghe nổi lênh đênh trên mặt nước phần nào tượng trưng cho cuộc sống và thân phận trôi nổi, bấp bênh của những người dân chài nghèo nơi đây.

Nhìn những cảnh đời nổi trôi trên mặt nước này tôi lại không thể nào quên được người dân nơi tôi đang ở. Nếu như bà con ở Biển Hồ chật vật với cuộc sống thế nào thì dân nghèo nơi tôi đang ở cũng như thế.

Có điều trái ngược nhau với hình ảnh của 2 Nhà Thờ. Nhà thờ cho bà con vùng Biển Hồ được “xây dựng” trên nền là phao (những thùng nhựa) bấp bênh trên sóng nước. Nơi tôi ở thì đại loại là kết cấu kiên vững. Nhìn như vậy nhưng phận người cũng như nhau.

Khi ai nào đó hỏi tôi về nơi tôi đang ở tôi rất ngại nói. Không thể nào che giấu sự thật với cái nhà thờ to đùng với mái ngói đỏ tươi. Không ai nghĩ dân ở đây khổ. Chỉ có đến và ở thì mới hiểu được hoàn cảnh củ a họ mà thôi. Cái nhà thờ to này dường như cũng chưa đủ sức chứa nếu như tổng số giáo dân đến đông đủ.

8000 giáo dân thì làm sao đủ chứa cũng như khuôn viên rất khiêm tốn. Phải gấp đôi hay gấp 3 thì mới đủ sinh hoạt. Ấy vậy mà vừa nhìn hình là nhiều người choáng ngợp : “Sao xứ này to thế !” Hay là “Sao xứ này giàu thế !”

Có đến và ở lại không để rồi ta lại phân xét chuyện giàu nghèo qua cái Nhà Thờ nơi bao nhie6i người nghèo lui tới.

Phần lớn, người ở đây có nhà cho gọi là có nhà nhưng phần lớn họ lên núi. Nhiều làng, khi ta đi ngang ta sẽ tự hỏi những mái nhà tôn và vách cũng tôn như thế này thì làm sao người ta sống ? Thì ra là người ta đã lên núi để tìm kế sinh nhai. Có gì đâu với vài cây mì cằn cỗi.

Cơn mưa đầu mùa như phá đi phần lớn những khúc mì giống mà người dân gieo xuống. Giờ thì họ mong có mưa đều đều chứ không chỉ thoảng như cơn trước rồi biến mất. Đời sống của người dân ở đây cơ cực đến không thể tả.

Đất chật người đông. Vì sinh con đẻ cái nhiều nên rồi cứ phải cắt đất bán ăn dần. Hết đất thì họ cùng nhau lên núi để sinh sống. Nếu như đất bằng đã khó sống rồi, còn đất núi thì như thế nào ai ai cũng dễ hiểu.

Thật sự, chả muốn kể vì càng kể ra thì càng đau lòng nhức óc.

Như sáng hôm nay, khi anh em ngồi lại với nhau, tôi đặt vấn nạn chuyện học vấn của các em. Ở đây, đa phần là tốt nghiệp lớp 6 hay lớp 7. Giỏi và ráng lắm thì có 12. Đại Học hay Cao Đẳng thì tìm như mò kim đáy biển. Cũng chả phải tại các em nhưng cũng tại một phần do cơ chế.

Vừa qua khi chất vấn chuyện học hành. Người ta kể xem ra thật đắng lòng. Có những em đi học và tốt nghiệp rồi nhưng không có chân trong cỗ máy làm việc. Thế là đành bỏ việc mà chuyên môn bao năm lo học mà chạy vào hãng xưởng hay công ty. Mà quanh đây đâu có khu công nghiệp nào để các em sinh sống. Thế là chạy tít vào Bình Dương, Sài Gòn, Đồng Nai để kiếm sống. Dần dần Nhà Thờ chỉ còn trẻ con và người cao tuổi.

Tìm lối thoát cho những người nghèo ở đây cũng như anh chị em sống ở Biển Hồ xem chừng khó ! Cuộc đời bấp bênh như chiếc thuyền đong đưa trên mặt nước hay da và cả mặt các em rám nắng vì gió Lào nắng nóng.

Với tôi, chỉ có con chữ mới giải quyết được cuộc đời. Thế nhưng với những người nghèo vùng nắng nóng náy xem chừng ra con chữ với họ là gì xa xỉ quá !

Nhìn thì nhìn như vậy ! Thấy thì thấy như vậy ! Nghĩ thì nghĩ như vậy nhưng dường như không lối thoát.

Nếu như cuộc sống đầy đủ họ sẽ chẳng chạy đến mình đâu. Nếu như họ đủ họ sẽ chả phải chờ để lấy những suất quà từ thiện hay những viên thuốc hoàn toàn miễn phí. Hay như là họ cũng chả phải nại đến ai khi gia đình có người quá cố. Chả ai muốn ngửa tay trông chờ vào việc chia sẻ của người khác bao giờ đâu. Phận người long đong của họ là thế.

Cũng như chiếc thuyền trôi trên mặt nước đời người cứ mãi long đong.

Cũng như nắng nóng cháy da người làm cho cuộc đời của nhiều người đau thương vất vả.

Thương quá phận người ơi.

Lm. Anmai, CSsR