Thỉnh thoảng, nhìn thấy bọn nhỏ làm điều này điều kia thấy không ổn như chuyện sơn móng tay khi đang còn ở cấp II, cấp III hay là khi thấy bọn nhỏ đua đòi cặp bồ cặp bạn không lo học, tôi phàn nàn và có ý nhắc nhở chúng. Nghe tôi nhắc, Cha Sở nói : “Ơ hay ! Ông này kỳ ! Mình thix mà !

Ngôn ngữ của tuổi teen ! Thix là thích đó ! Và người trẻ còn hay nói : Mình thix là mình nhix mà ! (mình thích là mình nhích mà !)

Cái thix mà mấy đứa nhỏ sống gần tôi phải nói là cái thix để lại hậu quả khôn lường.

Hiện tại, cái thix đơn giản nhất là cái smartphone ! Gia đình kinh tế eo hẹp ! Đua đòi nên rồi yêu cầu cha mẹ sắm cho mình chiếc smartphone cho bằng chị bằng em. Ăn không đủ ăn nhưng tiền nạp “mạng” thì lúc nào cũng có. Phải cố gắng nạp “mạng” để xài tiktok, zalo chứ !

Kèm theo đó, các cậu choai choai thì đòi mua xe máy ! Xe số thông thường như tôi vẫn chạy không chịu đâu ! Phải mua cho bằng được xe tay ga (con gái) hay con cào cào (con trai) mới chịu cơ. Khổ một nỗi là từ xưa đến giờ làm gì có xe máy. Đua đòi mua để rồi chuyện thay nhớt còn chưa biết thay làm sao nữa.

Kế đến đó là chuyện bỏ học. Thấy mấy đứa gần nhà bỏ học thì ôi thôi bỏ học theo ngay và luôn.

17 tuổi ! Đang ngồi ghế lớp 11. Tương lai sáng lạn dành cho cô bé. Nhưng không. Bỏ ngang học để ... lấy chồng.

Mỗi lần nhìn thấy cái bụng bầu cô bé đang mang sao mà giận quá ! Giận thì có giận nhưng thương cho cái não trạng thì nhiều. Chả hiểu làm sao mà đang đi học vậy mà nghỉ học cho bằng được để lấy chồng.

Và, cái chuyện bỏ học cũng như lấy chồng sớm như là một trào lưu của bọn nhỏ quanh đây. Nói cỡ nào thì nói nhưng bọn chúng vẫn thích là thích thôi.

Chuyện mua xe ! Đau lòng nhất là không có tiền nhưng cứ đòi mua. Không có tiền thì đòi bán đất để mua. Có trường hợp không mua thì uống thuốc diệt cỏ để tự vẫn. Có trường hợp chiều con mua xong con nó chạy tông cột điện chết. Đường nào cũng chết chỉ vì thix.

Thật sự chả phải bọn nhỏ quanh tôi chết vì thix. Cái chết vì thix đó nó đã có từ những trang đầu của Kinh Thánh. Chính vì thix nên ông bà nguyên tổ đã giơ tay hái trái cấm. Ông bà nguyên tổ đã sử dụng sự tự do của mình quá lố.

Ngày hôm nay, nhiều người cũng đi theo vết xe đổ thix đó ! Có người dù tuổi đã lớn nhưng vẫn cứ thix là làm và thix là nhix thôi. Họ thix là họ làm và họ thix là họ nhix không quan tâm đến ai cả.

Một trong những món quà to lớn nhất mà Thiên Chúa ban cho chúng ta là tự do. Sự tự do cho phép chúng ta chọn lựa hành vi của mình và sự tự do tỏ cho ta thấy rằng chúng ta không bị bó buộc bởi một kế hoạch tiền định nào trên cuộc đời mình. Thiên Chúa đã ban tặng chúng ta sự tự do như một phần của phẩm giá mà Ngài dành riêng cho con cái loài người để họ có khả năng làm chủ hành vi của chính mình. Thế nhưng sử dụng sự tự do đó như thế nào mới là chuyện quan trọng. Không phải tôi tự do là tôi muốn làm điều gì thì tôi làm. Tôi tự do nhưng cũng phải tự do trong khuôn khổ của luật, của hoàn cảnh gia đình và bản thân.

Tự do là đặc tính của các hành vi con người, được gọi là hành vi nhân linh. Vì thế, mỗi người đều có quyền đòi người khác phải thừa nhận mình là người có tự do và trách nhiệm. Tự do là một quyền căn bản của con người, gắn liền và làm nên phẩm giá con người, nhất là trong vấn đề luân lý và tôn giáo. Nhưng đồng thời, mỗi người khi hành xử quyền tự do của mình cũng phải tôn trọng quyền tự do của người khác.

Ngay trong thực tế của cuộc sống, có người không bằng lòng với cái mình đang có và chạy theo sở thích của mình. Có người ham đất đai và chạy vạy hết chỗ này đến chỗ khác để mua đất. Thế nhưng đâu dễ ăn như họ nghĩ. Đến khi đóng băng thì coi như cuộc đời họ vướng vào vòng nợ nần và nợ nần ấy ngày càng lớn. Có những người thì đua đòi. Không chịu làm nhưng thích hưởng thụ để rồi lãnh hậu quả khôn lường từ cái chuyện mình thix.

Sự tự do của con người không phải là việc muốn làm gì thì làm, theo bản năng và sở thích riêng của mình, nhưng trên hết và trước hết là để làm cho phẩm giá của con người được tăng trưởng trong sự thiện toàn.

Sự tự do làm nên phẩm giá cao quí của con người. Con người có quyền chọn lựa để quyết định về tương lai bản thân, gia đình và tập thể cũng như đất nước của mình. Nói cách khác, con người được tham dự vào chính sự tự do của Thiên Chúa, Đấng hoàn toàn tự do.

Lm. Anmai, CSsR